DOI Heft:
Nummer drie
DOI Artikel:Arbeiderswoningen
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.29258#0075
ARBEIDERSWONINGEN
ou er in onze dagen wel eenig vraagstuk zijn, wat materieel, in zoo nauw
verband staat met de samenleving als het woningvraagstuk ? Het behoeft
geen nader betoog, dat er in iedere laag van de maatschappij een behoefte
aan woningen bestaat, als niemand ooit met eenige schijn van zekerheid
had kunnen voorspellen. Toch is het werkelijk niet de eerste maal, dat zich een der-
gelijke belangrijke vraag naar woningen voordoet, De geschiedenis leert ons, dat vrijwel
na iedere wereldcatastrophe, als men het zoo noemen wil, plotseling een bijzonder tekort
aan huizenmateriaal te constateeren
viel. Van het oude Rome zijn zulke
voorbeelden wel het beste bekend.
En het is mede bekend, dat om
gesteld te worden voor de oplos-
sing van het nieuwe probleem, men
ook tot geheel andere inzichten in
het desbetreffende onderwerp kwam.
De noodzakelijkheid, waarvoor men
gesteld werd, dwong tot maatregelen
waartoe men bij een normalen gang
van zaken zeker niet zoo spoedig
zou gekomen zijn. Het zullen wel
maatregelen geweest zijn, waarvan
men in den eersten tijd de draag-
wijdte niet ten volle overzag, waar-
van men meende, dat hun uitvoering
slechts van tijdelijken aard zou zijn,
om later tot het normale geval
terug te keeren. Maar overduidelijk
kwam aan het licht, dat men in
de architectuur geen tijdelijkheid
kent. Wat in de architectuur tot
stand komt houdt te veel verband
met het innigste zieleleven van de
massa, dan dat hier sprake zou kun-
nen zijn van tijdelijke maatregelen.
Dat tijdelijk moet nu niet letterlijk
opgevat worden, maar in den zin
van: van voorbijgaanden aardomtot
iets anders terug te kunnen keeren.
Dit is b.v. een der redenen, waarom zooveel problemen die juist in deze dagen
zich in verband met het woningvraagstuk opdoen, door ons niet beschouwd kunnen
worden als van tijdelijken, plotselingen aard te zijn en dat ze daarom ook door tijdelijke
noodmaatregelen uit den weg zouden zijn te ruimen. Stedenplan, bebouwingsplan,
woningplan, normalisatie, het zijn er slechts enkele. Hiermee is men niet geplaatst voor
een serie noodvraagstukken, waarvoor ook noodmaatregelen getroffen moeten worden,
doch slechts voor nieuwe gevallen in de samenleving, waarvoor de bouwkunst de
aesthetische vertolking en practische vervulling moet zoeken. En niet het allerminst in
verband met den arbeiderswoningbouw. Want wat bij al de andere soorten van woningen
43
ou er in onze dagen wel eenig vraagstuk zijn, wat materieel, in zoo nauw
verband staat met de samenleving als het woningvraagstuk ? Het behoeft
geen nader betoog, dat er in iedere laag van de maatschappij een behoefte
aan woningen bestaat, als niemand ooit met eenige schijn van zekerheid
had kunnen voorspellen. Toch is het werkelijk niet de eerste maal, dat zich een der-
gelijke belangrijke vraag naar woningen voordoet, De geschiedenis leert ons, dat vrijwel
na iedere wereldcatastrophe, als men het zoo noemen wil, plotseling een bijzonder tekort
aan huizenmateriaal te constateeren
viel. Van het oude Rome zijn zulke
voorbeelden wel het beste bekend.
En het is mede bekend, dat om
gesteld te worden voor de oplos-
sing van het nieuwe probleem, men
ook tot geheel andere inzichten in
het desbetreffende onderwerp kwam.
De noodzakelijkheid, waarvoor men
gesteld werd, dwong tot maatregelen
waartoe men bij een normalen gang
van zaken zeker niet zoo spoedig
zou gekomen zijn. Het zullen wel
maatregelen geweest zijn, waarvan
men in den eersten tijd de draag-
wijdte niet ten volle overzag, waar-
van men meende, dat hun uitvoering
slechts van tijdelijken aard zou zijn,
om later tot het normale geval
terug te keeren. Maar overduidelijk
kwam aan het licht, dat men in
de architectuur geen tijdelijkheid
kent. Wat in de architectuur tot
stand komt houdt te veel verband
met het innigste zieleleven van de
massa, dan dat hier sprake zou kun-
nen zijn van tijdelijke maatregelen.
Dat tijdelijk moet nu niet letterlijk
opgevat worden, maar in den zin
van: van voorbijgaanden aardomtot
iets anders terug te kunnen keeren.
Dit is b.v. een der redenen, waarom zooveel problemen die juist in deze dagen
zich in verband met het woningvraagstuk opdoen, door ons niet beschouwd kunnen
worden als van tijdelijken, plotselingen aard te zijn en dat ze daarom ook door tijdelijke
noodmaatregelen uit den weg zouden zijn te ruimen. Stedenplan, bebouwingsplan,
woningplan, normalisatie, het zijn er slechts enkele. Hiermee is men niet geplaatst voor
een serie noodvraagstukken, waarvoor ook noodmaatregelen getroffen moeten worden,
doch slechts voor nieuwe gevallen in de samenleving, waarvoor de bouwkunst de
aesthetische vertolking en practische vervulling moet zoeken. En niet het allerminst in
verband met den arbeiderswoningbouw. Want wat bij al de andere soorten van woningen
43