DOI Heft:
Recenzje i przeglądy
DOI Artikel:Małkiewicz, Adam: Wokół florenckiej Accademia del Disegno
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20612#0157
Folia Historiae Artium, t. XXVII (1991)
PL ISSN 0071-6723
WOKÓŁ FLORENCKIEJ ACCADEMIA DEL DISEGNO
(Zygmunt Waźbiński, L'Accademia Medicea
istituzione, Firenze 1987. Accademia Toseana di
LXXXIV, t. I-II, 557 ss.
Włoskie Odrodzenie od dawna budziło zain-
teresowanie polskich uczonych, zwłaszcza history-
cy kultury, poczynając od Juliana Klaczki, często
zajmowali się także problematyką sztuki i życia
artystycznego. Nowoczesna historia sztuki nato-
miast, dzięki Władysławowi Łuszczfciewiczowi i
Marianowi Sokołowskiemu kształtująca się w
Krakowie w latach siedemdziesiątych XIX wie-
ku, długo za cel główny stawiała sobie badanie
sztuki polskiej, pojmowanej jako istotny element
tradycji narodowej. Dla Sokołowskiego i jego na-
stępców włoski Renesans stanowił więc tylko tło
i zarazem układ odniesienia dla zjawisk artysty-
cznych zachodzących w Polsce.
Jedynie w środowisku lwowskim sztuka wło-
skiego Renesansu wcześnie stała się samoistnym
przedmiotem badań. Już na przełomie wieków
pisał o niej Jan Bołaz-Antoniewicz, a jego uczeń
i następca na katedrze Władysław Kozicki był
autorem na poły popularyzatorskich biografii Mi-
chała Anioła i Leonarda da Vinci. W okresie
międzywojennym monografliczne studia z tego za-
kresu publikowały Helena Schorrówna i Karolina
Lanckoirońska. Ta ostatnia, wiedeńska uczennica
Maxa Dvofafca i Juliusa von Sehiossera, całą swo-
ją, niestety krótko trwającą, naukową działalność
na polu historii sztuki beż reszty skupiła na no-
wożytnej sztuce włoskiej, podejmując wielkie te-
maty związane z twórczością Michała Anioła, Ra-
faela czy Tintoretta, a wyniki jej prac na trwałe
weszły do światowego dorobku historii sztuki
włoskiej.
Udział polskich historyków sztuki w badaniach
nad Renesansem włoskim stał się powszechniej-
szy dopiero w ostatnich dziesięcioleciach. Sprzy-
jały temu coraz częstsze, poczynając od późnych
lat pięćdziesiątych, wyjazdy zagraniczne, a inspi-
rował przykład Jana Białostockiego, który swym
bogatym i wszechstronnym dorobkiem włączył
się w światową naukę o sztuce. W różnorodnym
el Disegno a Firenze nel Cinąuecento. Idea e
cienze e Lettere „La Colombaria", Studi
165 ii. czarno-białych)
oeuvre Białostockiego istotną część stanowią tak-
że prace o sztuce, a przede wszystkim o doktry-
nach artystycznych włoskiego Renesansu.
Wśród wielu współczesnych polskich history-
ków sztuki, zajmujących się też — z reguły ubo-
cznie — problematyką włoskiego Odrodzenia, chy-
ba jedynym, który od ponad ćwierćwiecza kon-
sekwentnie ogranicza główne pole swoich poszu-
kiwań do tej problematyki, jest związany z Uni-
wersytetem w Toruniu Zygmunt Waźbiński. W
jego dorobku naukowym z tego zakresu wyróż-
niają się trzy główne wątki, dominujące w kolej-
nych dziesięcioleciach jego pisarstwa. Wątek pier-
wszy to historia renesansowego malarstwa wło-
skiego, analizowanego zarówno od strony farmy,
jak i ikonografii; ta tematyka zdecydowanie prze-
waża w najwcześniejszych pracach Waźbińskiego.
W latach siedemdziesiątych z kolei jego zaintere-
sowania skupiały się głównie na włoskich dok-
trynach artystycznych: na teorii sztuki, a przede
wszystkim na jej historiografii; osią tych poszu-
kiwań naukowych stały się Żywoty Giorgia Va-
sariego. Niemal równocześnie pojawił się kolej-
ny wątek badań Waźbińskiego, w ostatnich la-
tach dominujący w jego dorobku, a dotyczący
społecznych uwarunkowań twórczości i instytu-
cjonalnej organizacji życia artystycznego w Ita-
lii doby Odrodzenia. Kulminacją tych zaintere-
sowań toruńskiego badacza stała się okazała mo-
nografia florenckiej Accademia del Disegno. Ta
nowa książka Zygmunta Waźbińskiego doczekała
się kompetentnej recenzji krytycznej pióra Ka-
ren-Edis Barzmanl; celem ninie jszego omówie-
nia jest więc przede wszystkim prezentacja dzieła
polskiemu czytelnikowi.
1 The Burlington Magazine, CXXX, no. 1028, No-
vember 1988, s. 856-857.
153
PL ISSN 0071-6723
WOKÓŁ FLORENCKIEJ ACCADEMIA DEL DISEGNO
(Zygmunt Waźbiński, L'Accademia Medicea
istituzione, Firenze 1987. Accademia Toseana di
LXXXIV, t. I-II, 557 ss.
Włoskie Odrodzenie od dawna budziło zain-
teresowanie polskich uczonych, zwłaszcza history-
cy kultury, poczynając od Juliana Klaczki, często
zajmowali się także problematyką sztuki i życia
artystycznego. Nowoczesna historia sztuki nato-
miast, dzięki Władysławowi Łuszczfciewiczowi i
Marianowi Sokołowskiemu kształtująca się w
Krakowie w latach siedemdziesiątych XIX wie-
ku, długo za cel główny stawiała sobie badanie
sztuki polskiej, pojmowanej jako istotny element
tradycji narodowej. Dla Sokołowskiego i jego na-
stępców włoski Renesans stanowił więc tylko tło
i zarazem układ odniesienia dla zjawisk artysty-
cznych zachodzących w Polsce.
Jedynie w środowisku lwowskim sztuka wło-
skiego Renesansu wcześnie stała się samoistnym
przedmiotem badań. Już na przełomie wieków
pisał o niej Jan Bołaz-Antoniewicz, a jego uczeń
i następca na katedrze Władysław Kozicki był
autorem na poły popularyzatorskich biografii Mi-
chała Anioła i Leonarda da Vinci. W okresie
międzywojennym monografliczne studia z tego za-
kresu publikowały Helena Schorrówna i Karolina
Lanckoirońska. Ta ostatnia, wiedeńska uczennica
Maxa Dvofafca i Juliusa von Sehiossera, całą swo-
ją, niestety krótko trwającą, naukową działalność
na polu historii sztuki beż reszty skupiła na no-
wożytnej sztuce włoskiej, podejmując wielkie te-
maty związane z twórczością Michała Anioła, Ra-
faela czy Tintoretta, a wyniki jej prac na trwałe
weszły do światowego dorobku historii sztuki
włoskiej.
Udział polskich historyków sztuki w badaniach
nad Renesansem włoskim stał się powszechniej-
szy dopiero w ostatnich dziesięcioleciach. Sprzy-
jały temu coraz częstsze, poczynając od późnych
lat pięćdziesiątych, wyjazdy zagraniczne, a inspi-
rował przykład Jana Białostockiego, który swym
bogatym i wszechstronnym dorobkiem włączył
się w światową naukę o sztuce. W różnorodnym
el Disegno a Firenze nel Cinąuecento. Idea e
cienze e Lettere „La Colombaria", Studi
165 ii. czarno-białych)
oeuvre Białostockiego istotną część stanowią tak-
że prace o sztuce, a przede wszystkim o doktry-
nach artystycznych włoskiego Renesansu.
Wśród wielu współczesnych polskich history-
ków sztuki, zajmujących się też — z reguły ubo-
cznie — problematyką włoskiego Odrodzenia, chy-
ba jedynym, który od ponad ćwierćwiecza kon-
sekwentnie ogranicza główne pole swoich poszu-
kiwań do tej problematyki, jest związany z Uni-
wersytetem w Toruniu Zygmunt Waźbiński. W
jego dorobku naukowym z tego zakresu wyróż-
niają się trzy główne wątki, dominujące w kolej-
nych dziesięcioleciach jego pisarstwa. Wątek pier-
wszy to historia renesansowego malarstwa wło-
skiego, analizowanego zarówno od strony farmy,
jak i ikonografii; ta tematyka zdecydowanie prze-
waża w najwcześniejszych pracach Waźbińskiego.
W latach siedemdziesiątych z kolei jego zaintere-
sowania skupiały się głównie na włoskich dok-
trynach artystycznych: na teorii sztuki, a przede
wszystkim na jej historiografii; osią tych poszu-
kiwań naukowych stały się Żywoty Giorgia Va-
sariego. Niemal równocześnie pojawił się kolej-
ny wątek badań Waźbińskiego, w ostatnich la-
tach dominujący w jego dorobku, a dotyczący
społecznych uwarunkowań twórczości i instytu-
cjonalnej organizacji życia artystycznego w Ita-
lii doby Odrodzenia. Kulminacją tych zaintere-
sowań toruńskiego badacza stała się okazała mo-
nografia florenckiej Accademia del Disegno. Ta
nowa książka Zygmunta Waźbińskiego doczekała
się kompetentnej recenzji krytycznej pióra Ka-
ren-Edis Barzmanl; celem ninie jszego omówie-
nia jest więc przede wszystkim prezentacja dzieła
polskiemu czytelnikowi.
1 The Burlington Magazine, CXXX, no. 1028, No-
vember 1988, s. 856-857.
153