Przykład de Vosa nie jest zresztą jedynym, ponieważ ten sam temat pojawia się u
innych mu współczesnych, o czym również przekonuje grafika. Bujny rozkwit sztuki
portretu nie przytłumił idei posługiwania się tą formą w sztuce sakrałnej. Przeciwnie
- wzbogacił repertuar formalny, powracając do stosowania kolistego kształtu
antycznego i wprowadzając pochodną od niego formę owalu. Dzięki
publikacjom ilustrowanym przerysami rzymskich monet pojawiają się też i inne
formy typowych ujęć portretowych — biust albo sama głowa, przedstawione ^y&ro
bądź w profilu, pojedynczym albo zdwojonym.
Wszystkie z wymienionych środków formalnych znalazły zastosowanie w
różnych rozwiązaniach, jakie dla „portretowych" wizerunków Chrystusa i Marii
przyjmowali w 2 poi. XVI w. artyści niderlandzcy. Wśród rycin wykonanych przez
członków antwerpskiej rodziny Wierixów znajdziemy przykład każdego ze wspom-
nianych typów \ Nad wizerunkami <2//'%7?ńhz przeważają jednak rozwiązania trady-
cyjne, w których ujęcie /roń ^zrń wykorzystano dla uzyskania efektu wzajemnego
związku między dwiema przedstawionymi postaciami, zwróconymi twarzami ku
sobie. Efekt ten ulega spotęgowaniu, gdy oba wizerunki rozmieszczone są obok siebie
na wspólnej płaszczyźnie i ujęte w identyczne obramienia, sprawiając wrażenie pary
portretów zawieszonych na jednej ścianie W Muzeum Gruuthuse znajduje się taka
para wizerunków o wymiarach 41x34,5 cm (ił. 85,86). Datowane na 1 poi.

82. Jacob de Gheyn, Salwator i Maria


103