DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.7652#0157
146 MUNDl SUBTERRA NEi . -jdt
Sess. 11. xerunt, rursus elidunt, atque exterminant. [num membris enascantur, referendum duxi. ($^'k^itif
Quxquidem difiidiorum genera numerosio-1 Ne vero DtUM Opt. Max. Patrem beni- ubimorhus, $f
ra sunt, quam ut recenseri posiint, notiora, gniiTimum ultimam humano generi cladem '^me' ' '
quamutdebeant. j lineullo tantorum malorum remedio, in- ^jln^
Cumitaquevirus illud tabificum ab ho-jferrevoluiste,lHpicemur,simulostendam; jjj*AJj
nelapso, tanquam capiteinmembrauni- quomodopiistimi Patris ccelestis providen- ^b^1'1
cuss
versitatis castera dimanarit, merito ab iis- tia nullum ade 0 grande malum homini infer- <\hs^
dem vicisfim odii, atqueinimicitiaesemina,! ripermiserit, cuinonfimuljunxeritiummum cli ^ui^ ■
flagella, cruces, omnigenajmorborum ,ca- bonum totius mali destru&ivum ; ut ubi f^ibol^^
lamitatumque machinae juxta Adrastise le- morbus, ibietiam medicamentum morbo uot^eI^
gem inevitabilem retorquentur. illi opportunum , & prsesentaneum, pro sua ,f/entess?e<
Sedut hascluculentius pateant, quomodo insinita bonitate , & clementia , este vo- favtWTt
venenorum femina vel in ipsis fingulis homi- luerit. . ^ / ^&s1
C A P u T II. jisjeip^
/2«0J modis tn nobis venena ndfci pojjnit.
s # II ^*\Uemadmodumignis beneficio con-1 gere,utNautas,& Agricohecomportatisun- tftisos^
P' ' C Itrafrigorisviolentiam nos defendi- diquesarmentis ignem, velciborumparan-
mus, eo fovemur, &conservamur, dorum , vel se calefaciendi gratia, exstru- treWs .
ita quoque non desunt in eo nonnullae im-J ant; accidit itaque extrusto rogo, quosdam n4^ *L
pre(Tionesnoxi3e,qu3e,quemconservare de-, mox gravi dolore capitis perculsos, insa- 1 (i0ipr0r
bebant calorem nativum, debilitent, consu- niam, & phrenesin incurriiTe, nonnullos hj^sr
mant, destruant: non dicam hic de aftuali statim extinftos,alios ixgre tandem evasiste; fMtV-
igniscombustione,quaomniadestruuntur, itadeNeapolitanisnautis narrat Porta Lib. Po»a
seddeiis, quasinsereciperepotest, yemi- Phytogn. Cujus rei causam cum examinas- Kbokim.
ciosisimpresfionibus. Ambulathomo quis-1 sent,invenerunttandem, Nautasex fuman-f^r«um ^BL
piaminSole, igniscaminoassidet, ignem, tibus Rhododendri ( quod virulentisfimum peftiserum.
coquendo, digerendoque tractat, nescit ta-; fruticis genus est ) sarmentis difta sympto- . mus,Sc^to\mc
menm&eteab ignis caloresuscitari quosdam mata incurriste : slores habet adspeftu ju- \\r^icjueina
virulentos halitus, quibus haustis, statim ve- j cundisfimos, albos, rubrosque, tantae tamen ggn Tertio. SeqL
nenum praesens invadit calorem radicalem virulentite , ut si in cisternas conjiciantur, l3o[j quodtantosant
venenototasubstantiacontrarium. Quaeut integraealicui communitati exitiumcreare * nums«\it,quan
pateant, multiplici exemplorum indu&io-possint. Audivi a Nautis & Piscatoribus,ckutt st<>; tiWtatane
ne patefaciam. J nonnullos f uisie,qui aridis cicutte stolonibus fuTcensi^L putteiitiita ir
omanus Quaeritur itaque, cur qui Solem hic Rom& piscesinfixoscum torruistent, quotquot ex stiferi. ^M^
nymphoSole,
copiam, & var
foiBFiraleota
rumutiaerem 1
tantopere etstivum experti statim in lethiseros morbos , 'us postea comedisTent, variis symptoma
meeat. incidani.^espondeo^e^sevapores malignoswi tum tormentistandem extinc/tos fuisie.'
Solis ex concavis terrae locis, & varia putre-! Ignis enim venenum sub stolonibus cicu-
dine fcetis eduftos, qui intraporossudan-:taceis/^/w^y?/w«/^,suscitatque;hocvero
tiumapertossuscepti,moxubi velfrigidiori excitatum , illud piscium pulpae communi-
aura , aut fontium humiditate clausi fue- cat, piscis vero eo intoxicatus&hominem
rint,illi caloreinternoexaltati,primosan-!intoxicare necesfe est. Qiiantum Lithan- Lithm- iniusJ/ilpjr;
giiini spiritibusque misti, eam accendunt fe- j thracum vapor ab igne excitatus asiidentibus jJ^X- \l
brium malitiam, quasfrequentercum vitas ■ noceat, Leodienses, aliique, quihujusmodi Bm. Ptl0Jemare
loca jaduraexperiunturincauti mortales ; quod fosiilibus carbonibus ignem extruunt, fa- gHiksk eoco'raDn
/IpcSera tamen universale nonest.sed in iis solum-jtentur. Quam facile sufFocent haminem aqu ^nece
sinti modo locis, ubi terrae conditiovitiosis, & carbones in lococlauso succensi , autcer^ • jj"c"0sa Jxaei{fmloai
virulentis vaporibusscztet; utisuntpaludesjvapor, innumera exempla docent. A9UaE accomm,
ccemeteria, sylvae opacae, immotarum aqua-1 Non dicam hicde iis , qui Alchymicis ope- mera4»i(i!f
rum fosiae, loca sulphure, & bitumine cor- j rationibm operam dant, quam saeva subinde F^Niik
rupto,referta; undeii, qui caloreferventes!ex spiritibus metallicissymptomata incur- JnconsuJtjus
sub taxo requieturi se conferunt, statim le ,rarrf:,nisisummacautela, & optimearmati, jWre^mprc
thifero vapore infeAos vitam cum morte Joperationes peragant. Certe plerosque vel /• eFerovaria
Umbr**r. commutasie casus varii monstrarunt; tales phthisi, vel atropliia, aut paralysi tandem Ja'Wira/i? t
borumquct- . , ■■ ;■ ■ ■. :,„!*• • . r . i i J .1 i-t • pv,V' i c<\\
borum tict ------------- — ' — «..vj-...», Uv>^ ^».».^.. .«----
r«»Sno"enim umbrarum aer qmlitates recipit, cujus |extingui,experientiadocuit;dequibusalibi ?s,a^,liriii'
xiae & s« sunthalitus arborum : qux si salubres, salu- jfusius. Ignis itaque summoperenocerepo- Pe^atic3 !
Taxt^."bres; si veneficae, venenosasprofundentha- jtest. Novi piftores, qui, eb quod interpin- ^Mtinj]
filS. lituum proprietates. igendumpenicillum auripigmento infeclum, J/lsracorn
HocpadoTybureduo pastores, nonita ore ex maiaconsuetudine diutius detinuis- ^ ^k^ ^^
pridem sub Napello arboreo in monte Ja- [sent, horrendos} &plane exitiales morbos Sj ^
nuario mortui reperti sunt , non aliunde, incurrerint. ij liciii)]/?00^
quamexx;s»e«/,quodicl;usfrutexturget,va-! Secundo : procedo ad Aerem, qui quot, a^j
pore extindli. Solet nonnunquam contin- quantosque venenosae sobolis fcetus in no- ti;s ^BsseU
bis %J%
Sess. 11. xerunt, rursus elidunt, atque exterminant. [num membris enascantur, referendum duxi. ($^'k^itif
Quxquidem difiidiorum genera numerosio-1 Ne vero DtUM Opt. Max. Patrem beni- ubimorhus, $f
ra sunt, quam ut recenseri posiint, notiora, gniiTimum ultimam humano generi cladem '^me' ' '
quamutdebeant. j lineullo tantorum malorum remedio, in- ^jln^
Cumitaquevirus illud tabificum ab ho-jferrevoluiste,lHpicemur,simulostendam; jjj*AJj
nelapso, tanquam capiteinmembrauni- quomodopiistimi Patris ccelestis providen- ^b^1'1
cuss
versitatis castera dimanarit, merito ab iis- tia nullum ade 0 grande malum homini infer- <\hs^
dem vicisfim odii, atqueinimicitiaesemina,! ripermiserit, cuinonfimuljunxeritiummum cli ^ui^ ■
flagella, cruces, omnigenajmorborum ,ca- bonum totius mali destru&ivum ; ut ubi f^ibol^^
lamitatumque machinae juxta Adrastise le- morbus, ibietiam medicamentum morbo uot^eI^
gem inevitabilem retorquentur. illi opportunum , & prsesentaneum, pro sua ,f/entess?e<
Sedut hascluculentius pateant, quomodo insinita bonitate , & clementia , este vo- favtWTt
venenorum femina vel in ipsis fingulis homi- luerit. . ^ / ^&s1
C A P u T II. jisjeip^
/2«0J modis tn nobis venena ndfci pojjnit.
s # II ^*\Uemadmodumignis beneficio con-1 gere,utNautas,& Agricohecomportatisun- tftisos^
P' ' C Itrafrigorisviolentiam nos defendi- diquesarmentis ignem, velciborumparan-
mus, eo fovemur, &conservamur, dorum , vel se calefaciendi gratia, exstru- treWs .
ita quoque non desunt in eo nonnullae im-J ant; accidit itaque extrusto rogo, quosdam n4^ *L
pre(Tionesnoxi3e,qu3e,quemconservare de-, mox gravi dolore capitis perculsos, insa- 1 (i0ipr0r
bebant calorem nativum, debilitent, consu- niam, & phrenesin incurriiTe, nonnullos hj^sr
mant, destruant: non dicam hic de aftuali statim extinftos,alios ixgre tandem evasiste; fMtV-
igniscombustione,quaomniadestruuntur, itadeNeapolitanisnautis narrat Porta Lib. Po»a
seddeiis, quasinsereciperepotest, yemi- Phytogn. Cujus rei causam cum examinas- Kbokim.
ciosisimpresfionibus. Ambulathomo quis-1 sent,invenerunttandem, Nautasex fuman-f^r«um ^BL
piaminSole, igniscaminoassidet, ignem, tibus Rhododendri ( quod virulentisfimum peftiserum.
coquendo, digerendoque tractat, nescit ta-; fruticis genus est ) sarmentis difta sympto- . mus,Sc^to\mc
menm&eteab ignis caloresuscitari quosdam mata incurriste : slores habet adspeftu ju- \\r^icjueina
virulentos halitus, quibus haustis, statim ve- j cundisfimos, albos, rubrosque, tantae tamen ggn Tertio. SeqL
nenum praesens invadit calorem radicalem virulentite , ut si in cisternas conjiciantur, l3o[j quodtantosant
venenototasubstantiacontrarium. Quaeut integraealicui communitati exitiumcreare * nums«\it,quan
pateant, multiplici exemplorum indu&io-possint. Audivi a Nautis & Piscatoribus,ckutt st<>; tiWtatane
ne patefaciam. J nonnullos f uisie,qui aridis cicutte stolonibus fuTcensi^L putteiitiita ir
omanus Quaeritur itaque, cur qui Solem hic Rom& piscesinfixoscum torruistent, quotquot ex stiferi. ^M^
nymphoSole,
copiam, & var
foiBFiraleota
rumutiaerem 1
tantopere etstivum experti statim in lethiseros morbos , 'us postea comedisTent, variis symptoma
meeat. incidani.^espondeo^e^sevapores malignoswi tum tormentistandem extinc/tos fuisie.'
Solis ex concavis terrae locis, & varia putre-! Ignis enim venenum sub stolonibus cicu-
dine fcetis eduftos, qui intraporossudan-:taceis/^/w^y?/w«/^,suscitatque;hocvero
tiumapertossuscepti,moxubi velfrigidiori excitatum , illud piscium pulpae communi-
aura , aut fontium humiditate clausi fue- cat, piscis vero eo intoxicatus&hominem
rint,illi caloreinternoexaltati,primosan-!intoxicare necesfe est. Qiiantum Lithan- Lithm- iniusJ/ilpjr;
giiini spiritibusque misti, eam accendunt fe- j thracum vapor ab igne excitatus asiidentibus jJ^X- \l
brium malitiam, quasfrequentercum vitas ■ noceat, Leodienses, aliique, quihujusmodi Bm. Ptl0Jemare
loca jaduraexperiunturincauti mortales ; quod fosiilibus carbonibus ignem extruunt, fa- gHiksk eoco'raDn
/IpcSera tamen universale nonest.sed in iis solum-jtentur. Quam facile sufFocent haminem aqu ^nece
sinti modo locis, ubi terrae conditiovitiosis, & carbones in lococlauso succensi , autcer^ • jj"c"0sa Jxaei{fmloai
virulentis vaporibusscztet; utisuntpaludesjvapor, innumera exempla docent. A9UaE accomm,
ccemeteria, sylvae opacae, immotarum aqua-1 Non dicam hicde iis , qui Alchymicis ope- mera4»i(i!f
rum fosiae, loca sulphure, & bitumine cor- j rationibm operam dant, quam saeva subinde F^Niik
rupto,referta; undeii, qui caloreferventes!ex spiritibus metallicissymptomata incur- JnconsuJtjus
sub taxo requieturi se conferunt, statim le ,rarrf:,nisisummacautela, & optimearmati, jWre^mprc
thifero vapore infeAos vitam cum morte Joperationes peragant. Certe plerosque vel /• eFerovaria
Umbr**r. commutasie casus varii monstrarunt; tales phthisi, vel atropliia, aut paralysi tandem Ja'Wira/i? t
borumquct- . , ■■ ;■ ■ ■. :,„!*• • . r . i i J .1 i-t • pv,V' i c<\\
borum tict ------------- — ' — «..vj-...», Uv>^ ^».».^.. .«----
r«»Sno"enim umbrarum aer qmlitates recipit, cujus |extingui,experientiadocuit;dequibusalibi ?s,a^,liriii'
xiae & s« sunthalitus arborum : qux si salubres, salu- jfusius. Ignis itaque summoperenocerepo- Pe^atic3 !
Taxt^."bres; si veneficae, venenosasprofundentha- jtest. Novi piftores, qui, eb quod interpin- ^Mtinj]
filS. lituum proprietates. igendumpenicillum auripigmento infeclum, J/lsracorn
HocpadoTybureduo pastores, nonita ore ex maiaconsuetudine diutius detinuis- ^ ^k^ ^^
pridem sub Napello arboreo in monte Ja- [sent, horrendos} &plane exitiales morbos Sj ^
nuario mortui reperti sunt , non aliunde, incurrerint. ij liciii)]/?00^
quamexx;s»e«/,quodicl;usfrutexturget,va-! Secundo : procedo ad Aerem, qui quot, a^j
pore extindli. Solet nonnunquam contin- quantosque venenosae sobolis fcetus in no- ti;s ^BsseU
bis %J%