DOI Artikel:
Tsuntas, Chrēstos: Kephalē ek Mykēnōn
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14643#0015
9
ΚΕΦΑΛΗ ΕΚ ΜΤΚΗΝΩΝ
Κ)
κεφαλής είναι, ότι ή τέχνη ευρίσκεται άκόμη εις
τάς πρώτας βαθμίδας της αναπτύξεως και τά^
πρώτας απόπειρας, και δτι δεν έμορφώθησαν ακόμη
τά κατά συνΟήκην εκείνα σχήυ,ατα, άτινα άπομα-
κρύνουσι μεν τον τεχνίτην άπά της φύσεως, προσδί-
δουσιν όμως εις την τέννην αύτοΟ άσφάλειάν τινα
και άκρίβειαν σύμΦωνον προς τούς κανόνας τοΟ ερ-
γαστηρίου, και περ μή σύμφωνον πάντοτε προς
την πραγματικότητα. Ενταύθα ή τέχνη ψηλαφεϊ
αναζητούσα την καταλληλοτέραν μορφήν, ήν δεν
εύρίσκει πάντοτε. Οί οφθαλμοί είναι μεγάλοι και
λοξώς τεΟειμένοι. Τά ώτα κείνται πολύ ύψηλά και
ή πλαστική αυτών διαμόρφωσις είνε ατελέστατη-
παριστώσιν ελλειψοειδή περίπου πλήρη δισκάρια
έπικεκολληαένα επί τού οικείου μέρους.τής κεφα-
λής, μία δε γραπτή διπλή ελις συμπληροΐ την
εικόνα. ΊΙ ρις είναι δυστυχώς έφΟαρμένη, διακρί-
νεται όμως σαφώς, ότι το προς τά στόμα άκρον
αυτής έπερατοΰτο εις ευθείαν καθετον έπιφάνειαν,
ώσεί άπετμήθη δια πρίονος. Ίο στόμα είναι πολύ
μικράν και παριστά έντομήν, ήςτά μεν άνω χ_εΐλος
ουδόλως προέχει, τά δε κάτω πολύ ολίγον αί δύο
γωνίαι, εις ας συμπίπτουσι τά χείλη, είναι ελα-
φρώς πράς τά κάτω κεκλιμέναι. Οπως δέ τά στόμα
είναι πολύ μικρόν, ούτω και Ό άνθερεών, έν παρα-
βολή πράς τά άλλα μέρη τού προσώπου, είναι ελά-
χιστα ανεπτυγμένος" τό άπο τού στόματος μέχρι
τού άκρου άνθερεώνος διάστημα είναι 0,031 μ.
μόνον, ενώ τό άπά τής ρινός μέχρι τοΟ στόματος
είναι 0,016 μ. καϊ τό άπά του οφθαλμού μέχρι τής
άκρας ρινός είναι 0,049 μ.
Ή άπά των παρειών προς τά στόμα ι/.ετάβασις
δεν είναι βαθμιαία, άλλ ίκανώς. απότομος, διότι ή
κυρτή επιφάνεια των παρειών γίνεται περί τά στόμα
εντελώς επίπεδος ή και ολίγον κοίλη. Μάλλον δέ
κοίλον είναι τά πρόσωπον ύπά τους άφθαλμούς και
ένεκα τούτου τά μήλα τών παρειών φαίνονται εξέ-
χοντα περισσότερον ίσως τού δέοντος, ενώ κείνται
εις τήν αυτήν περίπου έπιφάνειαν μετά τού μετώ-
που. Καθόλου δέ δύναται τις νά εί'πη, ότι, εξαι-
ρουμένης τής ρινός, τά πρόσωπον παρουσιάζει κυρ-
τήν έπιφάνειαν, οί'α ή του κορμού δένδρου πεοίπου»·
έν η έκοιλάνθησαν μόνον τά περί τούς άφθαλμούς:
και το στόμα μέρη" έκ τούτου φαίνεται, ότι Ό τε-
χνίτης δεν ήτο κυρίως ειπείν πΐάστψ;, αλλά.
γΜπτης, και ίσως είχεν άσκηθή πρότερον εις αλ-
λάς ύλας. Η κάθετος τομή του άκρου τής ρινός εις:
το αύτο συμπέρασμα άγει.
Η ελλειψις τών κατά συνθήκην σχηα,άτων και
ή προσπάθεια τής άμέσου κατά φύσιν διαπλάσεως
τών καθ' έκαστα μορφών προσδίδουσιν εις τήν κε-
φαλήν ίδ'αν τινά χάριν. Μόνον ή συμμετρική διά-
ταξις τών έπί τού μετώπου βοστρύχων μαρτυοεϊ
τήν ύπαρξιν υποδειγμάτων. Έκ τών πήλινων δέ
ειδωλίων, έφ' ών, ώς εί'δομεν, ή αυτή διάταξις
υπάρχει, εξάγεται ότι ούτω έφόρουν συνήθως τήν
κόμην αί Μυ/.ηναϊαι γυναίκες, και έπειδή είναι πι-
θανώτατον, ότι και έπί άλλων μνημείων (ανάγλυ-
φων, τοιχογραφιών) παριστάνετο αύτη καθ'ομοιον-
τρόπον, δυνάμεθα νά συμπεράνωμεν, ότι ώς πρός
τήν κόμην είχε μορφωθή τυπικόν σχήμα, όπερ και.
Ό τεχνίτης τής κεφαλής άπεμιμηΟη.
"Οτι 6 τεχνίτης ούτος ήτο εντόπιος και έν "Ελ-
λάδι είργάζετο, μοί φαίνεται ότι είναι περιττόν και
νά εί'πω' άλλως τά πράγμα έπιβεβαιούται και ύπά
τών κρητικών άναγλύφων τών έκ τής αύτής ύλης.
πεποιημένων. Έκ πάντων δέ τών όλογλύφων πλα-
στικών έργων τής μυκηναϊκής τέχνης, άτινα δεν
είναι πολλά, τήν μεγαλυτέραν ομοιότητα πρός τήν
έξ άσβέστου κεφαλήν, κατά τήν κρίσιν υ.ου, έχει
ή κεφαλή τού έκ Κάμπου μολύβδινου άγαλμα-
τίου' έν άμφοτεραις το πρόσωπον ούτε λίαν σαρ-
κώδες ούτε λιπόσαρκον είναι, αλλά συνεσφιγμένον
πως' αί τών οφθαλμών κοιλότητες και έπί τού έκ.
Κάμπου άγαλματίου είναι μεγάλαι, ώσαύτως δέ
παραπλήσια είναι και ή διαμόρφωσις τών περί τά
στόμα μερών. Καθόλου, αν και ένεκα τής συ.ι-
κρότητος του μολύβδινου άγαλματίου ή σύγκρισις
δεν είναι ασφαλής, ό τρόπος τής έργασίας μοί φαί-
νεται Ό αύτος, ή τέχνη όμως έν τώ μετάλλω είναι
και ένταύθα πολύ περισσότερον προωδευαένη.
Χρ. ϊςογντας
I
ΚΕΦΑΛΗ ΕΚ ΜΤΚΗΝΩΝ
Κ)
κεφαλής είναι, ότι ή τέχνη ευρίσκεται άκόμη εις
τάς πρώτας βαθμίδας της αναπτύξεως και τά^
πρώτας απόπειρας, και δτι δεν έμορφώθησαν ακόμη
τά κατά συνΟήκην εκείνα σχήυ,ατα, άτινα άπομα-
κρύνουσι μεν τον τεχνίτην άπά της φύσεως, προσδί-
δουσιν όμως εις την τέννην αύτοΟ άσφάλειάν τινα
και άκρίβειαν σύμΦωνον προς τούς κανόνας τοΟ ερ-
γαστηρίου, και περ μή σύμφωνον πάντοτε προς
την πραγματικότητα. Ενταύθα ή τέχνη ψηλαφεϊ
αναζητούσα την καταλληλοτέραν μορφήν, ήν δεν
εύρίσκει πάντοτε. Οί οφθαλμοί είναι μεγάλοι και
λοξώς τεΟειμένοι. Τά ώτα κείνται πολύ ύψηλά και
ή πλαστική αυτών διαμόρφωσις είνε ατελέστατη-
παριστώσιν ελλειψοειδή περίπου πλήρη δισκάρια
έπικεκολληαένα επί τού οικείου μέρους.τής κεφα-
λής, μία δε γραπτή διπλή ελις συμπληροΐ την
εικόνα. ΊΙ ρις είναι δυστυχώς έφΟαρμένη, διακρί-
νεται όμως σαφώς, ότι το προς τά στόμα άκρον
αυτής έπερατοΰτο εις ευθείαν καθετον έπιφάνειαν,
ώσεί άπετμήθη δια πρίονος. Ίο στόμα είναι πολύ
μικράν και παριστά έντομήν, ήςτά μεν άνω χ_εΐλος
ουδόλως προέχει, τά δε κάτω πολύ ολίγον αί δύο
γωνίαι, εις ας συμπίπτουσι τά χείλη, είναι ελα-
φρώς πράς τά κάτω κεκλιμέναι. Οπως δέ τά στόμα
είναι πολύ μικρόν, ούτω και Ό άνθερεών, έν παρα-
βολή πράς τά άλλα μέρη τού προσώπου, είναι ελά-
χιστα ανεπτυγμένος" τό άπο τού στόματος μέχρι
τού άκρου άνθερεώνος διάστημα είναι 0,031 μ.
μόνον, ενώ τό άπά τής ρινός μέχρι τοΟ στόματος
είναι 0,016 μ. καϊ τό άπά του οφθαλμού μέχρι τής
άκρας ρινός είναι 0,049 μ.
Ή άπά των παρειών προς τά στόμα ι/.ετάβασις
δεν είναι βαθμιαία, άλλ ίκανώς. απότομος, διότι ή
κυρτή επιφάνεια των παρειών γίνεται περί τά στόμα
εντελώς επίπεδος ή και ολίγον κοίλη. Μάλλον δέ
κοίλον είναι τά πρόσωπον ύπά τους άφθαλμούς και
ένεκα τούτου τά μήλα τών παρειών φαίνονται εξέ-
χοντα περισσότερον ίσως τού δέοντος, ενώ κείνται
εις τήν αυτήν περίπου έπιφάνειαν μετά τού μετώ-
που. Καθόλου δέ δύναται τις νά εί'πη, ότι, εξαι-
ρουμένης τής ρινός, τά πρόσωπον παρουσιάζει κυρ-
τήν έπιφάνειαν, οί'α ή του κορμού δένδρου πεοίπου»·
έν η έκοιλάνθησαν μόνον τά περί τούς άφθαλμούς:
και το στόμα μέρη" έκ τούτου φαίνεται, ότι Ό τε-
χνίτης δεν ήτο κυρίως ειπείν πΐάστψ;, αλλά.
γΜπτης, και ίσως είχεν άσκηθή πρότερον εις αλ-
λάς ύλας. Η κάθετος τομή του άκρου τής ρινός εις:
το αύτο συμπέρασμα άγει.
Η ελλειψις τών κατά συνθήκην σχηα,άτων και
ή προσπάθεια τής άμέσου κατά φύσιν διαπλάσεως
τών καθ' έκαστα μορφών προσδίδουσιν εις τήν κε-
φαλήν ίδ'αν τινά χάριν. Μόνον ή συμμετρική διά-
ταξις τών έπί τού μετώπου βοστρύχων μαρτυοεϊ
τήν ύπαρξιν υποδειγμάτων. Έκ τών πήλινων δέ
ειδωλίων, έφ' ών, ώς εί'δομεν, ή αυτή διάταξις
υπάρχει, εξάγεται ότι ούτω έφόρουν συνήθως τήν
κόμην αί Μυ/.ηναϊαι γυναίκες, και έπειδή είναι πι-
θανώτατον, ότι και έπί άλλων μνημείων (ανάγλυ-
φων, τοιχογραφιών) παριστάνετο αύτη καθ'ομοιον-
τρόπον, δυνάμεθα νά συμπεράνωμεν, ότι ώς πρός
τήν κόμην είχε μορφωθή τυπικόν σχήμα, όπερ και.
Ό τεχνίτης τής κεφαλής άπεμιμηΟη.
"Οτι 6 τεχνίτης ούτος ήτο εντόπιος και έν "Ελ-
λάδι είργάζετο, μοί φαίνεται ότι είναι περιττόν και
νά εί'πω' άλλως τά πράγμα έπιβεβαιούται και ύπά
τών κρητικών άναγλύφων τών έκ τής αύτής ύλης.
πεποιημένων. Έκ πάντων δέ τών όλογλύφων πλα-
στικών έργων τής μυκηναϊκής τέχνης, άτινα δεν
είναι πολλά, τήν μεγαλυτέραν ομοιότητα πρός τήν
έξ άσβέστου κεφαλήν, κατά τήν κρίσιν υ.ου, έχει
ή κεφαλή τού έκ Κάμπου μολύβδινου άγαλμα-
τίου' έν άμφοτεραις το πρόσωπον ούτε λίαν σαρ-
κώδες ούτε λιπόσαρκον είναι, αλλά συνεσφιγμένον
πως' αί τών οφθαλμών κοιλότητες και έπί τού έκ.
Κάμπου άγαλματίου είναι μεγάλαι, ώσαύτως δέ
παραπλήσια είναι και ή διαμόρφωσις τών περί τά
στόμα μερών. Καθόλου, αν και ένεκα τής συ.ι-
κρότητος του μολύβδινου άγαλματίου ή σύγκρισις
δεν είναι ασφαλής, ό τρόπος τής έργασίας μοί φαί-
νεται Ό αύτος, ή τέχνη όμως έν τώ μετάλλω είναι
και ένταύθα πολύ περισσότερον προωδευαένη.
Χρ. ϊςογντας
I