DOI Artikel:
Paribeni, Roberto: Athēnaïkon temachion tou diatagmatos tou Dioklētianou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14643#0016
ΛΘΗΝΑΙΚΟΝ ΤΕΜΑΧΙΟΝ
του διατάγματος τοτ διοκλητιανου
Μεταξύ των έπιγραφών του Επιγραφικού" Μου-
σείου εν Αθήναις υπάρχει το ϋπ'άριΟ. εύρ.Ακροπό-
λεως 2078 τεμάχιον μεγάλης πλακός.Τό τεμάχιον
έχει όρθογώνιον σχήμα και κατ' ούδεμίαν των τεσ-
σάρων πλευρών είνε σώον. Ίχνη άσβεστου διαυ.εί-
ναντα ένιαχοΟ και £πί της έπιγεγραμμένης πλευράς,
καιτοσχεοον κανονικον σχήμα, του τεμαχίου παρε-
χουσι το ένδόσιμον, ότι ή πλάς συντριβεϊσα έχρη-
σιμοποιήθη εις μεταγενεστέραν οίκοδομήν. Το μέγι-
στον μή/.ος της πλακός είνε μ. 0,45, το μέγιστον
πλάτος 0,30, το πάχος 0,103. Έπϊ της επιφα-
νείας ταύτης περιέχονται είκοσι εννέα στίχοι, ων
ώς έπΐ τά πολύ διακρίνονται μόνον τά μεσαία γράμ-
ματα, καθότι τά άκρα της πλακός είνε πολύ έφθαρ-
μένα, και πρό πάντων το άνω μέρος.Τά γράμματα
είνε μικρά και πυκνά' τό υψος ποικίλλει αεταξύ
έπτά και εννέα χιλιοστ., ή δέ μεταξύ αύτών από-
στασις δεν εινε κανονική, πανταχού δ' ό'μως μι-
κρότερα έκατοστομέτρου. Τό Ρ εϊνε ύψηλότερον των
άλλων γραμμάτων, ένιαχοΟ και τό I και το Φ. Τό
σχήμα των γραμμάτων εινε τό έν χρήσει κατά την
τελευταίαν Ρωμαϊκήν περίοδον 6, XI, ΤΤ, Ρ, Ο, II),.
Ή έπιγραφή περιέχει τεμάχ_ιον του διατάγμα-
τος τοΟ Διοκλητιανου (1β ΓβΙ)ΐΐ8 νβηαΐϊί»υδ. Προσθε-
τέον εις τά τεσσαράκοντα ήδη γνωστά (3ο δημο-
σιευθέντα έν τω 0. I. !,. III δυρρίβιτιβυΐα 1893,
δύο εύρεθέντα έν Μυλάσοις της Καρίας ΒιιΙΙ.
Οόιτ. ΗβΙΙ. 1898,387, τρίτον έν Δελφοϊς αύτ.
1898, 403, και δύο άλλα εύρεθέντα έν Αίγείρα
της Πελοποννήσου, και έκδεδομένα ύπότοΟκ. Στάη
έν τη Αρχαιολογική Έφη μερίδι 1899 σελ. 147).
Τό περιεχόμενον δεν εινε νέον, άπ έναντίας δέ
σώζεται όλόκληρον ή έν μέρει έν πολλοίς των
ήδη γνωστών τεμαχίων, δηλαδή έν τη λατινική
έκδόσει έν τω τεμαχίω της Στρατονικείας , έν
μέρει δέ έν τω Αίζανιτικώ, έν δέ τη Ελληνική
μεταφράσει μόνον έν μέρει έν τοις τεμαχίοις τών
Γερονθρών Α'., Μεγάρων Α'. και Αεοαδείας Γ'.
Οί τελευταίοι πέντε στίχοι της παρούσης πλακός
είνε νέοι έν τη Ελληνική έκδόσει. Κατά το παρά
Βίαιτιηθί'- ΜοπΊΐΏδβη (Μ&χιιτηαΙίίΐΐ'ίΓ (1β8 ϋϊοοίβΐίαη,
ΒβιΊίη, ΚβίηιβΓ 1893] άποκατασταΟέν κείμενον τό
νέον τούτο τεμάχιον άντιστοιχεϊ εις τούς στίχους
IX-5-Χ Ι.α. Τά εύρημα αύτοΰ δέν είνε λοιπόν
τόσον σπουδαϊον, άλλά δέν θά έκληφθη, έλπί'ζω,
ώς έντελώς άσημον, εάν ληφθή ύπ' όψιν ή πιθα-
νωτάτη προέλευσις του τεμαχίου.
Ουδέν γινώσκομεν άσφαλώς περί του τόπου της
εύρέσεως' ή πλάξ ανήκει εις τό Μουσεϊον από πολ-
λού.' Εχει δέ άπογραφή και έναριθμηθή, ώς είρηται,
έν εύρετηρίω τών της Ακροπόλεως έπιγραφών.
Πιθανώς λοιπόν εχομεν έν τή ημετέρα έπιγραφη
τεμάχιον του ΆΟηναϊκοΟ αντιτύπου του διατάγμα-
τος. Ή ύπόθεσις αύτη ένισχύεται έτι έκ του είδους
του μαρμάρου, όπερ άσααλώς εινε Πεντελεικόν,
δηλαδή τά μάλλον χρησιμοποιούμενον έν Αθήναις
ή άλλαχοΰ. Φυσικώς ή άρχική τοποθέτησις τοΟ
διατάγματος δέν θά έγένετο έν τη Άκροπόλει, πι-
θανώτερον δέ φρονοΰμεν, ότι εϊχ_εν άρχικώς τοποθε-
τηθή έν τη άγορα, όθεν μετενεχ_θέν εϊς την Άκρό-
πολιν έχρησιμοποιήθη έν τινι τών μεσαιωνικών ή
τουρκικών οικοδομών.
του διατάγματος τοτ διοκλητιανου
Μεταξύ των έπιγραφών του Επιγραφικού" Μου-
σείου εν Αθήναις υπάρχει το ϋπ'άριΟ. εύρ.Ακροπό-
λεως 2078 τεμάχιον μεγάλης πλακός.Τό τεμάχιον
έχει όρθογώνιον σχήμα και κατ' ούδεμίαν των τεσ-
σάρων πλευρών είνε σώον. Ίχνη άσβεστου διαυ.εί-
ναντα ένιαχοΟ και £πί της έπιγεγραμμένης πλευράς,
καιτοσχεοον κανονικον σχήμα, του τεμαχίου παρε-
χουσι το ένδόσιμον, ότι ή πλάς συντριβεϊσα έχρη-
σιμοποιήθη εις μεταγενεστέραν οίκοδομήν. Το μέγι-
στον μή/.ος της πλακός είνε μ. 0,45, το μέγιστον
πλάτος 0,30, το πάχος 0,103. Έπϊ της επιφα-
νείας ταύτης περιέχονται είκοσι εννέα στίχοι, ων
ώς έπΐ τά πολύ διακρίνονται μόνον τά μεσαία γράμ-
ματα, καθότι τά άκρα της πλακός είνε πολύ έφθαρ-
μένα, και πρό πάντων το άνω μέρος.Τά γράμματα
είνε μικρά και πυκνά' τό υψος ποικίλλει αεταξύ
έπτά και εννέα χιλιοστ., ή δέ μεταξύ αύτών από-
στασις δεν εινε κανονική, πανταχού δ' ό'μως μι-
κρότερα έκατοστομέτρου. Τό Ρ εϊνε ύψηλότερον των
άλλων γραμμάτων, ένιαχοΟ και τό I και το Φ. Τό
σχήμα των γραμμάτων εινε τό έν χρήσει κατά την
τελευταίαν Ρωμαϊκήν περίοδον 6, XI, ΤΤ, Ρ, Ο, II),.
Ή έπιγραφή περιέχει τεμάχ_ιον του διατάγμα-
τος τοΟ Διοκλητιανου (1β ΓβΙ)ΐΐ8 νβηαΐϊί»υδ. Προσθε-
τέον εις τά τεσσαράκοντα ήδη γνωστά (3ο δημο-
σιευθέντα έν τω 0. I. !,. III δυρρίβιτιβυΐα 1893,
δύο εύρεθέντα έν Μυλάσοις της Καρίας ΒιιΙΙ.
Οόιτ. ΗβΙΙ. 1898,387, τρίτον έν Δελφοϊς αύτ.
1898, 403, και δύο άλλα εύρεθέντα έν Αίγείρα
της Πελοποννήσου, και έκδεδομένα ύπότοΟκ. Στάη
έν τη Αρχαιολογική Έφη μερίδι 1899 σελ. 147).
Τό περιεχόμενον δεν εινε νέον, άπ έναντίας δέ
σώζεται όλόκληρον ή έν μέρει έν πολλοίς των
ήδη γνωστών τεμαχίων, δηλαδή έν τη λατινική
έκδόσει έν τω τεμαχίω της Στρατονικείας , έν
μέρει δέ έν τω Αίζανιτικώ, έν δέ τη Ελληνική
μεταφράσει μόνον έν μέρει έν τοις τεμαχίοις τών
Γερονθρών Α'., Μεγάρων Α'. και Αεοαδείας Γ'.
Οί τελευταίοι πέντε στίχοι της παρούσης πλακός
είνε νέοι έν τη Ελληνική έκδόσει. Κατά το παρά
Βίαιτιηθί'- ΜοπΊΐΏδβη (Μ&χιιτηαΙίίΐΐ'ίΓ (1β8 ϋϊοοίβΐίαη,
ΒβιΊίη, ΚβίηιβΓ 1893] άποκατασταΟέν κείμενον τό
νέον τούτο τεμάχιον άντιστοιχεϊ εις τούς στίχους
IX-5-Χ Ι.α. Τά εύρημα αύτοΰ δέν είνε λοιπόν
τόσον σπουδαϊον, άλλά δέν θά έκληφθη, έλπί'ζω,
ώς έντελώς άσημον, εάν ληφθή ύπ' όψιν ή πιθα-
νωτάτη προέλευσις του τεμαχίου.
Ουδέν γινώσκομεν άσφαλώς περί του τόπου της
εύρέσεως' ή πλάξ ανήκει εις τό Μουσεϊον από πολ-
λού.' Εχει δέ άπογραφή και έναριθμηθή, ώς είρηται,
έν εύρετηρίω τών της Ακροπόλεως έπιγραφών.
Πιθανώς λοιπόν εχομεν έν τή ημετέρα έπιγραφη
τεμάχιον του ΆΟηναϊκοΟ αντιτύπου του διατάγμα-
τος. Ή ύπόθεσις αύτη ένισχύεται έτι έκ του είδους
του μαρμάρου, όπερ άσααλώς εινε Πεντελεικόν,
δηλαδή τά μάλλον χρησιμοποιούμενον έν Αθήναις
ή άλλαχοΰ. Φυσικώς ή άρχική τοποθέτησις τοΟ
διατάγματος δέν θά έγένετο έν τη Άκροπόλει, πι-
θανώτερον δέ φρονοΰμεν, ότι εϊχ_εν άρχικώς τοποθε-
τηθή έν τη άγορα, όθεν μετενεχ_θέν εϊς την Άκρό-
πολιν έχρησιμοποιήθη έν τινι τών μεσαιωνικών ή
τουρκικών οικοδομών.