8ο
ΑΝΑΣΚΑΦΑΙ ΕΝ ΘΕΡΜΩ
8(3
οπωσδήποτε ίκανώς φαίνεται ή έφαράοσθεΐσα έπ'
αύτης περιωρισμένη πολυχρωμία, ή άκριβέστερον
διχρωμία. Οί παχεΐς τοΟ πώγωνο; βόστρυχοι ήσαν
βεβαίως έναλλάξ μέλανες καί ερυθροί. Ό μέλας
χρωματισμός οιετηρήθη πανταχού, άλλα καί ό
έρυθρός της γλώσσης τουλάχιστον καί των χει-
λέων διακρίνεται έτι" κατά τούτο Φαίνεται ότι
ώμοίαζε το ήμέτερον Γοργόνειον προς τήν κεφαλήν
της Μεοούσης εν τω άττικώ άγγείω του Νέτου
καί προς το έν κύλικι κορινθιακή άπεικονιζόμενον
έν .1α1πΊ)ΐιο1ι 1898 πίν. 12. Προ. και το παρά
ΡηιΊ<.\'αη°ΐ6ΐ·, 8αιιιιη1ι.ιιιο' 8οιτιζθβ σελ. 76 πίν. 42.
Ο ο
Περί της θέσεως, τήν οποίαν το Γοργόνειον
κατεϊ'/ε μεταξύ των μετοπών, επιτρέπεται ίσως να
είκάσωμεν ώς εκ του τόπου της ευρέσεως των
6ραυσμάτων αύτου, ότι ήτο ή τελευταία καί βο-
ρειότατη της άνατολικής πλευράς. Διότι ταΰτα
ευρέθησαν μετά του σώματος της σφιγγός1, ήτις
βεβαίως ήτο γωνιαϊον άκρωτήριον, κατά τήν βο-
ρειανατολική1; του ναοΟ γωνίαν.
2. Ό κυνηγός. Ή παράστασις κυνηγοΟ, επα-
νερχομένου μετά της λείας του έκ της θήρας, δέν
εινε άγνωστος εκ της άρχαίας τέχνης. Εις έν των
πινακιδίων των έκ Πέντε-Σκουφιά της Κορίνθου
(ΑηΐίΙνβ ϋβηΐνΐιιϋΐβΐ' I πίν. 8 άρ. 13) εικονίζεται
κυνηγός καί παρ αύτώ ό κύων' άλλ ενταύθα πα-
ρεστάθη πορευόμενος έπί θήραν όπλα φέρων ξίφος,
δόρυ, φαρέτραν, ίσως διά τοΰτο καί τόξον, οπερ
δεν φαίνεται. "Ολως διόλου άλλη ήτο ή παράστα-
σις, τήν οποίαν περιγράφει ό Ησίοδος εν '.-ίΛτίΛ
ΉρακΛέονς στ. 302-304:
Τοί δ' ώκύποδας λαγός ήρευν
άνδρες θηρευταί, καί καρ/αρόδοντε κύνε πρό,
ίέμενοι μαρπέειν, οί δ' ίε'αενοι ύπαλύξαι'
καί τήν οποίαν βλέπομεν επί κορινθιακής ληκύθου,
άπεικονισμένης έν ,ΙοαπιαΙ οί ΙιβΠβηίο δίαιΙιβΒ XI
πίν. II. Προς τήν ήμετέραν άνάλογος είνε ή έν
φιάλη του βρεταννικου μουσείου παράστασις ' ό
κυνηγός ένταΟθα κρατεί διά της δεξιάς τον κύνα
από ίμάντος, έπί δέ του άριστερου ώμου φέρει ρά-
βδον, έξ ής όπισθεν κρέμανται λαγός καί άλώπηξ.
Και έπί ολπης του βρεταννικου μουσείου 3 ό κύων
1 "Ιδε 'Λρ/αιολογ. Έψημερ. 1900 σελ. 209.
2 Ηβνιιβ αιοΐκίϋΐο^ίίΐυβ 18, 1891 σελ. 361 ε. δοέιιε» (1β οΐιαί^β
(ΡοδΚβ^)· ιδε αυτόθι σελ. 363.
> ΑΰτόΟι σελ. 367 Γΐ£. 2. Πρβ. καί σελ. 369 ίί;;. 3.
συνοδεύει τον θηρευτήν, έκ δέ της έπί τοΟ άριστερου
ώμου ράβδου έμπροσθεν μεν κρέμαται λαγός, όπι-
σθεν οέ άλώπηξ. Διά της δεξιάς κρατεί καί τό μόνον
αύτου οπλον, το τόΗον. Ή οαοέτοα διακοίνεται έν
μέρει έπί των νώτων όπισθεν τοΟ αυχένας, έπί οέτοΟ
στήθους φαίνεται ό ίμάς, εξ ου έκρέματο ή φαρέτρα.
Τό τρίχωμα της έλάφου, ής τό σώμα είνε
άκριβώς περιγεγραμμένον διά μέλαινης γραμμής,
δηλοϋται διά μελάνων γραμμιδίων ώς στιγμάτων
έπί του κιτρινολεύκου 1 εδάφους. Του δέ κάπρου
τό περίγραμμα είνε έναληλιμμένον διά μέλανος
χρώματος" ή τανύθριξ μήριγξ δηλοΟται δι' έρυ-
θρών γραμμών Επιφυλαγμένοι έπί τοΟ κιτρινολεύ-
κου έδάφους είνε οί χαυλιόδοντες.
Ή κόμη του άνορος περιβάλλεται ύπό ταινίας,
ήτις οηλουται διά δύο γραμμών έρυθρών. Κατέρ-
χεται οέ τό μεν έπί των νώτων, τό δέ δεξιόθεν
— καί άριστερόθεν βεβαίως— έπί τοΟ στήθους, εις
δυο πλεξίδας εκατέρωθεν διηρημένη. Μύστακα
δεν φέρει, Ό δέ πώγων προέχει οξέως προς τά
έμπρός, κατά τον κατά συνθήκην τρόπον της υ.ε-
λαίνης έναλείψεως του καθόλου περιγράμματος
αύτου, άνευ άκριβεστέρας δηλώσεως του σχήμα-
τος. Καί ή όίς πολύ προέχει οξεία. Μολονότι δέ
λείπει ή κορυφή τοΟ κρανίου, εύκολον είνε νά πα-
ρατηρήση τις, ποίον είνε το σχήμα το άποτελού-
μενον διά της λοξής της ρινός γραμμής καί της
κυοτώσεως του κρανίου. Ένώ δηλονότι εις τά
πρόσωπα της ιωνικής τέχνης ή άπο τοΟ άκρου της
ρινός προς τήν κύρτωσιν ταύτην του κρανίου
γραμμή είνε συμμετρικώς καμπύλη 2, ένταΰθα τό
μέτωπον προβαίνει πως, αντί νά είσέχη ώς εις τά
ιωνικά" ή ρις επομένως σχηματίζει είσοχήν κατά
τήν ρίζαν άντί νά έκτείνεται ή γραμμή αύτής άθλα-
στος μέχρι της κορυφής του κρανίου, όπως εις
έκεϊνα. Το σχήμα τοΰτο είνε άκριβώς έκεϊνο, ό'περ
βλέπομεν εις τά πρόσωπα των έκ Πέντε - Σκούφια
κορινθιακών πινακιδίων.
Καί ό οφθαλμός είνε ούχί Ό έπιμήκης τών ιω-
νικών προσώπων, άλλ δ στρογγύλος μάλλον τών
κορινθιακών παραστάσεων" έκτος ό'τι εις τά ιω-
νικά καί ο του άνδράς οφθαλμός παριστάνεται κατά
1 Ό /ρωματισμός του πίνακο; είνε /.ατά τι ατελής. Τό σώμα τίρ
έλάφου δεν είνε κεραμό-/ρουν, οίον Φαίνεται έπί τοϋ -ίνακο:' καί τό
άριστερόν ήμισυ τοί ^ιτώνος δεν ιινϊ κίτρινον, 'άτ.ω; ούδέ ή ράβδος.
Καί του κάπρου τό σώμα δεν είνε ττορφυροΰν άλλα μελαν, οττω; τοα
ττώγωνος, τής κόμη;.
2 ΑΐΙιβη. ΜίΙΙιϊίΙϋΐι^βιι 1898 σελ. 59 (Ζαίιη).
ΑΝΑΣΚΑΦΑΙ ΕΝ ΘΕΡΜΩ
8(3
οπωσδήποτε ίκανώς φαίνεται ή έφαράοσθεΐσα έπ'
αύτης περιωρισμένη πολυχρωμία, ή άκριβέστερον
διχρωμία. Οί παχεΐς τοΟ πώγωνο; βόστρυχοι ήσαν
βεβαίως έναλλάξ μέλανες καί ερυθροί. Ό μέλας
χρωματισμός οιετηρήθη πανταχού, άλλα καί ό
έρυθρός της γλώσσης τουλάχιστον καί των χει-
λέων διακρίνεται έτι" κατά τούτο Φαίνεται ότι
ώμοίαζε το ήμέτερον Γοργόνειον προς τήν κεφαλήν
της Μεοούσης εν τω άττικώ άγγείω του Νέτου
καί προς το έν κύλικι κορινθιακή άπεικονιζόμενον
έν .1α1πΊ)ΐιο1ι 1898 πίν. 12. Προ. και το παρά
ΡηιΊ<.\'αη°ΐ6ΐ·, 8αιιιιη1ι.ιιιο' 8οιτιζθβ σελ. 76 πίν. 42.
Ο ο
Περί της θέσεως, τήν οποίαν το Γοργόνειον
κατεϊ'/ε μεταξύ των μετοπών, επιτρέπεται ίσως να
είκάσωμεν ώς εκ του τόπου της ευρέσεως των
6ραυσμάτων αύτου, ότι ήτο ή τελευταία καί βο-
ρειότατη της άνατολικής πλευράς. Διότι ταΰτα
ευρέθησαν μετά του σώματος της σφιγγός1, ήτις
βεβαίως ήτο γωνιαϊον άκρωτήριον, κατά τήν βο-
ρειανατολική1; του ναοΟ γωνίαν.
2. Ό κυνηγός. Ή παράστασις κυνηγοΟ, επα-
νερχομένου μετά της λείας του έκ της θήρας, δέν
εινε άγνωστος εκ της άρχαίας τέχνης. Εις έν των
πινακιδίων των έκ Πέντε-Σκουφιά της Κορίνθου
(ΑηΐίΙνβ ϋβηΐνΐιιϋΐβΐ' I πίν. 8 άρ. 13) εικονίζεται
κυνηγός καί παρ αύτώ ό κύων' άλλ ενταύθα πα-
ρεστάθη πορευόμενος έπί θήραν όπλα φέρων ξίφος,
δόρυ, φαρέτραν, ίσως διά τοΰτο καί τόξον, οπερ
δεν φαίνεται. "Ολως διόλου άλλη ήτο ή παράστα-
σις, τήν οποίαν περιγράφει ό Ησίοδος εν '.-ίΛτίΛ
ΉρακΛέονς στ. 302-304:
Τοί δ' ώκύποδας λαγός ήρευν
άνδρες θηρευταί, καί καρ/αρόδοντε κύνε πρό,
ίέμενοι μαρπέειν, οί δ' ίε'αενοι ύπαλύξαι'
καί τήν οποίαν βλέπομεν επί κορινθιακής ληκύθου,
άπεικονισμένης έν ,ΙοαπιαΙ οί ΙιβΠβηίο δίαιΙιβΒ XI
πίν. II. Προς τήν ήμετέραν άνάλογος είνε ή έν
φιάλη του βρεταννικου μουσείου παράστασις ' ό
κυνηγός ένταΟθα κρατεί διά της δεξιάς τον κύνα
από ίμάντος, έπί δέ του άριστερου ώμου φέρει ρά-
βδον, έξ ής όπισθεν κρέμανται λαγός καί άλώπηξ.
Και έπί ολπης του βρεταννικου μουσείου 3 ό κύων
1 "Ιδε 'Λρ/αιολογ. Έψημερ. 1900 σελ. 209.
2 Ηβνιιβ αιοΐκίϋΐο^ίίΐυβ 18, 1891 σελ. 361 ε. δοέιιε» (1β οΐιαί^β
(ΡοδΚβ^)· ιδε αυτόθι σελ. 363.
> ΑΰτόΟι σελ. 367 Γΐ£. 2. Πρβ. καί σελ. 369 ίί;;. 3.
συνοδεύει τον θηρευτήν, έκ δέ της έπί τοΟ άριστερου
ώμου ράβδου έμπροσθεν μεν κρέμαται λαγός, όπι-
σθεν οέ άλώπηξ. Διά της δεξιάς κρατεί καί τό μόνον
αύτου οπλον, το τόΗον. Ή οαοέτοα διακοίνεται έν
μέρει έπί των νώτων όπισθεν τοΟ αυχένας, έπί οέτοΟ
στήθους φαίνεται ό ίμάς, εξ ου έκρέματο ή φαρέτρα.
Τό τρίχωμα της έλάφου, ής τό σώμα είνε
άκριβώς περιγεγραμμένον διά μέλαινης γραμμής,
δηλοϋται διά μελάνων γραμμιδίων ώς στιγμάτων
έπί του κιτρινολεύκου 1 εδάφους. Του δέ κάπρου
τό περίγραμμα είνε έναληλιμμένον διά μέλανος
χρώματος" ή τανύθριξ μήριγξ δηλοΟται δι' έρυ-
θρών γραμμών Επιφυλαγμένοι έπί τοΟ κιτρινολεύ-
κου έδάφους είνε οί χαυλιόδοντες.
Ή κόμη του άνορος περιβάλλεται ύπό ταινίας,
ήτις οηλουται διά δύο γραμμών έρυθρών. Κατέρ-
χεται οέ τό μεν έπί των νώτων, τό δέ δεξιόθεν
— καί άριστερόθεν βεβαίως— έπί τοΟ στήθους, εις
δυο πλεξίδας εκατέρωθεν διηρημένη. Μύστακα
δεν φέρει, Ό δέ πώγων προέχει οξέως προς τά
έμπρός, κατά τον κατά συνθήκην τρόπον της υ.ε-
λαίνης έναλείψεως του καθόλου περιγράμματος
αύτου, άνευ άκριβεστέρας δηλώσεως του σχήμα-
τος. Καί ή όίς πολύ προέχει οξεία. Μολονότι δέ
λείπει ή κορυφή τοΟ κρανίου, εύκολον είνε νά πα-
ρατηρήση τις, ποίον είνε το σχήμα το άποτελού-
μενον διά της λοξής της ρινός γραμμής καί της
κυοτώσεως του κρανίου. Ένώ δηλονότι εις τά
πρόσωπα της ιωνικής τέχνης ή άπο τοΟ άκρου της
ρινός προς τήν κύρτωσιν ταύτην του κρανίου
γραμμή είνε συμμετρικώς καμπύλη 2, ένταΰθα τό
μέτωπον προβαίνει πως, αντί νά είσέχη ώς εις τά
ιωνικά" ή ρις επομένως σχηματίζει είσοχήν κατά
τήν ρίζαν άντί νά έκτείνεται ή γραμμή αύτής άθλα-
στος μέχρι της κορυφής του κρανίου, όπως εις
έκεϊνα. Το σχήμα τοΰτο είνε άκριβώς έκεϊνο, ό'περ
βλέπομεν εις τά πρόσωπα των έκ Πέντε - Σκούφια
κορινθιακών πινακιδίων.
Καί ό οφθαλμός είνε ούχί Ό έπιμήκης τών ιω-
νικών προσώπων, άλλ δ στρογγύλος μάλλον τών
κορινθιακών παραστάσεων" έκτος ό'τι εις τά ιω-
νικά καί ο του άνδράς οφθαλμός παριστάνεται κατά
1 Ό /ρωματισμός του πίνακο; είνε /.ατά τι ατελής. Τό σώμα τίρ
έλάφου δεν είνε κεραμό-/ρουν, οίον Φαίνεται έπί τοϋ -ίνακο:' καί τό
άριστερόν ήμισυ τοί ^ιτώνος δεν ιινϊ κίτρινον, 'άτ.ω; ούδέ ή ράβδος.
Καί του κάπρου τό σώμα δεν είνε ττορφυροΰν άλλα μελαν, οττω; τοα
ττώγωνος, τής κόμη;.
2 ΑΐΙιβη. ΜίΙΙιϊίΙϋΐι^βιι 1898 σελ. 59 (Ζαίιη).