Kircher, Athanasius: Athanasii Kircheri ... Mundus subterraneus, in XII libros digestus: quo divinum subterrestris mundi opificium, mira ergasteriorum naturae in eo distributio ... universae denique naturae maiestatis & divitiae summa rerum varietate exponuntur ... (Band 1) (Amsterdam, 1678)

38 MUNDI SUBTERRANEI
Sess.1V. Propos
S e c t i o IV. Theor,
ARS COSMOCENTRICA,
E T E S T
CENTROSOPHIA APPLICATA.
C A p u t I.

IN pr&cedenti Seiiione nostrum de Motus
proportione judicium dedimus; In hac
Sethone, usum & applicationem eorum,
quaedi&a sunt, explicabimus; Et tametsi
veras & Geometrkas demonstrationes, res
Physica Mathematicis applicatae ob experi-
mentorum lubricitatem, fallaciasque oc-
cultas (materiae conditione sic ferente) ex-
hibere non possint; abstrahendo tamen ab
omni medii resistentia , & ab omni ma-
teriae fallacis inconstantia, hoc loco non-
nullas Demonstrationes adducimus, qui-
bus Motus localis conditiones , quantum
ad Physicas apodixes susficit , demonstre-
tur , ne quicquam modernis Mathemati-
c/iprsejudicasTevideamur; quodut ^5»^*«
fiat,
Suppono I.In omni Motu locali tum na-
turali, tumviolento, velocitatismomenta
se habere, uti numerorum ab unitate impa-
rium incrementa. II. Spatia sivelineasde-
scensus gravium este in duplicata ratione
diuturnitatum seu temporum; sive, quod
idem est, Incrementa velocitatis eandem
rationem habere, quam tempora ad qua-
dratum.
Propositio I. Theorema I.
Motus per lineam verticalem^ lineamincli-
natam, quorum terminos conjungit linea retla
perpendkularis ad lineam inclinatam, inter
fesunt aequales.
/~\Uando dicimus Motus hoc loco sum-
^-^ptos e(Te cequales, non quoad velocita-

Marci.

ad A D , unde
tempora sunt
cequalia per A
D&CD.Asrf/-- \
cus Marci alia
ratione hoc
idem ingenio-
se demonstrat;
ait enim im-
pulsum corpo-
rum per pla-
num inclina-
tum devoluto-
rum augeri in
rationedistantiat Centri cujuscunque corpO'
ris gravis ab hypomochlio. Sit in Figura
globus devolutus ex A in D, sitque linea
A



hypomochlii EF, Centrumgravitatis Globi
I, distantia a Centro I & a linea hypomochlii
E F, sit IZ; erit ergo ut DI major impul-
sus, adminorem impulsum D Z, ita motus
in AE ad motumin AD; sunt enim trian-
gulainter sesimilia , & consequenter late-
ra analoga, iatus quidem ID, lateri A C,
& EZ, lateri AE. Ergo utCAadEA,
tem* sed quoad durationem diftum volu- j ita I D, ad IZ; & uti A E ad A C; ita ID,
mus; certum enim est, tardius supra pla- ad Z D.

numinclinatummobilia cieri, quammotu
naturali per verticalem. Descendat itaque
mobile quoddam per C in D, alterum vero
squale per C in A, illud per lineam vertica-
lem , hoc' per inclinatam, Determinetur
„ quodlibet in linea perpendkulari C E pun-
&x\m, verbi gratia E, a quo ad inclinatam
' C A normalis ducta irt D terminum osten-
dit lineae C D, super quam mohile devolu-
tum cequale tempus insumit, ei motui, qui
fit per lineam vertkalem C E ; quoniam
enim triangula A D E, A E C sunt aequian-
gula & similia , erunt anguli A D E &
AECzequales, nemperecti,&EAD com-
munis. Sicut ergo A C ad A E , ita A E

Propositio II. 7Theorema II.
Motus perplanum minus inclinatum esi velo-
cior motu per planum magis inclinatum, in
ratione quam hahent Sinus complementi illa-
rum inclinationum.
"VTOcamus hoc locolineam, seu planum
minus inclinatum, illud, quod minus a
linea verticali seu perpendiculari recedit;
p/anumvezb magis /ncl/rjatum dicimns, quod
magis aperpendiculari recedit. Hocposi-
to; Ducantur ex punctb A Circuli A L T R,
lineacAB, AC, AD, AE; sitque linea
horizontalis AB, verticalis A T, ieu, quod
idem