DOI Artikel:
Tsuntas, Chrēstos: Mētrai kai xiphē ek Mykēnōn
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14646#0059
ΜΗΤΡΑΙ ΚΑΙ ΞΙΦΗ ΕΚ ΜΥΚΗΝΩΝ
(ΙΙ.ν. 7, 8).
1. Μί^χραχ
Έν τινι των οικημάτων της ακροπόλεως Μυ-
κηνών, άτινα άπεκαλύφθησαν το 1890 αριστερά
τω άνεργομένω την μεγάλην άπό της πύλης των
λεόντων προς τά υψηλότερα μέρη της ακροπόλεως
άγουσαν άνάβασιν, άνεκαλύφθη μήτρα λίθου γρα-
νιτου έχουσα μήκος 0,133 υ.., πλάτος 0,072 μ.,
■πάγος 0,03 μ. και φέρουσα τύπους έγγεγλυμμέ-
νους έπ' αμφοτέρων των όψεων ήτοι επί της μιας
μέν (πίν. 7, 1) τύπον ένός επιμήκους εξαρτήματος
συνηθέστατου έν τη μυκηναϊκή τέχνη 1 και ένός
ναυτίλου, έπί δέ της έτέρας, της μή άπεικονισθεί-
σης, μόνον τον τύπον εξαρτήματος ομοίου μέν τω
πρώτω έν τοις πλείστοις, διαφέροντος δμως κατά
τό μέγεθος και εν τισι λεπτομερείαις.
Αλλαι δύο μητραι, ή μέν έκ του αύτοΟ λίθου,
έξ οδ και ή ανωτέρω, ή δέ βασάλτου, ωσαύτως
έκ της ακροπόλεως Μυκηνών προερχόμεναι, είναι
προ πολλού γνωσταί2-Ή μία έξ αύτών είναι πλα-
κωτή και φέρει έπ' άμφοτέρων των πλευρών τύ-
πους, ων τίνες διατηρούνται καλώς, ένώ άλλων
σώζονται λείψανα μόνον μάλλον ή ήττον αμυδρά"
έκ τούτων των ήμισβέστων διακρίνονται έπι της
μιας πλευράς τά ίχνη τεσσάρων κοσμημάτων πα-
ρεμφερών τω αριθμώ δύο και — παρά τον τύπον
τοΟ πολύποδος —- άλλα ΐ'χνη κοσμημάτων, ών τό
σχήμα δεν δύναται νά όρισθή μετ' άκριβείας' έπι
της έτέρας πλευράς, της κάτω έν τή εϊκόνι του
8ο1ι1ίβΐΏαηη, φαίνονται τά λείψανα κόγχης. Άξιο-
σημειωτόν δ' έν τούτοις είναι, ό'τι οί έξίτηλοι ού-
τοι τύποι δεν άπετρίβησαν ένεκα συχνής χρήσεως,
άλλ' άπεξέσΟησαν προφανώς έπίτηδες ό'πως έγγλυ-
φώσι νέοΓ ό τύπος του πολύποδος τούλάχιστον
φαίνεται ό'τι έν μέρει κείται επί αρχαιοτέρου κο-
σμήματος.
' Πρβλ. π. χ. ΚιΐρρβΙ§Τ8ώ νοη Μβηίαί πίν. IV 27. Αθηναίου
τομ. VI πίν. 4.
δοΙίϋβΠΙΕίηη Μ^Οβηβδ βΐχ. 162 χαί 163. Ή δευτέρα χαί παρά
δοηιιοηΐι&ι-άΐ 8ο1ιϋβηΐ3,ηη'8 Αυδ§τ3,1:>ιιη§6η 2 είχ. 297.
ΕΦΗΜΕΡΙΕ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ 1897
Η άλλη έν ταϊς αύταΐς άνασκαφαΐς άνακαλυ-
φΟεΐσα μήτρα είναι κυβική και φέρει τύπους έπι
πέντε πλευρών, ών αί τέσσαρες μόναι έδημοσιεύ-
θησαν ϋπό του δοΐιΐΪ6ΐΏ3ηη* έπι της πέμπτης, ήν
ήμεϊς άπεικονίσαμεν πίν. 7, 2, υπάρχει τύπος
ψήφου έπιμήκους και μικρόν μέρος ήμιστρογγύ-
λου κανόνος φέροντος έκτύπους σπείρας1, έπι δέ
της έκτης μόνον δύο μικραί άβαθεΐς κοιλότητες.
Περί της πλευράς, ής ή είκών εΰρηται παρά δοΐιΐίβ-
ΐΏ3ηη εΐκ. 163 κάτω δεξιά, παρατηρώ ό'τι Ι'φερε
τύπον έξαρτήματος παρεμφερούς προς τά έπι της
άλλης μήτρας καί έπι της νυν το πρώτον δημο-
σιευομένης δις άπαντώντα, σώζεται ό'μως σήμερον
μόνον τό ήμισυ του τύπου, διότι ή μήτρα αύ'τη
ήτο άρχικώς διπλασία τούλάχιστον το μήκος, άπε-
κόπη δέ μέγα μέρος αύτής — ϊ'σως διότι έβλάβη —
καί ουτω έμεινε μόνον τό ήμισυ του έξαρτήματος'
ένεκα του αύτου λόγου καί του ήμιστρογγύλου
κανόνος μετά τών σπειρών, τοΟ έπί της πέμπτης
πλευράς, έμεινε μόνον ή άρχή.Έπί της νέας πλευ-
ράς δέ, της σχηματισθείσης μετά την άποκοπήν,
έσκαλίσθησαν αί δύο άβαθεΐς μικραϊ κοιλότητες,
ας άνεφέραμεν καί αί'τινες ίσως δηλουσιν, ό'τι έσκό-
πουν νά έγγλύψωσι νέον τύπον.
Τετάρτη πλακωτή μήτρα εΰρηται έν τω μου-
σείω του Βερολίνου έκ Μ. Ασίας προερχομένη καί
έν Σμύρνη άγορασθεϊσα, είναι δ' έξ άγαλματολί-
θου καί φέρει έπί της μιας πλευράς τρεις τύπους,
ών είς ναυτίλου καί άλλος καρδιοσχήμου φύλλου 2.
Τέλος έν τή άκροπόλει Μυκηνών έ'χει άνακαλυφθή
καί πέμπτης μήτρας μικρόν τεμ,άχιον, έφ' οδ σώ-
ζονται δύο τύποι ψήφων σχήματος ώς ένπίν. 7,2
περίπου.
Ώς προς την χρήσιν τών μητρών τούτων ήδη
ό ΜίΙοΙιΙιόΓβι 3 παρετήρησεν ότι ό έπί της δευτέ-
ρας ύπάρχων τύπος κωνοειδους κοσμήματος άπο-
1 Πρβ. ΒιιΠοΙίη (Ιο οοπ'βδρ. ΙιοΙΙ. II (1878) πίν. 13, 5, ένθα
δμ,ως ό χανών είναι επίπεδος.
2 Ριιι·1\νϋη§1βι· ιιικί Βδδοίικβ, Μγί. ν&δβη είχ. 20.
3 ΑΙΙιβη. ΜϊηΐιβΠιιη£βη 1887 σ. 173.
7
(ΙΙ.ν. 7, 8).
1. Μί^χραχ
Έν τινι των οικημάτων της ακροπόλεως Μυ-
κηνών, άτινα άπεκαλύφθησαν το 1890 αριστερά
τω άνεργομένω την μεγάλην άπό της πύλης των
λεόντων προς τά υψηλότερα μέρη της ακροπόλεως
άγουσαν άνάβασιν, άνεκαλύφθη μήτρα λίθου γρα-
νιτου έχουσα μήκος 0,133 υ.., πλάτος 0,072 μ.,
■πάγος 0,03 μ. και φέρουσα τύπους έγγεγλυμμέ-
νους έπ' αμφοτέρων των όψεων ήτοι επί της μιας
μέν (πίν. 7, 1) τύπον ένός επιμήκους εξαρτήματος
συνηθέστατου έν τη μυκηναϊκή τέχνη 1 και ένός
ναυτίλου, έπί δέ της έτέρας, της μή άπεικονισθεί-
σης, μόνον τον τύπον εξαρτήματος ομοίου μέν τω
πρώτω έν τοις πλείστοις, διαφέροντος δμως κατά
τό μέγεθος και εν τισι λεπτομερείαις.
Αλλαι δύο μητραι, ή μέν έκ του αύτοΟ λίθου,
έξ οδ και ή ανωτέρω, ή δέ βασάλτου, ωσαύτως
έκ της ακροπόλεως Μυκηνών προερχόμεναι, είναι
προ πολλού γνωσταί2-Ή μία έξ αύτών είναι πλα-
κωτή και φέρει έπ' άμφοτέρων των πλευρών τύ-
πους, ων τίνες διατηρούνται καλώς, ένώ άλλων
σώζονται λείψανα μόνον μάλλον ή ήττον αμυδρά"
έκ τούτων των ήμισβέστων διακρίνονται έπι της
μιας πλευράς τά ίχνη τεσσάρων κοσμημάτων πα-
ρεμφερών τω αριθμώ δύο και — παρά τον τύπον
τοΟ πολύποδος —- άλλα ΐ'χνη κοσμημάτων, ών τό
σχήμα δεν δύναται νά όρισθή μετ' άκριβείας' έπι
της έτέρας πλευράς, της κάτω έν τή εϊκόνι του
8ο1ι1ίβΐΏαηη, φαίνονται τά λείψανα κόγχης. Άξιο-
σημειωτόν δ' έν τούτοις είναι, ό'τι οί έξίτηλοι ού-
τοι τύποι δεν άπετρίβησαν ένεκα συχνής χρήσεως,
άλλ' άπεξέσΟησαν προφανώς έπίτηδες ό'πως έγγλυ-
φώσι νέοΓ ό τύπος του πολύποδος τούλάχιστον
φαίνεται ό'τι έν μέρει κείται επί αρχαιοτέρου κο-
σμήματος.
' Πρβλ. π. χ. ΚιΐρρβΙ§Τ8ώ νοη Μβηίαί πίν. IV 27. Αθηναίου
τομ. VI πίν. 4.
δοΙίϋβΠΙΕίηη Μ^Οβηβδ βΐχ. 162 χαί 163. Ή δευτέρα χαί παρά
δοηιιοηΐι&ι-άΐ 8ο1ιϋβηΐ3,ηη'8 Αυδ§τ3,1:>ιιη§6η 2 είχ. 297.
ΕΦΗΜΕΡΙΕ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ 1897
Η άλλη έν ταϊς αύταΐς άνασκαφαΐς άνακαλυ-
φΟεΐσα μήτρα είναι κυβική και φέρει τύπους έπι
πέντε πλευρών, ών αί τέσσαρες μόναι έδημοσιεύ-
θησαν ϋπό του δοΐιΐΪ6ΐΏ3ηη* έπι της πέμπτης, ήν
ήμεϊς άπεικονίσαμεν πίν. 7, 2, υπάρχει τύπος
ψήφου έπιμήκους και μικρόν μέρος ήμιστρογγύ-
λου κανόνος φέροντος έκτύπους σπείρας1, έπι δέ
της έκτης μόνον δύο μικραί άβαθεΐς κοιλότητες.
Περί της πλευράς, ής ή είκών εΰρηται παρά δοΐιΐίβ-
ΐΏ3ηη εΐκ. 163 κάτω δεξιά, παρατηρώ ό'τι Ι'φερε
τύπον έξαρτήματος παρεμφερούς προς τά έπι της
άλλης μήτρας καί έπι της νυν το πρώτον δημο-
σιευομένης δις άπαντώντα, σώζεται ό'μως σήμερον
μόνον τό ήμισυ του τύπου, διότι ή μήτρα αύ'τη
ήτο άρχικώς διπλασία τούλάχιστον το μήκος, άπε-
κόπη δέ μέγα μέρος αύτής — ϊ'σως διότι έβλάβη —
καί ουτω έμεινε μόνον τό ήμισυ του έξαρτήματος'
ένεκα του αύτου λόγου καί του ήμιστρογγύλου
κανόνος μετά τών σπειρών, τοΟ έπί της πέμπτης
πλευράς, έμεινε μόνον ή άρχή.Έπί της νέας πλευ-
ράς δέ, της σχηματισθείσης μετά την άποκοπήν,
έσκαλίσθησαν αί δύο άβαθεΐς μικραϊ κοιλότητες,
ας άνεφέραμεν καί αί'τινες ίσως δηλουσιν, ό'τι έσκό-
πουν νά έγγλύψωσι νέον τύπον.
Τετάρτη πλακωτή μήτρα εΰρηται έν τω μου-
σείω του Βερολίνου έκ Μ. Ασίας προερχομένη καί
έν Σμύρνη άγορασθεϊσα, είναι δ' έξ άγαλματολί-
θου καί φέρει έπί της μιας πλευράς τρεις τύπους,
ών είς ναυτίλου καί άλλος καρδιοσχήμου φύλλου 2.
Τέλος έν τή άκροπόλει Μυκηνών έ'χει άνακαλυφθή
καί πέμπτης μήτρας μικρόν τεμ,άχιον, έφ' οδ σώ-
ζονται δύο τύποι ψήφων σχήματος ώς ένπίν. 7,2
περίπου.
Ώς προς την χρήσιν τών μητρών τούτων ήδη
ό ΜίΙοΙιΙιόΓβι 3 παρετήρησεν ότι ό έπί της δευτέ-
ρας ύπάρχων τύπος κωνοειδους κοσμήματος άπο-
1 Πρβ. ΒιιΠοΙίη (Ιο οοπ'βδρ. ΙιοΙΙ. II (1878) πίν. 13, 5, ένθα
δμ,ως ό χανών είναι επίπεδος.
2 Ριιι·1\νϋη§1βι· ιιικί Βδδοίικβ, Μγί. ν&δβη είχ. 20.
3 ΑΙΙιβη. ΜϊηΐιβΠιιη£βη 1887 σ. 173.
7