DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.7650#0409
$66 MUNDI SUBTERRANEF.
1 ANACETHALIOSIS «
in hoc Libro ditlorum.
UTitaquedistahucusquein compen-: ultimus naturae & essentiae gradus quoalu-
dium reducamus: DicoSalem com- \ menfit, &dicitur ab alio quovis minerali
munem esseterrsesemen . condimen-! distinftum; quod pariter de omnibus reli-
tum NaturjE , omnium corporum basm &!quis tcrris mineral/bufque glebis dicendum
sustentaculum, elementumterraegenuinum j est: quaeomniaab invicem distinguuntur
& proximum , omnibus substantiam prae- ob difFerentesnaturaegradus, quos per ta-
bens. Hocproutavariismineralibustingi- lem &talem miscibilium rerum combina-
tur, itaquoqueinalium speciedifferentem tionem amtiM acquirunt: ut proinde Ari-Ar
Salem, uti niirum, alumen ,v/trio/umconver:-1 stoteles 7. Metaphys. haudincongrue asfe-
titur; quo non obstante, originis suae incu
nabulasemper inviolabili jure tenet, dem-
ptum quippe a nitro, alumine, vitriolo, eo,
ruerit ,fpecies rerum fefe habere, ut numerus
ad numerum. Adde binario unitatem , &
jam amplius non erit binarius , sed terna-
exquotinstumfuit, minerali, jam^/pri-1 rius ;specie a binariodistinctus ,quod & de
masvaesuaeoriginirestituetundeme aterre- quibuscunquealiis numeris intelligendum
llribus glebis terrisque, quasdescripsimus,! est;& in colorilus luculenterpatet: addeal-
& semper illud, ex quo ab origine constitit,
id est ,salem , reperies : Idem de metallis in-
telligas velim , corporibus quoque quibus-
cunque tam ex mineral/um, quam ex vegeta-
bil/um senfebiliumajxe regno in cinerem com-
bustis: idern/a/tamen exiis , equibussub-
sistentiamsuamsoliditatemquehabuit, per
lixivii in vase consistentiam aut ex capitis
mortui efflorescentia prodibit. Undenam ve-
ro tantafalium terrarumque viribus &proprie-
tatibui disserentium varietas nascatur, paucis
explico.
Dicoitaque, idnasci asormamissi, quod
uti ex vario rerum miscibilium conssuxu
componitur, ita quoque per sagacis Naturae
combinationem mixtum talem estentijE
gradum acquirit, quo ab omnibus aliis spe-
ciedistinguatur, quamque inviolabili Na-
turas juresemper postidet. Exempli gratia,
Vitriolum Salcommune quod fuit, in specie
difFerentem Salem degenerat, ex tinftura
aerosaeglebae&aqua spiritu sulphuris acido
imbuta ;in hisce uti quatuor elementa con-
tinentur, itaexcombinarione quoque na-
scitur wix/«wquoddam faiinum, quod asale,
nitro, aluminespecificadirrerentia dnTidet,
& vitriolum dicitur ; atque hic est ultimus
Naturae gradus per combinationem qua-
tuor elementorum, idest, ex aeris aqua &
sulphuris acido spiritu, quibus insunt, imbu-
ta constitutus,quo abomni alio,secundum
naturae sux proprietatisque requisitionem
distinguitur. Hocpaftopariter asale,nitro
& vitriolodistinguitur alumen, eb quod ex
salerupisaluminosidifferentibus virtutibus
prodierit, sulphurisacido spiritu acceden-
teeoingradu, quonullumaliud, mirana-
turae combinatione constituitur; & hic est
bo vel minimum nigri, aut flavi, aut rubri,
jam in alium specie differentem colorem
migrabit. sed de hiscefusius in fequentibus.
Patetitaque,quaecunque haclenusdeva-
riisfalium terrarumque viribus & proprietati-
bus disserentium fpeciebus generibufque dixi-
mus, adcausasin hacanacephalaeosi expo-
sitas referenda esse, ex mixtura videlicet re-
rum disserentibus virtutilus prgditarum , in
quo, idquod juxtacombinantis naturaele-
gesmaxime prsedominatur, mixtum in sua
determinata specie constituit. Verum de
hisce infequentibus omnia vario experimen-
torum apparatu, luculentius demonstra-
buntur. Sed haec deprimis Mundisubterranei
jrutlibus di&a sint.
CoNCLUSlO.
Elucl;antibus tandem nobis ex horridis
inaccelhsque Mundi Subterranet abyfiis, nil
restat amplius, nisi ut converso ad Ccelum
vultu debitas Ti^i gratias reddamus, qui uti
solusmirabilia, quorum non est numerus,
facis in ccelo, terra, mari, abditisque eo-
rum abyssis ; ita quoque ut occulta Geoco-
smi sacraria adirem manum pracbuisti, prae-
venientetuainspirationevel nolentem in-
citasti ut vellem; adjuvistibonae voluntatis
conatus ut facerem, qui in tuis & velle, &
posse, & perficere operaris.
0 DEUS,dgeneris vis & fapientia nossri:
Quam tuus ille decor toto mirabilis orbe !
Quamfpecies veneraxdaJ&SanEii gloria verbi,
JEternoque manens afeclo in fecula nomen !
Benediciteomnia operaejus in omni loco
denominationis ejus , benedic anima
mea Domin um.
F I N J S I. T 0 M J.
IN
1
1 ANACETHALIOSIS «
in hoc Libro ditlorum.
UTitaquedistahucusquein compen-: ultimus naturae & essentiae gradus quoalu-
dium reducamus: DicoSalem com- \ menfit, &dicitur ab alio quovis minerali
munem esseterrsesemen . condimen-! distinftum; quod pariter de omnibus reli-
tum NaturjE , omnium corporum basm &!quis tcrris mineral/bufque glebis dicendum
sustentaculum, elementumterraegenuinum j est: quaeomniaab invicem distinguuntur
& proximum , omnibus substantiam prae- ob difFerentesnaturaegradus, quos per ta-
bens. Hocproutavariismineralibustingi- lem &talem miscibilium rerum combina-
tur, itaquoqueinalium speciedifferentem tionem amtiM acquirunt: ut proinde Ari-Ar
Salem, uti niirum, alumen ,v/trio/umconver:-1 stoteles 7. Metaphys. haudincongrue asfe-
titur; quo non obstante, originis suae incu
nabulasemper inviolabili jure tenet, dem-
ptum quippe a nitro, alumine, vitriolo, eo,
ruerit ,fpecies rerum fefe habere, ut numerus
ad numerum. Adde binario unitatem , &
jam amplius non erit binarius , sed terna-
exquotinstumfuit, minerali, jam^/pri-1 rius ;specie a binariodistinctus ,quod & de
masvaesuaeoriginirestituetundeme aterre- quibuscunquealiis numeris intelligendum
llribus glebis terrisque, quasdescripsimus,! est;& in colorilus luculenterpatet: addeal-
& semper illud, ex quo ab origine constitit,
id est ,salem , reperies : Idem de metallis in-
telligas velim , corporibus quoque quibus-
cunque tam ex mineral/um, quam ex vegeta-
bil/um senfebiliumajxe regno in cinerem com-
bustis: idern/a/tamen exiis , equibussub-
sistentiamsuamsoliditatemquehabuit, per
lixivii in vase consistentiam aut ex capitis
mortui efflorescentia prodibit. Undenam ve-
ro tantafalium terrarumque viribus &proprie-
tatibui disserentium varietas nascatur, paucis
explico.
Dicoitaque, idnasci asormamissi, quod
uti ex vario rerum miscibilium conssuxu
componitur, ita quoque per sagacis Naturae
combinationem mixtum talem estentijE
gradum acquirit, quo ab omnibus aliis spe-
ciedistinguatur, quamque inviolabili Na-
turas juresemper postidet. Exempli gratia,
Vitriolum Salcommune quod fuit, in specie
difFerentem Salem degenerat, ex tinftura
aerosaeglebae&aqua spiritu sulphuris acido
imbuta ;in hisce uti quatuor elementa con-
tinentur, itaexcombinarione quoque na-
scitur wix/«wquoddam faiinum, quod asale,
nitro, aluminespecificadirrerentia dnTidet,
& vitriolum dicitur ; atque hic est ultimus
Naturae gradus per combinationem qua-
tuor elementorum, idest, ex aeris aqua &
sulphuris acido spiritu, quibus insunt, imbu-
ta constitutus,quo abomni alio,secundum
naturae sux proprietatisque requisitionem
distinguitur. Hocpaftopariter asale,nitro
& vitriolodistinguitur alumen, eb quod ex
salerupisaluminosidifferentibus virtutibus
prodierit, sulphurisacido spiritu acceden-
teeoingradu, quonullumaliud, mirana-
turae combinatione constituitur; & hic est
bo vel minimum nigri, aut flavi, aut rubri,
jam in alium specie differentem colorem
migrabit. sed de hiscefusius in fequentibus.
Patetitaque,quaecunque haclenusdeva-
riisfalium terrarumque viribus & proprietati-
bus disserentium fpeciebus generibufque dixi-
mus, adcausasin hacanacephalaeosi expo-
sitas referenda esse, ex mixtura videlicet re-
rum disserentibus virtutilus prgditarum , in
quo, idquod juxtacombinantis naturaele-
gesmaxime prsedominatur, mixtum in sua
determinata specie constituit. Verum de
hisce infequentibus omnia vario experimen-
torum apparatu, luculentius demonstra-
buntur. Sed haec deprimis Mundisubterranei
jrutlibus di&a sint.
CoNCLUSlO.
Elucl;antibus tandem nobis ex horridis
inaccelhsque Mundi Subterranet abyfiis, nil
restat amplius, nisi ut converso ad Ccelum
vultu debitas Ti^i gratias reddamus, qui uti
solusmirabilia, quorum non est numerus,
facis in ccelo, terra, mari, abditisque eo-
rum abyssis ; ita quoque ut occulta Geoco-
smi sacraria adirem manum pracbuisti, prae-
venientetuainspirationevel nolentem in-
citasti ut vellem; adjuvistibonae voluntatis
conatus ut facerem, qui in tuis & velle, &
posse, & perficere operaris.
0 DEUS,dgeneris vis & fapientia nossri:
Quam tuus ille decor toto mirabilis orbe !
Quamfpecies veneraxdaJ&SanEii gloria verbi,
JEternoque manens afeclo in fecula nomen !
Benediciteomnia operaejus in omni loco
denominationis ejus , benedic anima
mea Domin um.
F I N J S I. T 0 M J.
IN
1