DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.29253#0258
Ostrobramskiej, 6. Wnętrze ostrobramskiej kaplicy. Wykonane w stali w Londynie i Paryżu, w cenie po
10 gr. za arkusz". O powodzeniu inicjatywy Wilczyńskiego świadczą naśladownictwa np. papier listowy
z litograficznym widokiem ul. Ostrobramskiej: w zbiorach MAB, inw. Liet.' 2.4.7. (dawna sygnatura
Biblioteki Wróblewskich nr 5951), pochodzący z anonimowego zakładu. Podobne robił też zapewne
Oziębłowski. Charakter nagłówkowej winiety mają bardzo słabe litografie z widokiem Ostrej Bramy w
zbiorach WAPK, Teki Grabowskiego, sygn. E. 54, nr 1100, 1104.
W. Korotyński 1P7AA, Tyg. 11., 1863, nr 175,
s. 45. W zbiorach Muzeum Ciurlionisa w Kownie znajduje się rysunek przypisywany przez Vladasa
Dremę Wilczyńskiemu (Inw. Mg-2372). Jest to drobiazgowy projekt rysunkowy jednego z wspom-
nianych witraży, niestety nie tego z przedstawieniem Matki Boskiej Ostrobramskiej. Od Dremy
pochodzi również informacja na temat Puzyny, który miał być autorem kartonów.
"" Reprodukowane medaliony zachowane w zbiorach Działu Numizmatyki MNW, należą do
kolekcji Stanisława Kosieradzkiego: nr. inw. 1873 - sygnowany „Caque fecit a Paris", nr inw. 1996 -
sygnowany „F. Chabaud Sc. a Paris", nr inw. 2002 — również autorstwa F. Chabauda, z datą
1846 r.
MNW, Notaty Brensztejna, List Wilczyńskiego do Kraszewskiego z 4 II 1859 r.; - wzmianki o
medalikach znajdują się też w notatkach rachunkowych Wilczyńskiego z lat 1858—59, BN, rkps sygn.
111.10696.
' **' G. Kieniewiczowa pwrńz?? Warszawa 1988, s. 113, kat. 252, medaiionik
należał do straconego w 1864 r. Józefa Toczyskiego z Wilna, członka powstańczego Rządu
Narodowego; — podobny egzemplarz z kolekcji Kosieradzkiego znajduje się w zbiorach Działu
Numizmatyki MNW, inw. 2009.
Medalik srebrny, 22,5 X 15,2 mm, na awersie Matka Boska Ostrobramska (bez koron i srebrnej
sukienki), na rewersie Niepokalanie Poczęta, w otoku napis: „Maryo bez grzechu poczęta módl się za
nami którzy się do ciebie uciekamy. 1830" - opis i pozytywowy odcisk medalika zawiera rękopiśmienny
t. 30, nr inw. 408 (w Dziale Numizmatyki MNW).
Na dwu pozostałych podobnemu wizerunkowi Ostrobramskiej odpowiadają na rewersach wyobrażenia
patronów od zarazy — św. Rocha (Rewoliński, kat. 763) lub św. Rozalii (Zakład Ikonografii BN, Sygn.
AGF 111—6, nr inw. I.G.20 000). Oba wykonane były zapewne w czasie epidemii cholery, jaka
nawiedziła Wilno w 1848 r.
[S. Kosieradzki] zwA?/;' i 4% /OLAA
H7 Pp/iYy, jy? iATmAiw [...] 1915, rkps, Dział Numizmatyki
MNW. W opisie kolekcji aż 148 pozycji stanowią medaliki z Matką Boską Ostrobramską — kat. 1870 do
2018; — Rewoliński, kat.621—53, 742—66.
F. Biertumpfel — Rewoliński, kat. 624, sygnowany „F. Biertumpfel"; W. Lange - Rewoliński,
kat. 635-37, sygnowane,,W.L."Jan Bitschan(1802-1872) od 1828 prowadził sklepzdewocjonaliami,
firmę przejął po nim w 1872 jego syn Paweł Bitschan. Przez Bitschana wykonane następujące medaliki
ostrobramskie: Rewoliński, kat. 623, sygnowany „J. Bitschan", bartynotypie z kolekcji A. Potockiego,
Zakład Ikonografii BN, sygn. AFG 111-6: inw. 19 938 - na awersie Matka Boska Ostrobramska (bez
koron i sukienek) z napisem: ,,Matka Miłosierdzia w Warszawie", na rewersie Oko Opatrzności i napis:
„Pod Twoją Obronę uciekamy się w Wilnie", sygnowany: I. Bitschan; nr. inw. 19 940 awers
analogiczny, na rewersie rysunek kapliczki i napis „Cudowny P, Jezus za Zielo.jnym] Most.jem] w
Wilnie", sygnowany „I.B.W."; inw. 20 000 z wizerunkiem św. Rozalii i napisem na rewersie „S.
Rosalia" (por. przyp. 151).
Aleksander Magnus (1811-1894), syn grawera Mennicy Warszawskiej, pracował początkowo w
Banku Polskim, następnie założył własny zakład wyrobów metalowych w Warszawie - Rewoliński, kat.
742, sygnowany „A.M."; daty życia wg NotatM. Brensztejna, rkps BN, sygn. II10 648,t.II, k. 255 gdzie
wzmiankowany wśród grawerów wileńskich.
Kilka typów medalików niesygnowanych, z wyobrażeniem Matki Boskiej Ostrobramskiej i
różnymi tematami na rewersie wymienia Rewoliński, kat. 622, 625—632, 634, 638—641, 642—643 P.
Jezus na Snipiszkach, kat. 623 sygnowany „A.E.", 644—648, 650—652, 743—762, 764—766. Podobnie w
zbiorze Zakładu Ikonografii BN, nr inw. 19 939 (Niepokalana), nr inw. 19 941—3 (Oko Opatrzności i
246
10 gr. za arkusz". O powodzeniu inicjatywy Wilczyńskiego świadczą naśladownictwa np. papier listowy
z litograficznym widokiem ul. Ostrobramskiej: w zbiorach MAB, inw. Liet.' 2.4.7. (dawna sygnatura
Biblioteki Wróblewskich nr 5951), pochodzący z anonimowego zakładu. Podobne robił też zapewne
Oziębłowski. Charakter nagłówkowej winiety mają bardzo słabe litografie z widokiem Ostrej Bramy w
zbiorach WAPK, Teki Grabowskiego, sygn. E. 54, nr 1100, 1104.
W. Korotyński 1P7AA, Tyg. 11., 1863, nr 175,
s. 45. W zbiorach Muzeum Ciurlionisa w Kownie znajduje się rysunek przypisywany przez Vladasa
Dremę Wilczyńskiemu (Inw. Mg-2372). Jest to drobiazgowy projekt rysunkowy jednego z wspom-
nianych witraży, niestety nie tego z przedstawieniem Matki Boskiej Ostrobramskiej. Od Dremy
pochodzi również informacja na temat Puzyny, który miał być autorem kartonów.
"" Reprodukowane medaliony zachowane w zbiorach Działu Numizmatyki MNW, należą do
kolekcji Stanisława Kosieradzkiego: nr. inw. 1873 - sygnowany „Caque fecit a Paris", nr inw. 1996 -
sygnowany „F. Chabaud Sc. a Paris", nr inw. 2002 — również autorstwa F. Chabauda, z datą
1846 r.
MNW, Notaty Brensztejna, List Wilczyńskiego do Kraszewskiego z 4 II 1859 r.; - wzmianki o
medalikach znajdują się też w notatkach rachunkowych Wilczyńskiego z lat 1858—59, BN, rkps sygn.
111.10696.
' **' G. Kieniewiczowa pwrńz?? Warszawa 1988, s. 113, kat. 252, medaiionik
należał do straconego w 1864 r. Józefa Toczyskiego z Wilna, członka powstańczego Rządu
Narodowego; — podobny egzemplarz z kolekcji Kosieradzkiego znajduje się w zbiorach Działu
Numizmatyki MNW, inw. 2009.
Medalik srebrny, 22,5 X 15,2 mm, na awersie Matka Boska Ostrobramska (bez koron i srebrnej
sukienki), na rewersie Niepokalanie Poczęta, w otoku napis: „Maryo bez grzechu poczęta módl się za
nami którzy się do ciebie uciekamy. 1830" - opis i pozytywowy odcisk medalika zawiera rękopiśmienny
t. 30, nr inw. 408 (w Dziale Numizmatyki MNW).
Na dwu pozostałych podobnemu wizerunkowi Ostrobramskiej odpowiadają na rewersach wyobrażenia
patronów od zarazy — św. Rocha (Rewoliński, kat. 763) lub św. Rozalii (Zakład Ikonografii BN, Sygn.
AGF 111—6, nr inw. I.G.20 000). Oba wykonane były zapewne w czasie epidemii cholery, jaka
nawiedziła Wilno w 1848 r.
[S. Kosieradzki] zwA?/;' i 4% /OLAA
H7 Pp/iYy, jy? iATmAiw [...] 1915, rkps, Dział Numizmatyki
MNW. W opisie kolekcji aż 148 pozycji stanowią medaliki z Matką Boską Ostrobramską — kat. 1870 do
2018; — Rewoliński, kat.621—53, 742—66.
F. Biertumpfel — Rewoliński, kat. 624, sygnowany „F. Biertumpfel"; W. Lange - Rewoliński,
kat. 635-37, sygnowane,,W.L."Jan Bitschan(1802-1872) od 1828 prowadził sklepzdewocjonaliami,
firmę przejął po nim w 1872 jego syn Paweł Bitschan. Przez Bitschana wykonane następujące medaliki
ostrobramskie: Rewoliński, kat. 623, sygnowany „J. Bitschan", bartynotypie z kolekcji A. Potockiego,
Zakład Ikonografii BN, sygn. AFG 111-6: inw. 19 938 - na awersie Matka Boska Ostrobramska (bez
koron i sukienek) z napisem: ,,Matka Miłosierdzia w Warszawie", na rewersie Oko Opatrzności i napis:
„Pod Twoją Obronę uciekamy się w Wilnie", sygnowany: I. Bitschan; nr. inw. 19 940 awers
analogiczny, na rewersie rysunek kapliczki i napis „Cudowny P, Jezus za Zielo.jnym] Most.jem] w
Wilnie", sygnowany „I.B.W."; inw. 20 000 z wizerunkiem św. Rozalii i napisem na rewersie „S.
Rosalia" (por. przyp. 151).
Aleksander Magnus (1811-1894), syn grawera Mennicy Warszawskiej, pracował początkowo w
Banku Polskim, następnie założył własny zakład wyrobów metalowych w Warszawie - Rewoliński, kat.
742, sygnowany „A.M."; daty życia wg NotatM. Brensztejna, rkps BN, sygn. II10 648,t.II, k. 255 gdzie
wzmiankowany wśród grawerów wileńskich.
Kilka typów medalików niesygnowanych, z wyobrażeniem Matki Boskiej Ostrobramskiej i
różnymi tematami na rewersie wymienia Rewoliński, kat. 622, 625—632, 634, 638—641, 642—643 P.
Jezus na Snipiszkach, kat. 623 sygnowany „A.E.", 644—648, 650—652, 743—762, 764—766. Podobnie w
zbiorze Zakładu Ikonografii BN, nr inw. 19 939 (Niepokalana), nr inw. 19 941—3 (Oko Opatrzności i
246