I
a98 MUNDI SUBTERR ANEI
SetLlV. natatores, si quandoque in hujusmodi vor
ticosi fluminis gurgites inciderint , vehe-
menti quodam attradtu in imos fluminis
recessus, nulla emergendi spe reMa; mi-
serando interitu rapiuntur. Experimento
hoc disces in vafe quodam , cujus jundiis
aliquibus data opera soraminihus pertufus
sit, intra hoc aqua prius impletum, fora-
minibus clausis, si e diversis rebus fluitan-
cta apponere visum fuit; ex his enim nihil
circa gravitatem & levitatem corporum oc-
curret tam abditum & abstrusum , cujus
caufam non assignare queas.
Tres itaque casus occurrere possunt re-
rum aquae insidentium , ex quibus major
autminorgravitas & levitas colligitur. Si
enimcorpusaliquodaquis impositum data
molis paritate gravius sit aqua cujus locum
tiainjeceris,illa sese in superficiefacilesus- occupat,dico talecorpusstatimfundumpe
tinebunt,ss veroforamina fundi recluseris, j titurum. ^m^^sicorpus quoddamaquis
tum ecce quidquid injeceris , in turbines impositum habuerit aequalem moli aquse,
veluti astum , ligna, chartae, folia, exeun- cujuslocum occupat, gravitatem , dico, id
tis cum impetu aquas defluxu rapta mox ! in fundum nonabiturum, sed in quolibet
descendent. Quocirca si quandoque hujus- intimae aquaeloco positum quieturum; neq;
modi inveniuntur in quibus omnia attraclu
quodam rapiuntur corpora, caufam hujus in
vortices conjiciendam existimem.
§ I.
enim adscendet, neque supra aquae superfi-
ciem eminebit; alias enim levius foret, con-
tra Suppositum , neque descendet in fun-
dum, alias enim contra Suppositum gravius
foret; in quolibetitaque locointimae aquae
Dec^vem^realiponderis, idefl, gravi-1 P°rsltu™ ^uieket- Sjverb corpus hu-
tatis Cs levitatis aquarum, eorumque quce
in iisflucluant,ex dotlrina Archimedea.
jusmodi aquis impositumsupernatet, dico,
illud necessario levius esse corpore aqua;,
totius impositi corporis molem adaequante,
Ulti exitiimamntaqu<z infldentia corpo-1 8c praecise quidem tanto levius futurum
ra causari partim ex spissitudine aut quantum estpondus aquae quaeaequetcorpo-
crassitie& lentitudine aquarum, partim ex ris demersi magnitudinem ; id est, si cubum
forma & sigura corporum in iis ssu&uan-
tium. Sic dicunt,scutellamplanamfacilius
aquis innatare quam sphaeram aut cubum,al-
teriusve figurae corpus ; sed hallucinantur,
cum tota' hujusmodissutluatio a sola gravitate
& levitate aquce ad insidentis corporis mo-
lem proportionata dependeat; & quamvis
ligneum aquis imposueris, & posito, eum
ad medietatem submergi, dico, eam aquas
portionem, quam medietas cubi eidem im-
positi occupat,tanti ponderis futuram quan-
ti ponderis est totus cubus.Si vero cubus prae-
cise superficiei aquae respondeat sine ulla sui
eminentia, dico, aquam, cujus locum cubus
Archime- haec ex Archimedis do&rina in Libro <r§s | occupat, toti cubico corpori aequipondera
Gxx$/uav,id est,de insidentibusin aquis,wheui
mb in 11. Lihro Artis MagneticademonRra.-
verimuS; hictamen nonnulla ibidem reli-
turam ;&siccorpusquoquefundum petens
necessario gravius eritaquae corpore cujus
locum occupat. Sedrem exemplo demonstro.
Sit aqua ABCD, intra quam corpus cu-
hkum demergatur, superflcies aqua sit A B,
sundus CD, immergatur primo cubus ali-
quis intra aquam prope A; quod si descen-
derit
\
a98 MUNDI SUBTERR ANEI
SetLlV. natatores, si quandoque in hujusmodi vor
ticosi fluminis gurgites inciderint , vehe-
menti quodam attradtu in imos fluminis
recessus, nulla emergendi spe reMa; mi-
serando interitu rapiuntur. Experimento
hoc disces in vafe quodam , cujus jundiis
aliquibus data opera soraminihus pertufus
sit, intra hoc aqua prius impletum, fora-
minibus clausis, si e diversis rebus fluitan-
cta apponere visum fuit; ex his enim nihil
circa gravitatem & levitatem corporum oc-
curret tam abditum & abstrusum , cujus
caufam non assignare queas.
Tres itaque casus occurrere possunt re-
rum aquae insidentium , ex quibus major
autminorgravitas & levitas colligitur. Si
enimcorpusaliquodaquis impositum data
molis paritate gravius sit aqua cujus locum
tiainjeceris,illa sese in superficiefacilesus- occupat,dico talecorpusstatimfundumpe
tinebunt,ss veroforamina fundi recluseris, j titurum. ^m^^sicorpus quoddamaquis
tum ecce quidquid injeceris , in turbines impositum habuerit aequalem moli aquse,
veluti astum , ligna, chartae, folia, exeun- cujuslocum occupat, gravitatem , dico, id
tis cum impetu aquas defluxu rapta mox ! in fundum nonabiturum, sed in quolibet
descendent. Quocirca si quandoque hujus- intimae aquaeloco positum quieturum; neq;
modi inveniuntur in quibus omnia attraclu
quodam rapiuntur corpora, caufam hujus in
vortices conjiciendam existimem.
§ I.
enim adscendet, neque supra aquae superfi-
ciem eminebit; alias enim levius foret, con-
tra Suppositum , neque descendet in fun-
dum, alias enim contra Suppositum gravius
foret; in quolibetitaque locointimae aquae
Dec^vem^realiponderis, idefl, gravi-1 P°rsltu™ ^uieket- Sjverb corpus hu-
tatis Cs levitatis aquarum, eorumque quce
in iisflucluant,ex dotlrina Archimedea.
jusmodi aquis impositumsupernatet, dico,
illud necessario levius esse corpore aqua;,
totius impositi corporis molem adaequante,
Ulti exitiimamntaqu<z infldentia corpo-1 8c praecise quidem tanto levius futurum
ra causari partim ex spissitudine aut quantum estpondus aquae quaeaequetcorpo-
crassitie& lentitudine aquarum, partim ex ris demersi magnitudinem ; id est, si cubum
forma & sigura corporum in iis ssu&uan-
tium. Sic dicunt,scutellamplanamfacilius
aquis innatare quam sphaeram aut cubum,al-
teriusve figurae corpus ; sed hallucinantur,
cum tota' hujusmodissutluatio a sola gravitate
& levitate aquce ad insidentis corporis mo-
lem proportionata dependeat; & quamvis
ligneum aquis imposueris, & posito, eum
ad medietatem submergi, dico, eam aquas
portionem, quam medietas cubi eidem im-
positi occupat,tanti ponderis futuram quan-
ti ponderis est totus cubus.Si vero cubus prae-
cise superficiei aquae respondeat sine ulla sui
eminentia, dico, aquam, cujus locum cubus
Archime- haec ex Archimedis do&rina in Libro <r§s | occupat, toti cubico corpori aequipondera
Gxx$/uav,id est,de insidentibusin aquis,wheui
mb in 11. Lihro Artis MagneticademonRra.-
verimuS; hictamen nonnulla ibidem reli-
turam ;&siccorpusquoquefundum petens
necessario gravius eritaquae corpore cujus
locum occupat. Sedrem exemplo demonstro.
Sit aqua ABCD, intra quam corpus cu-
hkum demergatur, superflcies aqua sit A B,
sundus CD, immergatur primo cubus ali-
quis intra aquam prope A; quod si descen-
derit
\