DOI Artikel:
Kastriōtēs, Panagiōtēs: Potamōn o aulētēs
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14653#0079
137
ΠΟΤΑΜΩΝ Ο ΑΤΛΗΤΗΣ
138
Ούτως εχομεν εύρημα σπουδαιότατον, ου μόνον
διότι δ Ποτάμων δ αυλητής έτυχε των πρωτείων
της τέχνης των αυλών, και έπομένως το μνημεϊον
είναι μεγάλου μουσικού" της αρχαίας Ελλάδος,
άγνωστου μέχρι τούδε, άλλα και διότι δ Ποτά-
μων ούτος ήτο υιός αΰλητοΟ διδαχθέντος υπό τοΟ
μεγάλου Θηβαίου ποιητοΟ.
Ήδη έρχόμενοι εις έξέτασιν της παραστάσεως
τοΟ επιτύμβιου άναγλύφου παρατηροΟμεν δτι αρι-
στερά μεν τω δρώντι κάθηται γέρων πωγωνοφόρος
κρατών διά της αριστεράς διπλούς αυλούς και δε-
ςΊούμενος έτερον ίστάμενον δεξιά τω δρώντι και
κρατούντα έπίσης δια της άριστεράς διπλοΟς αυ-
λούς. Εκ τών αυλών οΰς κρατεί έκάτερος φαίνε-
ται τό έπάγγελμα άμφοτέρων. Ό μεν καθήμενος
άναντιρρήτως είναι δ πρεσβύτερος και δ προαπο-
θανών, έπομένως δ πατήρ, Όλύμπιχος, δ δέ ιστά-
μενος είναι δ υίδς Ποτάμων. Υποτιθεμένου δέ δτι
ή συνάντησις και δεξίωσις τών εϊκονιζομένων γί-
νεται έν τω "Αδη βεβαίως δ πατήρ ώς πρεσβύτε-
ρος καϊ ώς προαποθανών, επρεπεν αύτδς μεν νά
κάΟηται, νά ί'σταται δέ δ υίός. ΤοΟτο συμβαίνει
διότι δ γλύπτης ήθέλησε νά παραστήση τον κατα-
βάντα εις τόν "Αδην υίδν ώς έρχόμενον προς τον
ήδη έν αύτώ άναπαυόμενον πατέρα.
Έν τοις δυσΐ τοΟ Έθν ικοΟ Μουσείου ύπ' άριθ.
869 και 871 έπιτυμβίοις άναγλύφοις 1 εικονίζονται
καί οί άποθανόντες υίοι καϊ οί ζώντες πατέρες όρ-
θιοι, άλλ' οί μεν υίο'ι καίπερ όρθιοι στηρίζονται
όπισθεν έπί τετραγώνου παραστάδος καί εχουσι
χιαστί τον άριστερόν πόδα ώς έν άναπαύσει, προς
δήλωσιν ότι είναι ήδη έν τοις νεκροΐς. Ισως διά
της όρθιας στάσεως τών άποθανόντων υιών ηθέλη-
σαν οί τεχνϊται νά δηλώσωσι τον σεβασμόν τών
τέκνων προς τους γονείς.
1 Πρβλ. ΓΙ. Καββαδία, «Κατάλογο; τών Γλυπτών ι> άριθ. 86β
καί 871— Οοηζβ ΟιβΙιΐ'βΙίβΓϋ 1054 καί 1055 ΎάΙ. ΟΟΧ. καί
ΟΟΧΙ.
ΤοΟτο καθ* ήμας ηθέλησε νά παραστήση δ τε-
χνίτης είκονίσας τον Ποτάμωνα ίστάμενον καί έν-
τελώς όρθιον. "Οθεν ή μέχρι τούδε έπικρατοϋσα
παρά τισιν γνώμη δτι οί άποθανόντες παρίστανται
πάντοτε καθήμενοι είναι πεπλανημένη, ούδ' ΰπήρ-
χον κανόνες άπαράβατοι δι' ών έδεσμεύοντο οί τε-
χνϊται διά την παράστασιν τών νεκρικών σκηνών.
Αλλως δέ καί οί ειδικώς περί τών έπιτυμβίων
άναγλύφων γράψαντες. Κουμανούδης1, λΥοΙίβΓδ2,
ΡιΐΓΐ\ναη§1βΓ3, ΒΓϋοΙίηβΓ4 παραδέχονται ό'τι έν
ταϊς έπιτυμβίαις παραστάσεσιν οί τεθνεώτες παρί-
στανται δτέ μεν όρθιοι, δτέ δέ καθήμενοι. Ή δια-
φορά της στάσεως έγκειται έν τω όφειλομένω σε-
βασμώ τών ισταμένων προς τους καθημένους, ώς
υίών προς γονείς, ώς είδομεν άνωτέρω έν τοις ύπ*
άριθ. 869 και 871 άναγλύφοις τού" Εθνικού Μου-
σείου. Έν δέ τω ήμετέρω καί διά τον λόγον δτι δ
υίάς δεξιοΰται τον πατέρα συναντών αύτώ άνα-
παυομένω έν τω "Αδη3.
Τό όνομα Όλύμπιχος ήν σύνηθες έν τη άρ/αι-
ότητι. Ούτω έν Ο.Ι.Ο. δβρί. I, άναφέρονται περί
τοΰς είκοσιν Όλ ύμπιχοι. Καί τό όνομα Ποτάμων
είναι έπίσης κοινον παρά τοις άρχαίοις6.
Διά τοΟ άναγλύφου τούτου εις τους τόσους άλ-
λους έν πλείσταις έπιγραφαϊς άναφερομένους Θη-
βαίους αύλητάς προστίθεται καί έτερος έπίσημος,
τέκνον καί οδτος της αύτής πόλεως, έν ή μεγάλως
φαίνεται ήσκεϊτο ή αύλητική τέχνη.
Π. Καςτριωτης
' Σ. Κουμανούδη Έπιγραφαί Επιτύμβιοι έν τ?) Εισαγωγή σεΛ. κι.
2 ΡπβάποΙίδ-"ννοΐΐβΐ'5, ϋϊβ Οα^83ΐ)βϋ8ϋθ Άριθ. 1004 χ. ε. —
\νοΙΙβι·8 ίη ΑΙΙιβη. - ΜϊΙΙίιβϊΙιιηεβη 1891 σελ. 394.
3 ΡπΓΐ\ναηκΙβΓ. ΟοΙΙβοΙίοη 8«1>οιιι·οΙΓ έν τ^ Είσαγωγί; σελ. 48.
4 ΒΓϋοΙίΐιβί' « Ροη άβη βι·ίβΰΙη5θΙιοι βι·αύ)'βΙί(·,/5» λνϊβηβι·
ΑΙίΕκΙβηιίο 1888.
5 Ρπβάι·ϊο1ΐ8-\νοΙΙβΓδ 'ε'νθ. άν. Ν° 1039.—ν. 8^ΐ3β1 94 —
Π. Καββαδίας, Γλυπτά Έθν. Μουσείου. Άριθ. 903.
«Πρβλ. Ο.Ι.Ο. 289, 2.-1957-9. 2183, 3137. Ανθολογία
Ελληνική VI, 21.
ΠΟΤΑΜΩΝ Ο ΑΤΛΗΤΗΣ
138
Ούτως εχομεν εύρημα σπουδαιότατον, ου μόνον
διότι δ Ποτάμων δ αυλητής έτυχε των πρωτείων
της τέχνης των αυλών, και έπομένως το μνημεϊον
είναι μεγάλου μουσικού" της αρχαίας Ελλάδος,
άγνωστου μέχρι τούδε, άλλα και διότι δ Ποτά-
μων ούτος ήτο υιός αΰλητοΟ διδαχθέντος υπό τοΟ
μεγάλου Θηβαίου ποιητοΟ.
Ήδη έρχόμενοι εις έξέτασιν της παραστάσεως
τοΟ επιτύμβιου άναγλύφου παρατηροΟμεν δτι αρι-
στερά μεν τω δρώντι κάθηται γέρων πωγωνοφόρος
κρατών διά της αριστεράς διπλούς αυλούς και δε-
ςΊούμενος έτερον ίστάμενον δεξιά τω δρώντι και
κρατούντα έπίσης δια της άριστεράς διπλοΟς αυ-
λούς. Εκ τών αυλών οΰς κρατεί έκάτερος φαίνε-
ται τό έπάγγελμα άμφοτέρων. Ό μεν καθήμενος
άναντιρρήτως είναι δ πρεσβύτερος και δ προαπο-
θανών, έπομένως δ πατήρ, Όλύμπιχος, δ δέ ιστά-
μενος είναι δ υίδς Ποτάμων. Υποτιθεμένου δέ δτι
ή συνάντησις και δεξίωσις τών εϊκονιζομένων γί-
νεται έν τω "Αδη βεβαίως δ πατήρ ώς πρεσβύτε-
ρος καϊ ώς προαποθανών, επρεπεν αύτδς μεν νά
κάΟηται, νά ί'σταται δέ δ υίός. ΤοΟτο συμβαίνει
διότι δ γλύπτης ήθέλησε νά παραστήση τον κατα-
βάντα εις τόν "Αδην υίδν ώς έρχόμενον προς τον
ήδη έν αύτώ άναπαυόμενον πατέρα.
Έν τοις δυσΐ τοΟ Έθν ικοΟ Μουσείου ύπ' άριθ.
869 και 871 έπιτυμβίοις άναγλύφοις 1 εικονίζονται
καί οί άποθανόντες υίοι καϊ οί ζώντες πατέρες όρ-
θιοι, άλλ' οί μεν υίο'ι καίπερ όρθιοι στηρίζονται
όπισθεν έπί τετραγώνου παραστάδος καί εχουσι
χιαστί τον άριστερόν πόδα ώς έν άναπαύσει, προς
δήλωσιν ότι είναι ήδη έν τοις νεκροΐς. Ισως διά
της όρθιας στάσεως τών άποθανόντων υιών ηθέλη-
σαν οί τεχνϊται νά δηλώσωσι τον σεβασμόν τών
τέκνων προς τους γονείς.
1 Πρβλ. ΓΙ. Καββαδία, «Κατάλογο; τών Γλυπτών ι> άριθ. 86β
καί 871— Οοηζβ ΟιβΙιΐ'βΙίβΓϋ 1054 καί 1055 ΎάΙ. ΟΟΧ. καί
ΟΟΧΙ.
ΤοΟτο καθ* ήμας ηθέλησε νά παραστήση δ τε-
χνίτης είκονίσας τον Ποτάμωνα ίστάμενον καί έν-
τελώς όρθιον. "Οθεν ή μέχρι τούδε έπικρατοϋσα
παρά τισιν γνώμη δτι οί άποθανόντες παρίστανται
πάντοτε καθήμενοι είναι πεπλανημένη, ούδ' ΰπήρ-
χον κανόνες άπαράβατοι δι' ών έδεσμεύοντο οί τε-
χνϊται διά την παράστασιν τών νεκρικών σκηνών.
Αλλως δέ καί οί ειδικώς περί τών έπιτυμβίων
άναγλύφων γράψαντες. Κουμανούδης1, λΥοΙίβΓδ2,
ΡιΐΓΐ\ναη§1βΓ3, ΒΓϋοΙίηβΓ4 παραδέχονται ό'τι έν
ταϊς έπιτυμβίαις παραστάσεσιν οί τεθνεώτες παρί-
στανται δτέ μεν όρθιοι, δτέ δέ καθήμενοι. Ή δια-
φορά της στάσεως έγκειται έν τω όφειλομένω σε-
βασμώ τών ισταμένων προς τους καθημένους, ώς
υίών προς γονείς, ώς είδομεν άνωτέρω έν τοις ύπ*
άριθ. 869 και 871 άναγλύφοις τού" Εθνικού Μου-
σείου. Έν δέ τω ήμετέρω καί διά τον λόγον δτι δ
υίάς δεξιοΰται τον πατέρα συναντών αύτώ άνα-
παυομένω έν τω "Αδη3.
Τό όνομα Όλύμπιχος ήν σύνηθες έν τη άρ/αι-
ότητι. Ούτω έν Ο.Ι.Ο. δβρί. I, άναφέρονται περί
τοΰς είκοσιν Όλ ύμπιχοι. Καί τό όνομα Ποτάμων
είναι έπίσης κοινον παρά τοις άρχαίοις6.
Διά τοΟ άναγλύφου τούτου εις τους τόσους άλ-
λους έν πλείσταις έπιγραφαϊς άναφερομένους Θη-
βαίους αύλητάς προστίθεται καί έτερος έπίσημος,
τέκνον καί οδτος της αύτής πόλεως, έν ή μεγάλως
φαίνεται ήσκεϊτο ή αύλητική τέχνη.
Π. Καςτριωτης
' Σ. Κουμανούδη Έπιγραφαί Επιτύμβιοι έν τ?) Εισαγωγή σεΛ. κι.
2 ΡπβάποΙίδ-"ννοΐΐβΐ'5, ϋϊβ Οα^83ΐ)βϋ8ϋθ Άριθ. 1004 χ. ε. —
\νοΙΙβι·8 ίη ΑΙΙιβη. - ΜϊΙΙίιβϊΙιιηεβη 1891 σελ. 394.
3 ΡπΓΐ\ναηκΙβΓ. ΟοΙΙβοΙίοη 8«1>οιιι·οΙΓ έν τ^ Είσαγωγί; σελ. 48.
4 ΒΓϋοΙίΐιβί' « Ροη άβη βι·ίβΰΙη5θΙιοι βι·αύ)'βΙί(·,/5» λνϊβηβι·
ΑΙίΕκΙβηιίο 1888.
5 Ρπβάι·ϊο1ΐ8-\νοΙΙβΓδ 'ε'νθ. άν. Ν° 1039.—ν. 8^ΐ3β1 94 —
Π. Καββαδίας, Γλυπτά Έθν. Μουσείου. Άριθ. 903.
«Πρβλ. Ο.Ι.Ο. 289, 2.-1957-9. 2183, 3137. Ανθολογία
Ελληνική VI, 21.