DOI Artikel:
Węcławowicz, Tomasz: Zagadnienie funkcji wsporników figuralnych pod gzymsem wieńczącym prezbiterium kościoła Mariackiego w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20539#0070
Przy obecnym stanie badań źródłowych i po-
równawczych niełatwo przychylić się do której-
kolwiek z tych możliwości. Przytoczone wyżej
liczne przykłady pokazują jednoznacznie, że
wspornik figuralny tworzy wraz z rzygaczem o-
kreślcmą całość funkcjonalną i formalną. Z tego
właśnie powodu zwieńczanie gzymsu we Wiedniu
uzupełniono po długiej przerwie. Nagłe przerwa-
nie budowy prezbiterium (mariackiego jest dość
wiarygodnie poświadczane źródłowo 2i. Zamierzo-
ne pierwotnie rzygacze i balustrada przypuszczal-
nie nie zostały zrealizowane, tym bardziej że wzór
wiedeński istniał w tym czasie również tylko w
projekcie. Po śmierci fundatora, Mikołaja Wie-
rzynika (w kwietniu 1360) i po rozwiązaniu spro-
wadzonego przez niego warsztatu nie było moż-
liwości uzupełnień'a drobnych, lecz skomplikowa-
nych detali kamiieniairki sni przez lokalnych „ka-
mieniarzy, ani przez nowy warsztat, który pomad
trzydzieści lat później prowadził przebudowę kor-
pusu kościoła. Treść przedstawień figuralnych zo-
stała również szybko zapomniana. Amtroponior-
fiezrae lub zoomorficzne kształty samych rzyga-
czy — a prawdopodobnie także i postaci umiesz-
czone w niszach baldachimowych na przypo-
rach — mogły dopełniać program ikonograficzny
odczytywany dzisiaj fragmentarycznie ze scen za-
chowanych na wspornikach (ryc. 28).
23. Kraków, kościół Mariacki, rekonstrukcja zamierzone-
go zwieńczenia gzymsu prezbiterium (oprać. T. Węcła-
wowicz)
Por. przyp. 20.
LE PROBLEME DE LA FONCTION DES SUPPORTS FIGURES
PLACES SOUS LA CORNICHE COURONNANT LE CHOEUR DE L'£GLISE NOTRE-DAME DE CRACOYIE
L'auteur słnteresse au motif des supports figures
situes sous la corniche du choeur de 1'eglise Notre-Dame
de Cracovie; leur formę et leur fonetion n'ont pas en-
core ete expliquees. Le programme iconographique des
representations figurees n'a pas ete non plus interprete
de faęon evidente.
Ce probleme a ete signale dans la seconde moitie du
XIXe siecle, periode qui precede celle des travaux de
recherche, mais les suggestions proposees alors avaient
un caractere tres generał. La litterature de ces dernieres
quelques dizaines d'a,nnees a laisse ce sujet de cóte;
d'ailleurs la genese typo'o3ique du monument, des filiia-
tions entre les ateliers et des ressemblances de style
n'ont pas ete jusqu'a ce moment etudies.
Dans le tres riche materie! comparatif concernaint
la sculpture architecturale en pierre gothique 1'auteur
a trouve de nombreux exemples qui permettent de re-
construire le courorinement primitif du choeur. Les frag-
ments de la decoration en pierre conserves sous la cor-
niche de 1'eglise Notre-Dame de Cracovie sont les plus
proches, tant au point de vue territoire, que perło de
et moyen de l'execution, du couronmement du choeur de
la cathedrale de Vienne. Les supports figures y appuient
des igargouilleis par lesąuelles s'ecoulent les eaux de
pluiie recueillies dans des gauttieres taillees dans les
pierres de la coriniche et cachees derriere une balustradę
ajouree. On remarque une ressemblance de style dans
la faęon de presenter les plis des vetemients des par-
somnages ainsi qu'u,ne ressemblance des types de physio-
nomies de certains visages.
La perioide de la construction du choeur de 1'eglise
Notre-Dame correspond a peu pres a celle de 1'interrup-
tion des travaux dans la cathedrale de Vienne qui a
durie 20 ans. Le couronnement de la corniche de Vienne
a pu se(rvir de modele au meme groupe de taillaurs
de pierre pour executer une pireille decoration a Cra-
covie, comme en temoignent quelques signes lapidaires.
równawczych niełatwo przychylić się do której-
kolwiek z tych możliwości. Przytoczone wyżej
liczne przykłady pokazują jednoznacznie, że
wspornik figuralny tworzy wraz z rzygaczem o-
kreślcmą całość funkcjonalną i formalną. Z tego
właśnie powodu zwieńczanie gzymsu we Wiedniu
uzupełniono po długiej przerwie. Nagłe przerwa-
nie budowy prezbiterium (mariackiego jest dość
wiarygodnie poświadczane źródłowo 2i. Zamierzo-
ne pierwotnie rzygacze i balustrada przypuszczal-
nie nie zostały zrealizowane, tym bardziej że wzór
wiedeński istniał w tym czasie również tylko w
projekcie. Po śmierci fundatora, Mikołaja Wie-
rzynika (w kwietniu 1360) i po rozwiązaniu spro-
wadzonego przez niego warsztatu nie było moż-
liwości uzupełnień'a drobnych, lecz skomplikowa-
nych detali kamiieniairki sni przez lokalnych „ka-
mieniarzy, ani przez nowy warsztat, który pomad
trzydzieści lat później prowadził przebudowę kor-
pusu kościoła. Treść przedstawień figuralnych zo-
stała również szybko zapomniana. Amtroponior-
fiezrae lub zoomorficzne kształty samych rzyga-
czy — a prawdopodobnie także i postaci umiesz-
czone w niszach baldachimowych na przypo-
rach — mogły dopełniać program ikonograficzny
odczytywany dzisiaj fragmentarycznie ze scen za-
chowanych na wspornikach (ryc. 28).
23. Kraków, kościół Mariacki, rekonstrukcja zamierzone-
go zwieńczenia gzymsu prezbiterium (oprać. T. Węcła-
wowicz)
Por. przyp. 20.
LE PROBLEME DE LA FONCTION DES SUPPORTS FIGURES
PLACES SOUS LA CORNICHE COURONNANT LE CHOEUR DE L'£GLISE NOTRE-DAME DE CRACOYIE
L'auteur słnteresse au motif des supports figures
situes sous la corniche du choeur de 1'eglise Notre-Dame
de Cracovie; leur formę et leur fonetion n'ont pas en-
core ete expliquees. Le programme iconographique des
representations figurees n'a pas ete non plus interprete
de faęon evidente.
Ce probleme a ete signale dans la seconde moitie du
XIXe siecle, periode qui precede celle des travaux de
recherche, mais les suggestions proposees alors avaient
un caractere tres generał. La litterature de ces dernieres
quelques dizaines d'a,nnees a laisse ce sujet de cóte;
d'ailleurs la genese typo'o3ique du monument, des filiia-
tions entre les ateliers et des ressemblances de style
n'ont pas ete jusqu'a ce moment etudies.
Dans le tres riche materie! comparatif concernaint
la sculpture architecturale en pierre gothique 1'auteur
a trouve de nombreux exemples qui permettent de re-
construire le courorinement primitif du choeur. Les frag-
ments de la decoration en pierre conserves sous la cor-
niche de 1'eglise Notre-Dame de Cracovie sont les plus
proches, tant au point de vue territoire, que perło de
et moyen de l'execution, du couronmement du choeur de
la cathedrale de Vienne. Les supports figures y appuient
des igargouilleis par lesąuelles s'ecoulent les eaux de
pluiie recueillies dans des gauttieres taillees dans les
pierres de la coriniche et cachees derriere une balustradę
ajouree. On remarque une ressemblance de style dans
la faęon de presenter les plis des vetemients des par-
somnages ainsi qu'u,ne ressemblance des types de physio-
nomies de certains visages.
La perioide de la construction du choeur de 1'eglise
Notre-Dame correspond a peu pres a celle de 1'interrup-
tion des travaux dans la cathedrale de Vienne qui a
durie 20 ans. Le couronnement de la corniche de Vienne
a pu se(rvir de modele au meme groupe de taillaurs
de pierre pour executer une pireille decoration a Cra-
covie, comme en temoignent quelques signes lapidaires.