DOI article:
Piwocka, Magdalena: "Aparat królewski" – zespół szat liturgicznych z klasztoru SS. Wizytek w Warszawie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.20539#0120
42. Medalion z popiersiem św. Kazimierza, fragment pre-
teksty A ornatu (fot. B. Olechnicki)
43. D. Frecher (lub D. Schułtz?), Św. Kazimierz,
Kraków, kościół OO. Franciszkanów-Reformatów
[(fot. S. Michta)
płycie nagrobnej w katedrze wileńskiej 90. Łań-
cuch z krzyżem (zapewnie rekonstruowany przed
r. 1905, gdyż „świeca nowością") powtarza ele-
imemt jednego z. obrazów katedry w Wilnie, gdzie
■bezpodstawnie przydano młodzieńcowi order zło-
tego runa 91. W haftowanym medalionie nastąpi-
ła już korekta błędu. Również nie przysługująca
mu pailma (nie był męczennikiem) dostała się tu
z kultowej podobizny (obraz w Krośnie)92. To-
warzyszącą świętemu we wszystkich wizerunkach
od najwcześniejszych czasów lilię zastąpiono błę-
kitnymi dzwonkami — albo w wyniku bliżej nie
określonej licencji, albo rekonstrukcyjnej pomył-
ki.
Nasz medalion łączy się w sposób wdoczny z
grupą tradycyjnych wyobrażeń świętego, w ty-
pie malowanej „ikony" 93 i srebrnego posążku z
katedry wileńskiej °4. Za wzór posłużyła mu za-
pewne dewocyjma rycina przekazująca wygląd
jednego z przedstawień wileńskich lub krakow-
skich 95 (ryc. 43). Umieszczenie wizerunku w or-
nacie ma nie tylko związek z osobą Jana Kazi-
90 F. Papee, O najstarszych wizerunkach św. Ka-
zimierza (Spraw. KHS, VIII, 3/4, Kraków 1912, szp.
CCCVI—CCCXX); K. Baortel, Obraz św. Kazimierza w
kościele Reformatów w Krakowie (BHS, XXX, 1, 1S68,
s. 62^73).
91 Obraz tzw. „trójręczny", odnowiony w r. 1594,
mai zapewne ok. 1540—1550 — por. Bartel, o.c,
s. 67—70, fig. 4.
92 Gdzie palma występuje w związku z tekstem psal-
mu czytanego jako graduał w dniu św. Kazimierza: „iu-
stus ut palma florebit" (ibid., s. 68, przyp. L9 i s. 70,
przy-p. 24).
93 Ibid., s. 67—70, fig. 4.
94 Statuetka-rslikwiarz ufundowana w r. 1637 przez
Ewę Pacównę Gosiewską i Helenę Sanguszkową — por.
komunikat M. Sokołowskiego (Spraw. KHS, VII,
3/4, szp. CCCIII, fig. 14).
95 Katedra wileńska, jako ośrodek kultu, oprócz star-
szego obrazu „trójręcznego" posiadała od r. 1602 wspa-
niałą chorągiew kanonizacyjną z malowanym wizerun-
kiem świętego, notowaną w aktach kapituły jeszcze w
r. 1650, zaginioną zapewne podczas insurekcji moskiew-
skiej w ł. 1655—1661 — por. F. N i e w i e r o, Dzieje kul-
tu św. Kazimierza w kraju i za granicą (Nasza Przesz-
łość, XXXIII, 1970, s. 87—89, 94). Nie wiemy również,
czy w Krakowie — w ołtarzu kościoła Reformatów na
114
teksty A ornatu (fot. B. Olechnicki)
43. D. Frecher (lub D. Schułtz?), Św. Kazimierz,
Kraków, kościół OO. Franciszkanów-Reformatów
[(fot. S. Michta)
płycie nagrobnej w katedrze wileńskiej 90. Łań-
cuch z krzyżem (zapewnie rekonstruowany przed
r. 1905, gdyż „świeca nowością") powtarza ele-
imemt jednego z. obrazów katedry w Wilnie, gdzie
■bezpodstawnie przydano młodzieńcowi order zło-
tego runa 91. W haftowanym medalionie nastąpi-
ła już korekta błędu. Również nie przysługująca
mu pailma (nie był męczennikiem) dostała się tu
z kultowej podobizny (obraz w Krośnie)92. To-
warzyszącą świętemu we wszystkich wizerunkach
od najwcześniejszych czasów lilię zastąpiono błę-
kitnymi dzwonkami — albo w wyniku bliżej nie
określonej licencji, albo rekonstrukcyjnej pomył-
ki.
Nasz medalion łączy się w sposób wdoczny z
grupą tradycyjnych wyobrażeń świętego, w ty-
pie malowanej „ikony" 93 i srebrnego posążku z
katedry wileńskiej °4. Za wzór posłużyła mu za-
pewne dewocyjma rycina przekazująca wygląd
jednego z przedstawień wileńskich lub krakow-
skich 95 (ryc. 43). Umieszczenie wizerunku w or-
nacie ma nie tylko związek z osobą Jana Kazi-
90 F. Papee, O najstarszych wizerunkach św. Ka-
zimierza (Spraw. KHS, VIII, 3/4, Kraków 1912, szp.
CCCVI—CCCXX); K. Baortel, Obraz św. Kazimierza w
kościele Reformatów w Krakowie (BHS, XXX, 1, 1S68,
s. 62^73).
91 Obraz tzw. „trójręczny", odnowiony w r. 1594,
mai zapewne ok. 1540—1550 — por. Bartel, o.c,
s. 67—70, fig. 4.
92 Gdzie palma występuje w związku z tekstem psal-
mu czytanego jako graduał w dniu św. Kazimierza: „iu-
stus ut palma florebit" (ibid., s. 68, przyp. L9 i s. 70,
przy-p. 24).
93 Ibid., s. 67—70, fig. 4.
94 Statuetka-rslikwiarz ufundowana w r. 1637 przez
Ewę Pacównę Gosiewską i Helenę Sanguszkową — por.
komunikat M. Sokołowskiego (Spraw. KHS, VII,
3/4, szp. CCCIII, fig. 14).
95 Katedra wileńska, jako ośrodek kultu, oprócz star-
szego obrazu „trójręcznego" posiadała od r. 1602 wspa-
niałą chorągiew kanonizacyjną z malowanym wizerun-
kiem świętego, notowaną w aktach kapituły jeszcze w
r. 1650, zaginioną zapewne podczas insurekcji moskiew-
skiej w ł. 1655—1661 — por. F. N i e w i e r o, Dzieje kul-
tu św. Kazimierza w kraju i za granicą (Nasza Przesz-
łość, XXXIII, 1970, s. 87—89, 94). Nie wiemy również,
czy w Krakowie — w ołtarzu kościoła Reformatów na
114