163. Piotr Stachiewicz, Modlitwa pielgrzyma, przed 1907 r.

ikonografii cudownego obrazu, aie wartość kompozycji Stachiewicza poiega nie tyłko
na stworzeniu nawatorskiej propozycji formalnej. Z wyjątkową wrażliwością odczuł
on i potrafił przekazać obecne w kulcie ostrobramskim poczucie bezpośredniości i
intymności kontaktu między człowiekiem a Matką Boską w tym obrazie obecną. Na
to trzeba było jednak siły wyobraźni twórczej, czego zabrakło w przypadku
powtórzeń pomysłu Stachiewicza, ograniczonych tyłko do warstwy formalnej, to jest
do rozbudowania wizerunku ostrobramskiego w wyobrażenie całopostaciowe.
Przykładami tego rodzaju kompozycji są m.in.: obraz Jadwigi Rymarówny z 1938 r.
(ił. 164), scena Zwiastowania w projekcie polichromii dla katedry w Chełmie
Lubelskim, wykonanym w 1935 r. przez Felicjana Kowarskiego, a w ostatnim czasie
piękny witraż Zwiastowania w kościele parafialnym w Puńsku na Suwalszczyźnie,
sprawiony przed kilkunastu laty
Oryginalne lub co najmniej niebanalne propozycje twórczego przetwarzania
sławnego oryginału napotykamy też w grafice artystycznej XX w. Piękny drzeworyt
Krystyny Wróblewskiej z około 1930 r. jest przykładem ujęcia syntetycznego o
zwartej, silnie zarysowanej formie, która wyraźnie nawiązuje do tradycji dawnego
drzeworytu ludowego (il. 165). W inny sposób nawraca do przeszłości akwaforta
Jerzego Hoppena (il. 166). Pomyślana została jako ideowe i kompozycyjne^7?<7;Z7?^ do
miedziorytu Teodora Rakowieckiego z 1767 r., przedstawiającego matkę Boską
Berdyczowską wśród panopliów, nad murami berdyczowskiej ,,Fortecy Matki

219