DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.7650#0394
El
yifSS
^Utearh r ^Htir !<«/'•***•------" , . v r* . . r r
)e s ^stito'^ tum. Matenaveroieu«*«exeroiione/(?«
£ Cou^it$ jv.'*'% succorum,feu metallicarumfpecierum ,seu hitu-
Partium con^^S minofarum portionum eliquatione peroccul-
condensati0tl Jat'fti ros terrae cuniculos pyrophylaciis illapfus par-
aPartim in Va >\ tim novum igni somentumprazhet, partim no-
tler* commivr tE' vumvicimscautibus)2im exufiis incrementum
l°d priusciniso ^ confert-
^ido affusa a %\ Atque adeb continua & perenni Naturae
ori cum \nc WiJ operatione, Ignis ope perennis rerum com-
scula ob n" ^1^' hussarum cinis, ex cinere seu calce procon-
itim abso b ^^ ditione cautium,/d/, nitrum, alumen, vitrio-
'ttfo^^^ LIB.VII. HYLOCINESIS GLOBI TERRESTRIS. 351
lut°^ta'^art?^5 C40.IH. novum venarum lapidosarum incremen- lum resultat; hac verohalituumvaporumque
ope, in intima jam vel cum metallicis corpori-
hus, velcumdisFerentiumproprietatum sa-
xis , vel glebarum terrestrium Juccis junfta
variasmisturas conficiunt: ex quarumde-
indevariacombinationeingens illa rerum
varietas emanat, perenni & indeficienti pe-
ricycloji propagata. Vides igitur, quomodo
omnia primum ex calceseu cinere rerum com-
bustarum, originem suam nanciscantur.
Verum jam {ingulas fpecies , earumque
genefes uberius describamus.
fereeunder^
ment0*fi^ DE HYLOCINESI GLOBI TERRESTRIS,
I D E s r,
De magna & perpetua Terrestris Materise sepa-
ratione,Arcnx, Sabuli, Glareae motufa&a, seu de Argillae,
•piarn. (tyarto, non4 Lapidum, metallicarumque Misturarum resolutione.
commnes, \Mfnki-
merus. ^uintojnm C A p u T I.
rerum permistiwm ®e Mutatwms Geocofmtca Caujts.
lonum , tasom, s*\Eocofmum in perpetuo quodam motu & mutationis in Terreno Globo causam, con
lum terrarurn»!» tap.i. I Trerumalterabilium vicijsitudine ver-
is llla vsiT uexfUh- ^J-sari, LibroTertio & Quarto osten-
t nobis TerraiuppAi sum fujt. quomodo vero haec terressriumpar-
m revolutionmnmi tmm mutatio, quam vXottmow, id est, materia
proximius intueai terreftrismotumvoca.mus,contingat,\\oc\o-
m una cum a\u ntm. vicissitudo co aperiendum duxi. Certum enim & una-
?,jamsaepesspiusdife JJ™^*. nimi Physicorum suffragio comprobatum
mediate agens in cae resirineces- est, Geocosmum hunc, uti ex quatuor ele-
t calcem seucknu saria- mentis constitutus est, ita quoque ingentes
sale rerum calcinatt o^perpetuas contrariorum elementorum luttas
naue tandem/A conflictusque, vicissitudines rerum sustine- j tione quadam emollit: in nive enim metalli-
yelconlusamvels! re, tum velmaximeSolis, Luna?,Aftrorumque\corummineraliumque corpusculorummiscellam
US' s subalia & alia in cssilesti expanso i tore , Chymica nos docet experientia;
CaU iros hinci: tione,tk periodicis circumvolutionibus eum I unde hx mineralibus montium luccis jun-
per lnnu , perpetuo agitantibus. j clae, miras rerum geneses efficiunt. Lique-
edistortos 3*™,,^«*. Quod in Geocofmo terrestre est , exaqua \safta vero ardore Solis una cum imbribus,
iclu quodam venwjuh- ventorumque statihus gemlno maximemo- arenam,sabulum,glareammineralibusspe-
:umglebiscorp ^ J-^^sJ" tu efficitur. Aqua quae universum Globum ciebus omnifariismistam, secum abraden-
tiaquaque terrea nes rerum ambit,vi siderum in ingentem vaporum ex- do abducit; haec vero fluminibus concredi-
1 aquismagisiyssb «mmgtmt. halationumque copiam resoluta , atque in |ta, ab his dumtantas molisincapaciasunt,
is convenienti Wc ^ destinatis regionibus condensata, si in gut- J qua data via, in longe lateque exporreclas
Dque omneS fr^L ^ tas ahit,inpluviam, si congelascit, mgrandi- planities inundatione diffunduntur.
da suhstffltia ^ u nem, si antequam in guttas abeat, in nivem Hinc fit ut montihus qui primo seraces e-
} ti&M t ^ive w vertitur. Pluvia, grando, nix ex flumini- rant, abrasis pinguioribusglebispraetersa-
^ aQUa sulp^ {j kus\ lacubus, maribus edu&a, ventorum vio- xeam substantiam nihil relinquatur; Campi Cur mon-
anl jmbuW^rfs ' lentiam montium regionumque vertices verb,qui ^nmbsierilitatesqualehant^ut^z-^J^^
'rtute jssjxra w \ dispulsa, ibi miras illas, quas describemus, ludibus opplebantur, pinguis adventu ho- t7mplleC(t7-
? | aejU$el11113' commotiones rerumque seminaria fun- \spitis, defiderata scecunditateheentur: qui ta-"^ant,
oCOgleD ^ jyjtolj1, ^ dant. Accesius vero recesusque maris, quem men , uti nil in rebus stabile est, succeiTu
dam^ie" %s" sestum dicimus,24 horarum spatiobis fluens temporum, exuta fcecunditate, in sterilita-
stituit ; adeoque duohus quibusdam veluti
Morpheis Geocofmus perpetuoinseftatur, uno piuvk,ni-
intrinfeco per ignis aquarumque subterra- ves^randtm
nearum motum ; altero extrinseco per plu- TJm «Ike-
vias, imbres, grandines, nives , quas sunt pioncte1-.
veluti materiae terrestris vecT:ores 8c promo-/„"s
tores.
Nix vertices montium occupans,non ter-
restrem tantummodo substantiam fermen-
tat, sed & rupeam semestri veluti macera-
?*0penA?tUJ$$^l & Dis refluens , aquam per subterraneos
e caeteris 0 e| P meatus dispulsam, uti ingentem peregrinae
faU®tliritmi matericE miscellam secum abduciam, soraS'
liciS icllfc llk0%\ matenas miicenamiecum aDcvuctam, toras-
•osione^ esaaH[' ; °tue per fontes, rivos amnesque educit, ita
iWi noV# ett,!hl$, mirabilem illam uAowy^jy, rerum omnium
temdenuodegenerant, cum , nivium mzcera.-
tione geluque dilToluta montium scopulosa
propago in crustas disfilit, fliTaque insabu-
lum glareamque macilentam comminuitur:
haec, glarea sabulumque imbribus, pluviis
yifSS
^Utearh r ^Htir !<«/'•***•------" , . v r* . . r r
)e s ^stito'^ tum. Matenaveroieu«*«exeroiione/(?«
£ Cou^it$ jv.'*'% succorum,feu metallicarumfpecierum ,seu hitu-
Partium con^^S minofarum portionum eliquatione peroccul-
condensati0tl Jat'fti ros terrae cuniculos pyrophylaciis illapfus par-
aPartim in Va >\ tim novum igni somentumprazhet, partim no-
tler* commivr tE' vumvicimscautibus)2im exufiis incrementum
l°d priusciniso ^ confert-
^ido affusa a %\ Atque adeb continua & perenni Naturae
ori cum \nc WiJ operatione, Ignis ope perennis rerum com-
scula ob n" ^1^' hussarum cinis, ex cinere seu calce procon-
itim abso b ^^ ditione cautium,/d/, nitrum, alumen, vitrio-
'ttfo^^^ LIB.VII. HYLOCINESIS GLOBI TERRESTRIS. 351
lut°^ta'^art?^5 C40.IH. novum venarum lapidosarum incremen- lum resultat; hac verohalituumvaporumque
ope, in intima jam vel cum metallicis corpori-
hus, velcumdisFerentiumproprietatum sa-
xis , vel glebarum terrestrium Juccis junfta
variasmisturas conficiunt: ex quarumde-
indevariacombinationeingens illa rerum
varietas emanat, perenni & indeficienti pe-
ricycloji propagata. Vides igitur, quomodo
omnia primum ex calceseu cinere rerum com-
bustarum, originem suam nanciscantur.
Verum jam {ingulas fpecies , earumque
genefes uberius describamus.
fereeunder^
ment0*fi^ DE HYLOCINESI GLOBI TERRESTRIS,
I D E s r,
De magna & perpetua Terrestris Materise sepa-
ratione,Arcnx, Sabuli, Glareae motufa&a, seu de Argillae,
•piarn. (tyarto, non4 Lapidum, metallicarumque Misturarum resolutione.
commnes, \Mfnki-
merus. ^uintojnm C A p u T I.
rerum permistiwm ®e Mutatwms Geocofmtca Caujts.
lonum , tasom, s*\Eocofmum in perpetuo quodam motu & mutationis in Terreno Globo causam, con
lum terrarurn»!» tap.i. I Trerumalterabilium vicijsitudine ver-
is llla vsiT uexfUh- ^J-sari, LibroTertio & Quarto osten-
t nobis TerraiuppAi sum fujt. quomodo vero haec terressriumpar-
m revolutionmnmi tmm mutatio, quam vXottmow, id est, materia
proximius intueai terreftrismotumvoca.mus,contingat,\\oc\o-
m una cum a\u ntm. vicissitudo co aperiendum duxi. Certum enim & una-
?,jamsaepesspiusdife JJ™^*. nimi Physicorum suffragio comprobatum
mediate agens in cae resirineces- est, Geocosmum hunc, uti ex quatuor ele-
t calcem seucknu saria- mentis constitutus est, ita quoque ingentes
sale rerum calcinatt o^perpetuas contrariorum elementorum luttas
naue tandem/A conflictusque, vicissitudines rerum sustine- j tione quadam emollit: in nive enim metalli-
yelconlusamvels! re, tum velmaximeSolis, Luna?,Aftrorumque\corummineraliumque corpusculorummiscellam
US' s subalia & alia in cssilesti expanso i tore , Chymica nos docet experientia;
CaU iros hinci: tione,tk periodicis circumvolutionibus eum I unde hx mineralibus montium luccis jun-
per lnnu , perpetuo agitantibus. j clae, miras rerum geneses efficiunt. Lique-
edistortos 3*™,,^«*. Quod in Geocofmo terrestre est , exaqua \safta vero ardore Solis una cum imbribus,
iclu quodam venwjuh- ventorumque statihus gemlno maximemo- arenam,sabulum,glareammineralibusspe-
:umglebiscorp ^ J-^^sJ" tu efficitur. Aqua quae universum Globum ciebus omnifariismistam, secum abraden-
tiaquaque terrea nes rerum ambit,vi siderum in ingentem vaporum ex- do abducit; haec vero fluminibus concredi-
1 aquismagisiyssb «mmgtmt. halationumque copiam resoluta , atque in |ta, ab his dumtantas molisincapaciasunt,
is convenienti Wc ^ destinatis regionibus condensata, si in gut- J qua data via, in longe lateque exporreclas
Dque omneS fr^L ^ tas ahit,inpluviam, si congelascit, mgrandi- planities inundatione diffunduntur.
da suhstffltia ^ u nem, si antequam in guttas abeat, in nivem Hinc fit ut montihus qui primo seraces e-
} ti&M t ^ive w vertitur. Pluvia, grando, nix ex flumini- rant, abrasis pinguioribusglebispraetersa-
^ aQUa sulp^ {j kus\ lacubus, maribus edu&a, ventorum vio- xeam substantiam nihil relinquatur; Campi Cur mon-
anl jmbuW^rfs ' lentiam montium regionumque vertices verb,qui ^nmbsierilitatesqualehant^ut^z-^J^^
'rtute jssjxra w \ dispulsa, ibi miras illas, quas describemus, ludibus opplebantur, pinguis adventu ho- t7mplleC(t7-
? | aejU$el11113' commotiones rerumque seminaria fun- \spitis, defiderata scecunditateheentur: qui ta-"^ant,
oCOgleD ^ jyjtolj1, ^ dant. Accesius vero recesusque maris, quem men , uti nil in rebus stabile est, succeiTu
dam^ie" %s" sestum dicimus,24 horarum spatiobis fluens temporum, exuta fcecunditate, in sterilita-
stituit ; adeoque duohus quibusdam veluti
Morpheis Geocofmus perpetuoinseftatur, uno piuvk,ni-
intrinfeco per ignis aquarumque subterra- ves^randtm
nearum motum ; altero extrinseco per plu- TJm «Ike-
vias, imbres, grandines, nives , quas sunt pioncte1-.
veluti materiae terrestris vecT:ores 8c promo-/„"s
tores.
Nix vertices montium occupans,non ter-
restrem tantummodo substantiam fermen-
tat, sed & rupeam semestri veluti macera-
?*0penA?tUJ$$^l & Dis refluens , aquam per subterraneos
e caeteris 0 e| P meatus dispulsam, uti ingentem peregrinae
faU®tliritmi matericE miscellam secum abduciam, soraS'
liciS icllfc llk0%\ matenas miicenamiecum aDcvuctam, toras-
•osione^ esaaH[' ; °tue per fontes, rivos amnesque educit, ita
iWi noV# ett,!hl$, mirabilem illam uAowy^jy, rerum omnium
temdenuodegenerant, cum , nivium mzcera.-
tione geluque dilToluta montium scopulosa
propago in crustas disfilit, fliTaque insabu-
lum glareamque macilentam comminuitur:
haec, glarea sabulumque imbribus, pluviis