DOI Artikel:
Kasprzyk, Witold: Zagadnienia wynikające z konserwacji kamiennego krycyfiksu Wita Stwosza
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20543#0119
1. Wit Stwosz, krucyfiks kamienny tzw. Slackerowski w ołtarzu
Świętego Krzyża w kościele p.w. Wniebowzięcia NPMarii w Kra-
kowie przed ostatnią konserwacją (wszystkie fotografie — prócz
nr 14 — wykonał autor artykułu)
obok Ogrojca jego dopełnienie”, a na miejsce
dzisiejsze został przeniesiony dopiero między ro-
kiem 1603 a 1647 5 *. Dettloff opierając się na nie-
znanym Łuszczkiewiczowi testamencie Slackera
stwierdził, że pierwotnym i jedynym miejscem
przeznaczenia rzeźby był ołtarz p.w. Świętego
Krzyża. Kierując się wynikami badań konserwa-
torskich, wyklucza się podleganie rzeźby zmien-
nym warunkom atmosferycznym. Bardzo dobry
stan zachowania powierzchni kamienia nie prze-
jawia oznak zwietrzenia, wypłukania, osypywania,
czy też działalności mikroorganizmów takich jak
5 W. Łuszczkiewicz, Stare cmentarze krakow-
skie, ich zabytki sztuki i obyczaju kościelnego (Rocznik''
Krakowski, I, Kraków 1898), s. 25.
mchy czy pleśnie. Fakt ten przemawia za tym,
że krucyfiks ustawiony był wewnątrz kościoła.
Poważne mechaniczne jego uszkodzenia mogły
powstać po r. 1504, w trakcie zamurowywania
okna nad krucyfiksem, zgodnie z zawartą w tes-
tamencie wolą Slackera. Gdyby rzeźba została
uszkodzona za życia testatora, najprawdopodob-
niej zaleciłby on oprócz pomalowania także jej
renowację, polegającą na uzupełnieniu brakują-
cych części. Wychodząc z tego założenia, można
przyjąć, że krucyfiks bez polichromii jako dzieło
skończone ustawiony został przez Stwosza w oł-
tarzu, zgodnie z życzeniem Slackera.
Brak danych źródłowych nie pozwala okre-
ślić pierwotnego wyglądu ołtarza. Rzeźbiarskie
opracowanie przekrojów końców belki poziomej
krzyża, tzn. wyraźne wyrzeźbienie rylcem usło-
jeń i „pęknięć drewna”, jak również opracowanie
krawędzi przylegających do tła pozwala na przy-
115
Świętego Krzyża w kościele p.w. Wniebowzięcia NPMarii w Kra-
kowie przed ostatnią konserwacją (wszystkie fotografie — prócz
nr 14 — wykonał autor artykułu)
obok Ogrojca jego dopełnienie”, a na miejsce
dzisiejsze został przeniesiony dopiero między ro-
kiem 1603 a 1647 5 *. Dettloff opierając się na nie-
znanym Łuszczkiewiczowi testamencie Slackera
stwierdził, że pierwotnym i jedynym miejscem
przeznaczenia rzeźby był ołtarz p.w. Świętego
Krzyża. Kierując się wynikami badań konserwa-
torskich, wyklucza się podleganie rzeźby zmien-
nym warunkom atmosferycznym. Bardzo dobry
stan zachowania powierzchni kamienia nie prze-
jawia oznak zwietrzenia, wypłukania, osypywania,
czy też działalności mikroorganizmów takich jak
5 W. Łuszczkiewicz, Stare cmentarze krakow-
skie, ich zabytki sztuki i obyczaju kościelnego (Rocznik''
Krakowski, I, Kraków 1898), s. 25.
mchy czy pleśnie. Fakt ten przemawia za tym,
że krucyfiks ustawiony był wewnątrz kościoła.
Poważne mechaniczne jego uszkodzenia mogły
powstać po r. 1504, w trakcie zamurowywania
okna nad krucyfiksem, zgodnie z zawartą w tes-
tamencie wolą Slackera. Gdyby rzeźba została
uszkodzona za życia testatora, najprawdopodob-
niej zaleciłby on oprócz pomalowania także jej
renowację, polegającą na uzupełnieniu brakują-
cych części. Wychodząc z tego założenia, można
przyjąć, że krucyfiks bez polichromii jako dzieło
skończone ustawiony został przez Stwosza w oł-
tarzu, zgodnie z życzeniem Slackera.
Brak danych źródłowych nie pozwala okre-
ślić pierwotnego wyglądu ołtarza. Rzeźbiarskie
opracowanie przekrojów końców belki poziomej
krzyża, tzn. wyraźne wyrzeźbienie rylcem usło-
jeń i „pęknięć drewna”, jak również opracowanie
krawędzi przylegających do tła pozwala na przy-
115