Kircher, Athanasius: Athanasii Kircheri ... Mundus subterraneus, in XII libros digestus: quo divinum subterrestris mundi opificium, mira ergasteriorum naturae in eo distributio ... universae denique naturae maiestatis & divitiae summa rerum varietate exponuntur ... (Band 2): In V libros digestus, quibus mundi subterranei fructus exponuntur (Amsterdam, 1678)

montanarumadministratores, & inspe&o
res , ejus obsequentes petitioni , coafto
Schemnitzii in Hungarix inferioris Urbe
consilio , supra dicla pun£ta deliberantes,
tandem ad singula nobis proposita dubia re-
Ipondemus, uti sequitur.

202 MUNDI SUBTERRANEI
SectioIII.
D E
FODINARUM METALLICARUM NATURA,
Troprietate, varits accidentibus, varia adAuBorem ^Jponfa.
P R M F A T I O.
j Um Operi huic summa cura insistenti complures difficultates occurrerent, p&
jex quarum labyrintho me evolvere vix posiem, metallurgos Hungaricarum
^fodinarum (queis in Europacelebriores non reperiuntur, 11 in ullis aliis ter-
rarum locis, certe hic potissimum divitias suas, & ludibundam industriam Natura
cumprimis exponit) consulendos duxi. Literas itaque propediem expedire visum
fuit, in quibus no^endecim propofitionihm, occurrentia circa res metallicas dubia com-
prehendebam. Quoniam vero nullus eorum, qui fodinis praesunt, virorum, mihi
notus erat , ope Patrum nostrorum , qui Neosolii, vicinisque Hungarige mon-
tanis civitatibus, potissimum 5P. Mdrea Schajferi opera usus sum ; qui uti me-
tallicx artis haud imperitus,ita quoque incredibili ad cceptum negotium promo-
vendum,cura,diligentia,&sollicitudine, una cum (?. Georgio Weber, Kesidentiae
Neosoliensis Superiori amplexus, quaecunque tandem ad meuminstitutumnecessa-
riaesse judicabat/mquisivitj tantumque cum fodinarum pnefe&is, quibuscum jam
dudumei summanecessitudo intercesierat, esftcit, ut & ii iuam quoque ad operis
promotionem, symbolam se collaturos pollicerentur. singulis itaque fodinarum
Hungaricarum praesidibus unummearumpetitionum exemplar tradidit, utad ea
responsa sua scriptis huc Romam transmitterent, quod & fadum fuit. Nomina eo
rum, quiad novendecim puncra a me transmissa responderunt, infra ponentur.
Sed ut horum virorum fidem , Sc diligentiam sera cognoscat posieritas , hic
([{esponfa eorum , prorsus eo ordine, quo inoriginalibus manuscriptishabentur,
pari candore & sinceritate ex Germanica, in Latinam linguam tranllata, exhi-
benda duxi.
R e l a t i o I.
De Fodinis Hungarise rebusque inemorabilibus,
quae in iis occurrunt.
| C A P U T I.
tffesstonsio Schemnit^iana ad noyendecim puntla ah AuElore iis propofita.
PRyEFATIUNCULA. j Adprimum. De Aquarummineraliumpro-
Cap. I. ^""^Urn R. P. Athanajius Kircherus Socie-!prietate &experientiisquihusdam metallicis.
s tatis JE s u Presbyter, per Rev. Pa-1 i. Resp. i. Aquaz, quae fossbribus occurrunt
^^trem^W^w^^rejusdemSocie-jinprincipio,plerumquesuntinsipida£,clarx,
tatissupra novendecimpuntta metallorum mi-: odoris expertes, leves & frigidae, progressu
neraliumque conditionem , nec non fodi-! verocalidiores , graviores, turbulentiores,
narum in hisce partibus constitutionem j proutasuccis metallicistinguntur, velalte-
concernentia, instantibusprecibusnonnul-;rantur , quaedam albae, rubra, virides, vel
lam sibi informationem dari petierit: Nos co2ruleae,velnigraesunt, certoquodamodo-
infrascripti, rerum metallicaram praefefti, re , & dum sunt minerales, acquirunt sa-
Jurati , casterique osficiales , fodinarum porem acrem , ut in illis pisces vivere ne- ^^Ucbs5
------------......:„:n.„^.—. c, :~r„„,a~ qUeant. ^Hssjs •
2. Quando Aqua in fodinis diu stat im- ^hti^1
mobilis, tunc generatur in superficie ejus labrjj. o"'111'
instar cuticulae quaedam nebula Mineralis, Hinera)e
(Germanice ^ei$sc()lMt>en) quae agitata &
respirando attracla , praesentaneam adfert

mortem,