DOI article:
Szablowski, Jerzy: Adam Bochnak (1899 - 1974)
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.20360#0019
cenili jego uwagi, chętnie je przyjmowali, uwa-
żając je za słuszne i potrzebne. Wszystkie publi-
kacje, które wyszły spod jego ręki, są nie tylko
mądre, lecz również piękne.
Aż dziwne, iż Bochnak, pochłonięty tak bardzo
pracą naukowo-badawczą i dydaktyczną, a także
rozlicznymi obowiązkami w naczelnych władzach
uniwersyteckich, miał jeszcze dość czasu i chęci
do podejmowania się bardzo absorbujących zajęć
na polu muzealnictwa. Skłaniały go do tego nie-
wątpliwie: właściwa jego naturze aktywność,
a z pewnością także duże poczucie odpowiedzial-
ności za istotne sprawy związane z jego zawo-
dem. Z tą dziedziną zetknął się on już w latach
1933—1939, w których miał zleconą opiekę nad
zbiorami Muzeum Sztuki Uniwersytetu Jagiel-
lońskiego. Porządkując należące do tego muzeum
niewielkie, lecz cenne archiwum, natrafił w nim
na interesujące rękopisy z zakresu historii, lite-
ratury i sztuki, które zaczął opracowywać i ogła-
szać drukiem. Największe znaczenie ma nie-
wątpliwie odnalezienie nieznanego fragmentu
mickiewiczowskiego poematu Kartofla, który
przedstawił w r. 1934, dodając obszerny komen-
tarz. Prace o charakterze muzealnym wykonywał
Bochnak w latach 1935—1939 również poza U-
niwersytetem, jako konserwator Gabinetu Rycin
Polskiej Akademii Umiejętności, powstałego w
r. 1932 ze scalenia zbioru przekazanego Polskiej
Akademii Umiejętności przez Bibliotekę Polską
w Paryżu i kolekcji zakupionej od rodziny Mo-
szyńskich. Brał wówczas udział w spisywaniu no-
wego inwentarza pozyskanych dzieł grafiki i w
organizowaniu wystaw, które miały na celu po-
pularyzowanie zagadnień związanych z tą gałę-
zią sztuki 14 15. Po wojnie nie wrócił już do pracy
w tej placówce, związał się natomiast jako ku-
stosz, a później wicedyrektor, z Państwowymi
Zbiorami Sztuki na Wawelu. Działając tutaj
przez lat dwanaście (1945—1957) przyczynił się
niemało do uporządkowania inwentarza zabyt-
ków tej instytucji i do urządzenia tymczasowej
ekspozycji we wnętrzach zamkowych. Współ-
działał również w rewindykacji wywiezionego
z Polski przez okupanta mienia artystycznego,
dostarczając m.in. wykazów zabytków i odnośnej
14 A. T r e i d e r o w a, Zbiór graficzny Biblioteki
PAN w Krakowie (Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii
Nauk w Krakowie, R. II, 1956, Wrocław 1959, s. 349,
368—369).
15 T. Wroński, Nagrody rnAasta Krakowa (Infor-
mator wystawy), Kraków 1974, wykaz laureatów: Boch-
nak Adam.
10 T. F r ą c z y k, Sprawozdanie z działalności Mu-
zeum Narodowego w Krakowie w latach 1962—1963
dokumentacji naukowej. Po r. 1952, za dyrektu-
ry Jerzego Szabłowskiego, działalność Bochnaka
skupiała się niemal wyłącznie na pracach redak-
torskich w związku z podjętą tutaj szeroką akcją
wydawniczą i na sporadycznych konsultacjach
w różnego rodzaju sprawach związanych ze wzgó-
rzem wawelskim. Z wicedyrektury muzeum wa-
welskiego zrezygnował 30 IX 1957 w związku
z powołaniem go na stanowisko dyrektora Mu-
zeum Narodowego w Krakowie. Sześciolecie jego
rządów w tej instytucji (1 X 1957 — 31 VIII 1963)
jest oceniane jako szczególnie pomyślny okres
w jej życiu. Na ten czas przypada znaczne oży-
wienie działalności naukowej i działalności wysta-
wienniczej, która wyszła teraz daleko poza gra-
nice kraju. Urządzona w r. 1953 w Gandawie na
ogólnoeuropejskiej wystawie Zloty wiek zuiel-
kich miast ekspozycja dotycząca Krakowa przy-
niosła miastu złotą plakietę pamiątkową, a jej
komisarzowi (profesorowi Bochnakowi) Nagrodę
Miasta Krakowa ls. W związku z ukończeniem
długoletnich żmudnych prac restauratorskich i
adaptacyjnych w gmachach muzealnych, prac
zaczętych jeszcze za poprzedniego dyrektora,
przypadło Bochnakowi w udziale otwarcie w
r. 1959 trzech stałych wystaw: w Sukiennicach
(Galeria malarstwa polskiego od czasów Stani-
sława Augusta po koniec twórczości Jana Ma-
tejki), w Nowym Gmachu przy Alei 3 Maja (Ma-
larstwo polskie od okresu Młodej Polski po chwi-
lę obecną) i w Muzeum Czartoryskich, złączonym
w r. 1950 z Muźeum Narodowym (Galeria obra-
zów, zbiór zabytków rzemiosła artystycznego,
dział pamiątek puławskich!. Największą jednak
zasługą Bochnaka było zrealizowanie w latach
1958—1960 budowy (przy ul. św. Marka 17) gma-
chu przeznaczonego na pomieszczenie biblioteki
i archiwum Muzeum Czartoryskich, który za-
pewnił tym bezcennym zbiorom bezpieczeństwo
i właściwą oprawę 16. Dodać jeszcze warto, iż w
okresie powojennym kierował Bochnak przez ja-
kiś czas (1945—1949) Muzeum Uniwersytetu Ja-
giellońskiego i odbudową gmachu Collegium Ma-
ius, nakreślając program, według którego miała
być prowadzona odnowa tej znakomitej budowli
historycznej 17.
(Rozprawy i Sprawozdania Muzeum Narodowego w Kra-
kowie, IX, 1967, s. 163—164). — A. Bochnak, Moje
związki z Muzeum Narodowym w Krakowie (Rozpra-
wy i Sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie,
XI — w druku).
17 A. Bochnak, Zamierzone odnowienie gmachu
Collegium Maius w Krakowie (Ochrona Zabytków, II,
1949, s. 108—115).
11
żając je za słuszne i potrzebne. Wszystkie publi-
kacje, które wyszły spod jego ręki, są nie tylko
mądre, lecz również piękne.
Aż dziwne, iż Bochnak, pochłonięty tak bardzo
pracą naukowo-badawczą i dydaktyczną, a także
rozlicznymi obowiązkami w naczelnych władzach
uniwersyteckich, miał jeszcze dość czasu i chęci
do podejmowania się bardzo absorbujących zajęć
na polu muzealnictwa. Skłaniały go do tego nie-
wątpliwie: właściwa jego naturze aktywność,
a z pewnością także duże poczucie odpowiedzial-
ności za istotne sprawy związane z jego zawo-
dem. Z tą dziedziną zetknął się on już w latach
1933—1939, w których miał zleconą opiekę nad
zbiorami Muzeum Sztuki Uniwersytetu Jagiel-
lońskiego. Porządkując należące do tego muzeum
niewielkie, lecz cenne archiwum, natrafił w nim
na interesujące rękopisy z zakresu historii, lite-
ratury i sztuki, które zaczął opracowywać i ogła-
szać drukiem. Największe znaczenie ma nie-
wątpliwie odnalezienie nieznanego fragmentu
mickiewiczowskiego poematu Kartofla, który
przedstawił w r. 1934, dodając obszerny komen-
tarz. Prace o charakterze muzealnym wykonywał
Bochnak w latach 1935—1939 również poza U-
niwersytetem, jako konserwator Gabinetu Rycin
Polskiej Akademii Umiejętności, powstałego w
r. 1932 ze scalenia zbioru przekazanego Polskiej
Akademii Umiejętności przez Bibliotekę Polską
w Paryżu i kolekcji zakupionej od rodziny Mo-
szyńskich. Brał wówczas udział w spisywaniu no-
wego inwentarza pozyskanych dzieł grafiki i w
organizowaniu wystaw, które miały na celu po-
pularyzowanie zagadnień związanych z tą gałę-
zią sztuki 14 15. Po wojnie nie wrócił już do pracy
w tej placówce, związał się natomiast jako ku-
stosz, a później wicedyrektor, z Państwowymi
Zbiorami Sztuki na Wawelu. Działając tutaj
przez lat dwanaście (1945—1957) przyczynił się
niemało do uporządkowania inwentarza zabyt-
ków tej instytucji i do urządzenia tymczasowej
ekspozycji we wnętrzach zamkowych. Współ-
działał również w rewindykacji wywiezionego
z Polski przez okupanta mienia artystycznego,
dostarczając m.in. wykazów zabytków i odnośnej
14 A. T r e i d e r o w a, Zbiór graficzny Biblioteki
PAN w Krakowie (Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii
Nauk w Krakowie, R. II, 1956, Wrocław 1959, s. 349,
368—369).
15 T. Wroński, Nagrody rnAasta Krakowa (Infor-
mator wystawy), Kraków 1974, wykaz laureatów: Boch-
nak Adam.
10 T. F r ą c z y k, Sprawozdanie z działalności Mu-
zeum Narodowego w Krakowie w latach 1962—1963
dokumentacji naukowej. Po r. 1952, za dyrektu-
ry Jerzego Szabłowskiego, działalność Bochnaka
skupiała się niemal wyłącznie na pracach redak-
torskich w związku z podjętą tutaj szeroką akcją
wydawniczą i na sporadycznych konsultacjach
w różnego rodzaju sprawach związanych ze wzgó-
rzem wawelskim. Z wicedyrektury muzeum wa-
welskiego zrezygnował 30 IX 1957 w związku
z powołaniem go na stanowisko dyrektora Mu-
zeum Narodowego w Krakowie. Sześciolecie jego
rządów w tej instytucji (1 X 1957 — 31 VIII 1963)
jest oceniane jako szczególnie pomyślny okres
w jej życiu. Na ten czas przypada znaczne oży-
wienie działalności naukowej i działalności wysta-
wienniczej, która wyszła teraz daleko poza gra-
nice kraju. Urządzona w r. 1953 w Gandawie na
ogólnoeuropejskiej wystawie Zloty wiek zuiel-
kich miast ekspozycja dotycząca Krakowa przy-
niosła miastu złotą plakietę pamiątkową, a jej
komisarzowi (profesorowi Bochnakowi) Nagrodę
Miasta Krakowa ls. W związku z ukończeniem
długoletnich żmudnych prac restauratorskich i
adaptacyjnych w gmachach muzealnych, prac
zaczętych jeszcze za poprzedniego dyrektora,
przypadło Bochnakowi w udziale otwarcie w
r. 1959 trzech stałych wystaw: w Sukiennicach
(Galeria malarstwa polskiego od czasów Stani-
sława Augusta po koniec twórczości Jana Ma-
tejki), w Nowym Gmachu przy Alei 3 Maja (Ma-
larstwo polskie od okresu Młodej Polski po chwi-
lę obecną) i w Muzeum Czartoryskich, złączonym
w r. 1950 z Muźeum Narodowym (Galeria obra-
zów, zbiór zabytków rzemiosła artystycznego,
dział pamiątek puławskich!. Największą jednak
zasługą Bochnaka było zrealizowanie w latach
1958—1960 budowy (przy ul. św. Marka 17) gma-
chu przeznaczonego na pomieszczenie biblioteki
i archiwum Muzeum Czartoryskich, który za-
pewnił tym bezcennym zbiorom bezpieczeństwo
i właściwą oprawę 16. Dodać jeszcze warto, iż w
okresie powojennym kierował Bochnak przez ja-
kiś czas (1945—1949) Muzeum Uniwersytetu Ja-
giellońskiego i odbudową gmachu Collegium Ma-
ius, nakreślając program, według którego miała
być prowadzona odnowa tej znakomitej budowli
historycznej 17.
(Rozprawy i Sprawozdania Muzeum Narodowego w Kra-
kowie, IX, 1967, s. 163—164). — A. Bochnak, Moje
związki z Muzeum Narodowym w Krakowie (Rozpra-
wy i Sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie,
XI — w druku).
17 A. Bochnak, Zamierzone odnowienie gmachu
Collegium Maius w Krakowie (Ochrona Zabytków, II,
1949, s. 108—115).
11