DOI Artikel:
Biskupski, Romuald: Wybrane warsztaty malarstwa ikonowego szkoły halickiej XV i XVI wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20403#0033
conej w prawo, z Dzieciątkiem na lewym ra-
mieniu oraz dwie półfigury adorujących archa-
niołów u góry. Zieloną suknię i czepiec Marii,
rozbielone „w światłach”, przykrywa maforium
barwy czerwieni żelazowej, obrzeżone, podobnie
jak mankiet sukni, pomarańczowym szlakiem.
Dzieciątko, ujęte niemal frontalnie, z prawą rącz-
ką wysuniętą gestem błogosławieństwa, ze zwo-
jem w lewej ręce, odziane jest w biały chiton
cieniowany rozbielonym tonem zieleni i poma-
rańczolwy himatioin o fałdach opracowanych
ciemnougrową kreską i srebrnym szrafowaniem.
Archaniołowie noszą czerwone himationy i zie-
lone chitony. Złote nimby /Marii i Dzieciątka (tein
drugi krzyżowy z hagiogramem) pokryte są wzo-
rem geometrycznym, natomiast nimby archanio-
łów pozostawiono gładkie.
Pod względem ikonograficznym ikona repre-
zentuje wariant typu Hodegetrii, w którym Ma-
ria wyprostowaną głowę /zwraca w prawą stronę.
Słusznie już wskazano, że ikony Hodegetrii z
Doliny, Owczar i zbiorów Muzeum Narodowego
w Krakowie zostały wykonane według tego sa-
mego wzoru 12 13. Różnią się one między sobą tyl-
ko nieznacznymi szczegółami, przy prawie do-
słownym powtórzeniu, zwłaszcza na ikonach z
Doliny i Owczar, postaci archaniołów.
Analiza stylistyczno-porównawcza ikon Spasa
w siłach z Nowosielec i Hodegetrii z Doliny poz-
wala na przypisanie ich temu samemu malarzo-
wi. Prócz ogólnego wrażenia ich jednorodności
formalnej łączy je szereg podobnie opracowanych
szczegółów uzasadniających wspólną atrybucję
warsztatową. To pierwsze wynika głównie z po-
dobnej tonacji barwnej karnacji oraz sposobu
położenia wyświetleń miękko modelujących par-
tie ciała. Obu ikonom wspólny jest rysunek o-
prawy oczu i zbliżony w odcieniu ton rozbielo-
nej czerwieni, którą miękko, linią przerywaną,
został podkreślony kontur nosów. W obu cha-
rakterystyczny jest też sposób położenia wyś-
wietleń na rękach i stopach, przy widocznym,
zwłaszcza w tych partiach, jednakowym kiierun-
12 Ikonę konserwowano w pracowni PKZ w War-
szawie; skrócona dokumentacja konserwatorska nie jest
autoryzowana. Zabezpieczono wówczas podobrazie, wy-
mieniono listwy konstrukcyjne, scalono kolorystycznie
ubytki warstwy malarskiej. Eksponowana była na wy-
stawie w Muzeum Archeologicznym w Krakowie w
r. 1072. Bibliografia: J. Konstantynowie z, Mu-
ziej „Łernkiwszczyna” w Sjancci (Nowa Zorja, 1934,
nr 5/2, s. 5 — autor datuje ikonę na w. XV/XVI); F.
Kokowski, Muziej Łemkiwszczyna u Sjanoci (Nasza
Batkiwszczyna, I, Lwiw 1937, nr 6, s. 1'44); R. Grzą-
dzieła, J. Lewandowska, Ikony ze zbiorów Mu-
3. Archanioł Michał, fragment ikony z Doliny (fot. R.
Biskupski)
4. Archanioł Michał, fragment ikony z Nowosielec (fot.
R. Biskupski)
zeum Historycznego w Sanoku, Kraków 1967, ił. —
ikona datowana na w. XVI; R. Grzą dzieła, Sztuka
cerkiewna [w:] Informator Muzeum Historycznego w
Sanoku, Rzeszów 1068, s. 36; J. Kłosińska, Ikony.
Muzeum Narodowe w Krakou le. Katalogi zbiorów, I,
Kraków 1973, s. 16/6; Grządziela, Twórczość mala-
rza..., s. 75, przyp. 33 i 36, s. 78, przyp. 39 — ikona za-
liczona została przez autorkę do zabytków w. XV; Łoh-
w y n, Mila jewa, Swiencicka, o.c., s. 19 — ikona
datowana jest na początek w. XVI.
13 K ł o s i ń s k a, c s. 166.
29
mieniu oraz dwie półfigury adorujących archa-
niołów u góry. Zieloną suknię i czepiec Marii,
rozbielone „w światłach”, przykrywa maforium
barwy czerwieni żelazowej, obrzeżone, podobnie
jak mankiet sukni, pomarańczowym szlakiem.
Dzieciątko, ujęte niemal frontalnie, z prawą rącz-
ką wysuniętą gestem błogosławieństwa, ze zwo-
jem w lewej ręce, odziane jest w biały chiton
cieniowany rozbielonym tonem zieleni i poma-
rańczolwy himatioin o fałdach opracowanych
ciemnougrową kreską i srebrnym szrafowaniem.
Archaniołowie noszą czerwone himationy i zie-
lone chitony. Złote nimby /Marii i Dzieciątka (tein
drugi krzyżowy z hagiogramem) pokryte są wzo-
rem geometrycznym, natomiast nimby archanio-
łów pozostawiono gładkie.
Pod względem ikonograficznym ikona repre-
zentuje wariant typu Hodegetrii, w którym Ma-
ria wyprostowaną głowę /zwraca w prawą stronę.
Słusznie już wskazano, że ikony Hodegetrii z
Doliny, Owczar i zbiorów Muzeum Narodowego
w Krakowie zostały wykonane według tego sa-
mego wzoru 12 13. Różnią się one między sobą tyl-
ko nieznacznymi szczegółami, przy prawie do-
słownym powtórzeniu, zwłaszcza na ikonach z
Doliny i Owczar, postaci archaniołów.
Analiza stylistyczno-porównawcza ikon Spasa
w siłach z Nowosielec i Hodegetrii z Doliny poz-
wala na przypisanie ich temu samemu malarzo-
wi. Prócz ogólnego wrażenia ich jednorodności
formalnej łączy je szereg podobnie opracowanych
szczegółów uzasadniających wspólną atrybucję
warsztatową. To pierwsze wynika głównie z po-
dobnej tonacji barwnej karnacji oraz sposobu
położenia wyświetleń miękko modelujących par-
tie ciała. Obu ikonom wspólny jest rysunek o-
prawy oczu i zbliżony w odcieniu ton rozbielo-
nej czerwieni, którą miękko, linią przerywaną,
został podkreślony kontur nosów. W obu cha-
rakterystyczny jest też sposób położenia wyś-
wietleń na rękach i stopach, przy widocznym,
zwłaszcza w tych partiach, jednakowym kiierun-
12 Ikonę konserwowano w pracowni PKZ w War-
szawie; skrócona dokumentacja konserwatorska nie jest
autoryzowana. Zabezpieczono wówczas podobrazie, wy-
mieniono listwy konstrukcyjne, scalono kolorystycznie
ubytki warstwy malarskiej. Eksponowana była na wy-
stawie w Muzeum Archeologicznym w Krakowie w
r. 1072. Bibliografia: J. Konstantynowie z, Mu-
ziej „Łernkiwszczyna” w Sjancci (Nowa Zorja, 1934,
nr 5/2, s. 5 — autor datuje ikonę na w. XV/XVI); F.
Kokowski, Muziej Łemkiwszczyna u Sjanoci (Nasza
Batkiwszczyna, I, Lwiw 1937, nr 6, s. 1'44); R. Grzą-
dzieła, J. Lewandowska, Ikony ze zbiorów Mu-
3. Archanioł Michał, fragment ikony z Doliny (fot. R.
Biskupski)
4. Archanioł Michał, fragment ikony z Nowosielec (fot.
R. Biskupski)
zeum Historycznego w Sanoku, Kraków 1967, ił. —
ikona datowana na w. XVI; R. Grzą dzieła, Sztuka
cerkiewna [w:] Informator Muzeum Historycznego w
Sanoku, Rzeszów 1068, s. 36; J. Kłosińska, Ikony.
Muzeum Narodowe w Krakou le. Katalogi zbiorów, I,
Kraków 1973, s. 16/6; Grządziela, Twórczość mala-
rza..., s. 75, przyp. 33 i 36, s. 78, przyp. 39 — ikona za-
liczona została przez autorkę do zabytków w. XV; Łoh-
w y n, Mila jewa, Swiencicka, o.c., s. 19 — ikona
datowana jest na początek w. XVI.
13 K ł o s i ń s k a, c s. 166.
29