DOI article:
Małkiewiczówna, Helena: Interpretacja treści piętnastowiecznego malowidła ściennego z Chrystusem w tłoczni mistycznej w krużgankach franciszkańskich w Krakowie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.20354#0137
38. Chrystus zaprzedany przez Judasza — kapłan w czasie
odmawiania modlitwy „Quam oblationem...", kwatera witraża
w kościele w Biicken nad Wezerą, w. XIII (wg Wenzla).
39. Biczowanie Chrystusa — kapłan w czasie odmawiania
modlitwy „Supplices te rogamus...", kwatera witraża w kościele
w Biicken nad Wezerą, w. XIII (wg Wenzla).
sie uczestniczenia we mszy Św.: „[..-] Kiedy to
widziałam, ukazały się jednocześnie i znaki naro-
dzenia, męki i złe żenią do grobu, jak również
zmartwychwstania i wniebowstąpienia Zbawiciela
naszego [...] jak gdyby w zwierciadle — tak samo,
jak się dokonywały w Nim, gdy Syn Boży był na
tej ziemi"267.
Innym, najpełniejszym zresztą ze znanych, przy-
kładem należącym do tej szeroko pojętej grupy są
XIII-wieczne witraże wypełniające środkowe okno
chóru kościoła w Biicken nad Wezerą. W każdym
poziomym pasie okna, złożonym z trzech kwater,
środkowa zawiera samoistną scenę z życia Chrystusa,
każda z dwu bocznych — scenę ewangeliczną po-
łączoną z przedstawieniem danego momentu z mszal-
nego oficjum; przy oglądaniu witraża od dołu ku
górze i od lewej ku prawej układ kompozycji ikono-
graficznej przedstawia się następująco: Chrystus
powołuje apostołów — diakon śpiewa ewangelię
(napisy: „Evangelium doctrina, vocatio cantus",
„Christus discipulos vocat et docet ipse vocatos");
Chrzest Chrystusa (napis: „Sacrat aąuas Jesus
proprio baptismate Christus", „Formam dat nobis,
probat et baptisma Johannis"); Jan Chrzciciel
ukazuje Chrystusa — diakon śpiewa epistołę (na-
267 Por Gihr, o.c, s. 639.
pisy: „Neobaptizatum designat lectio Christum",
„Qui seąuitur cantus baptistae nunciat agnum");
Chrystus zaprzedany przez Judasza — kapłan czyni
pięć znaków krzyża w czasie odmawiania modlitwy
„Quam oblationem..." (ryc. 38) (napisy: „Vendi-
tio signis het ąuinaria ąuintis"); Ostatnia Wieczerza
(napisy: „Quod fuit in cena, veraciter est in ara",
„Mente videre, in carne videre negatur"); Pocału-
nek Judasza — kapłan czyni trzy znaki krzyża przy
modlitwie „Te igitur..." (napis: „Traditio trina
Christi fit per tria signa"); Biczowanie Chrystusa —
kapłan w czasie odmawiania medlitwy „Supplices..."
(napis: „Hic memorantur signa tria vincula, sputa,
flagella") (ryc. 39); Ukrzyżowanie (napis: „Respice,
quod Christus ego sum pro te crucifixus", „Pro te
passus, ita tu pro me turpia vita"); Złożenie do
grobu — kapłan nakrywa kielich przed modlitwą
„Pater noster..." (napisy: „Cum secio Christum
Joseph sepelit crucifooim", „Sindone — pentifices —
prestant hec presbiteratus"); w kolejnym pasie
zachowana jedynie kwatera środkowa ze Zmartwych-
wstaniem (napis: „Laetitiae testis est et sua candida
vestis")268. Twórca programu ikonograficznego wi-
traży w Biicken śledził dość wiernie wykład metody
rememoratywnej Innocentego III; dokładniejsze
268 H. Wenzel, Die Farbfenster des 13. Jahrhunderts in
9 — Folia Historiae Artium, t. VIII
129
odmawiania modlitwy „Quam oblationem...", kwatera witraża
w kościele w Biicken nad Wezerą, w. XIII (wg Wenzla).
39. Biczowanie Chrystusa — kapłan w czasie odmawiania
modlitwy „Supplices te rogamus...", kwatera witraża w kościele
w Biicken nad Wezerą, w. XIII (wg Wenzla).
sie uczestniczenia we mszy Św.: „[..-] Kiedy to
widziałam, ukazały się jednocześnie i znaki naro-
dzenia, męki i złe żenią do grobu, jak również
zmartwychwstania i wniebowstąpienia Zbawiciela
naszego [...] jak gdyby w zwierciadle — tak samo,
jak się dokonywały w Nim, gdy Syn Boży był na
tej ziemi"267.
Innym, najpełniejszym zresztą ze znanych, przy-
kładem należącym do tej szeroko pojętej grupy są
XIII-wieczne witraże wypełniające środkowe okno
chóru kościoła w Biicken nad Wezerą. W każdym
poziomym pasie okna, złożonym z trzech kwater,
środkowa zawiera samoistną scenę z życia Chrystusa,
każda z dwu bocznych — scenę ewangeliczną po-
łączoną z przedstawieniem danego momentu z mszal-
nego oficjum; przy oglądaniu witraża od dołu ku
górze i od lewej ku prawej układ kompozycji ikono-
graficznej przedstawia się następująco: Chrystus
powołuje apostołów — diakon śpiewa ewangelię
(napisy: „Evangelium doctrina, vocatio cantus",
„Christus discipulos vocat et docet ipse vocatos");
Chrzest Chrystusa (napis: „Sacrat aąuas Jesus
proprio baptismate Christus", „Formam dat nobis,
probat et baptisma Johannis"); Jan Chrzciciel
ukazuje Chrystusa — diakon śpiewa epistołę (na-
267 Por Gihr, o.c, s. 639.
pisy: „Neobaptizatum designat lectio Christum",
„Qui seąuitur cantus baptistae nunciat agnum");
Chrystus zaprzedany przez Judasza — kapłan czyni
pięć znaków krzyża w czasie odmawiania modlitwy
„Quam oblationem..." (ryc. 38) (napisy: „Vendi-
tio signis het ąuinaria ąuintis"); Ostatnia Wieczerza
(napisy: „Quod fuit in cena, veraciter est in ara",
„Mente videre, in carne videre negatur"); Pocału-
nek Judasza — kapłan czyni trzy znaki krzyża przy
modlitwie „Te igitur..." (napis: „Traditio trina
Christi fit per tria signa"); Biczowanie Chrystusa —
kapłan w czasie odmawiania medlitwy „Supplices..."
(napis: „Hic memorantur signa tria vincula, sputa,
flagella") (ryc. 39); Ukrzyżowanie (napis: „Respice,
quod Christus ego sum pro te crucifixus", „Pro te
passus, ita tu pro me turpia vita"); Złożenie do
grobu — kapłan nakrywa kielich przed modlitwą
„Pater noster..." (napisy: „Cum secio Christum
Joseph sepelit crucifooim", „Sindone — pentifices —
prestant hec presbiteratus"); w kolejnym pasie
zachowana jedynie kwatera środkowa ze Zmartwych-
wstaniem (napis: „Laetitiae testis est et sua candida
vestis")268. Twórca programu ikonograficznego wi-
traży w Biicken śledził dość wiernie wykład metody
rememoratywnej Innocentego III; dokładniejsze
268 H. Wenzel, Die Farbfenster des 13. Jahrhunderts in
9 — Folia Historiae Artium, t. VIII
129