DOI article:
Śnieżyńska-Stolot, Ewa: Ze studiów nad ikonografią Legendy św. Stanisława Biskupa
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.20354#0189
13. Legenda Bolesława Śmiałego, malowidło ścienne, r. 1814. Mogilno, kościół pobenedyktyński (fot. J. Świderski).
została połączona ze wspomnianym grobem przy-
puszczalnie dopiero w r. 183948. Gdzie więc mógł
znajdować się grób króla Bolesława? Lanckorońska
stwierdziła, że według osiemnastowiecznej tra-
dycji król miał być pochowany w północnej nawie
kościoła, ale przeprowadzone w tym miejscu po-
szukiwania archeologiczne nie dały jednak spodzie-
wanego rezultatu, gdyż znajdowało się tam kilka
warstw grobów49. Sprawę domniemanego miejsca
spoczynku Bolesława Śmiałego można jednak, jak
się wydaje, wyjaśnić na podstawie źródeł. Istotne
znaczenie ma tu relacja Marcina Białobrzeskiego,
który w r. 1580 odwiedził Osjak. Białobrzeski
wędrując z Węgier do Rzymu, umieszczone jest epitafium:
„Rex homicida ego sum, profungis et scelere dives, Hic latui
et luxi deplorans facinus audax; Stanislae, precor, trucidantis
te advoca causam. Polonum ut videas, hic visurus eas". Wiersz
ten w nieco innej wersji zawarty jest w Annales Ozziacenses
Gróblachera, s. 207, który nie wspomina jednak skąd go
podaje, że zakonnicy osjaccy, znając ciążącą na Bo-
lesławie klątwę kościelną, pochowali go „za cmenta-
rzem nie na święconej ziemi". Ponieważ jednak
Bolesław miał ofiarować klasztorowi „wielkie klej-
noty", opat i zakonnicy starali się o wyjednanie
królowi absolucji u papieża, co pozwoliłoby im
przenieść prochy króla na teren cmentarza. Po po-
myślnym załatwieniu wspomnianych starań za-
konnicy nie przenieśli jednak ciała Bolesława na
inne miejsce, ale — jak twierdzi Białobrzeski —
„nie ruszając go z onego sklepu, gdzie byli go po-
chowali, przyczynili cmentarza, a nad ciałem kaplicę
okrągłą zmurowali [...] nad grobem ołtarz wielki
zaczerpnął. Za Gróblacherem przytacza go także Valvasor,
o.c, s. 156.
48 Kunst-Topographie des Herzogthums Kdrnten, Wien
1889, s. 253. — Lanckorońska, Zagadka grobu w Osjaku,
s. 2. — Wędzki, o.c, s. 136-141.
49 Wędzki, o.c, s. 138.
181
została połączona ze wspomnianym grobem przy-
puszczalnie dopiero w r. 183948. Gdzie więc mógł
znajdować się grób króla Bolesława? Lanckorońska
stwierdziła, że według osiemnastowiecznej tra-
dycji król miał być pochowany w północnej nawie
kościoła, ale przeprowadzone w tym miejscu po-
szukiwania archeologiczne nie dały jednak spodzie-
wanego rezultatu, gdyż znajdowało się tam kilka
warstw grobów49. Sprawę domniemanego miejsca
spoczynku Bolesława Śmiałego można jednak, jak
się wydaje, wyjaśnić na podstawie źródeł. Istotne
znaczenie ma tu relacja Marcina Białobrzeskiego,
który w r. 1580 odwiedził Osjak. Białobrzeski
wędrując z Węgier do Rzymu, umieszczone jest epitafium:
„Rex homicida ego sum, profungis et scelere dives, Hic latui
et luxi deplorans facinus audax; Stanislae, precor, trucidantis
te advoca causam. Polonum ut videas, hic visurus eas". Wiersz
ten w nieco innej wersji zawarty jest w Annales Ozziacenses
Gróblachera, s. 207, który nie wspomina jednak skąd go
podaje, że zakonnicy osjaccy, znając ciążącą na Bo-
lesławie klątwę kościelną, pochowali go „za cmenta-
rzem nie na święconej ziemi". Ponieważ jednak
Bolesław miał ofiarować klasztorowi „wielkie klej-
noty", opat i zakonnicy starali się o wyjednanie
królowi absolucji u papieża, co pozwoliłoby im
przenieść prochy króla na teren cmentarza. Po po-
myślnym załatwieniu wspomnianych starań za-
konnicy nie przenieśli jednak ciała Bolesława na
inne miejsce, ale — jak twierdzi Białobrzeski —
„nie ruszając go z onego sklepu, gdzie byli go po-
chowali, przyczynili cmentarza, a nad ciałem kaplicę
okrągłą zmurowali [...] nad grobem ołtarz wielki
zaczerpnął. Za Gróblacherem przytacza go także Valvasor,
o.c, s. 156.
48 Kunst-Topographie des Herzogthums Kdrnten, Wien
1889, s. 253. — Lanckorońska, Zagadka grobu w Osjaku,
s. 2. — Wędzki, o.c, s. 136-141.
49 Wędzki, o.c, s. 138.
181