DOI Artikel:
Skrzyniarz, Sławomir: Diabolus tamquam leo rugiens: z badań nad znaczeniem motywu lwa na sarkofagach chrześcijańskich epoki przedkonstantyńskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17164#0013
1. Dobry Pasterz między lwimi protomami, dekoracja sarkofagu, poł. w. III, Paryż,
Luwr (wg Wilperta)
chowywany w Luwrze, datowany obecnie na połowę III w. (ii. 1) . Centrum
strygillowanej ścianki sarkofagu zajmuje niemal pełnoplastyczne wyobraże-
nie Dobrego Pasterza niosącego na ramionach baranka. Po obu stronach
postaci Pasterza umieszczono jednakowe lwie głowy o groźnie spo-
glądających oczach i otwartych paszczach. Grzywy bestii, przylegając do
płaszczyzny ścianki, układają się w migdałowate pola o zróżnicowanej, nie-
uporządkowanej fakturze, wyraźnie kontrastującej z rytmem esowatych
drążeń. Wilpert nie ma wątpliwości, że motyw lwich protomów ma „głębo-
kie i łatwe do zrozumienia znaczenie symboliczne", nawiązujące bezpośred-
nio do fragmentu 1 Listu św. Piotra (5, 8), w którym czytamy: „Bądźcie
trzeźwi, czuwajcie: przeciwnik wasz, Diabeł, jak lew ryczący krąży szukając
kogo pożreć"9. Usprawiedliwiając niejako tę interpretację, która, używając
słów autora, wydawać się może spontanea e semplice, odwołuje się do podob-
nych, wcześniejszych o kilkadziesiąt lat wniosków H. Usenera i V. Schulze-
le spalle incontro al leo rugiens e al draco devorans" - Wilpert 1929 (przyp. 1), s. 83-85.
8 Wilpert 1929 (przyp. 1), tabl. LXVI.3, s. 83 (datowany przez Wilperta na 2 poł. II w.). Por.
Gerke (przyp. 6), s. 253-257, 286; Klauser 1958 (przyp. 4), s. 48, nr 28; Schumacher (przyp. 4),
s. 60, przyp. 7.
9 Wilpert 1929 (przyp. 1), s. 83. Cytaty z Nowego Testamentu podaję we własnym tłumacze-
niu dokonanym na podstawie edycji Nestle-Alanda Novum Testamentum Graece et Latinae,
Stuttgart 1987; w odniesieniu do Starego Testamentu korzystam z Septuaginta id est Vetus
Testamentum iuxta LXX interpretes, wyd. A. Rahlfs, t. I-II, Stuttgart 1952.
9
Luwr (wg Wilperta)
chowywany w Luwrze, datowany obecnie na połowę III w. (ii. 1) . Centrum
strygillowanej ścianki sarkofagu zajmuje niemal pełnoplastyczne wyobraże-
nie Dobrego Pasterza niosącego na ramionach baranka. Po obu stronach
postaci Pasterza umieszczono jednakowe lwie głowy o groźnie spo-
glądających oczach i otwartych paszczach. Grzywy bestii, przylegając do
płaszczyzny ścianki, układają się w migdałowate pola o zróżnicowanej, nie-
uporządkowanej fakturze, wyraźnie kontrastującej z rytmem esowatych
drążeń. Wilpert nie ma wątpliwości, że motyw lwich protomów ma „głębo-
kie i łatwe do zrozumienia znaczenie symboliczne", nawiązujące bezpośred-
nio do fragmentu 1 Listu św. Piotra (5, 8), w którym czytamy: „Bądźcie
trzeźwi, czuwajcie: przeciwnik wasz, Diabeł, jak lew ryczący krąży szukając
kogo pożreć"9. Usprawiedliwiając niejako tę interpretację, która, używając
słów autora, wydawać się może spontanea e semplice, odwołuje się do podob-
nych, wcześniejszych o kilkadziesiąt lat wniosków H. Usenera i V. Schulze-
le spalle incontro al leo rugiens e al draco devorans" - Wilpert 1929 (przyp. 1), s. 83-85.
8 Wilpert 1929 (przyp. 1), tabl. LXVI.3, s. 83 (datowany przez Wilperta na 2 poł. II w.). Por.
Gerke (przyp. 6), s. 253-257, 286; Klauser 1958 (przyp. 4), s. 48, nr 28; Schumacher (przyp. 4),
s. 60, przyp. 7.
9 Wilpert 1929 (przyp. 1), s. 83. Cytaty z Nowego Testamentu podaję we własnym tłumacze-
niu dokonanym na podstawie edycji Nestle-Alanda Novum Testamentum Graece et Latinae,
Stuttgart 1987; w odniesieniu do Starego Testamentu korzystam z Septuaginta id est Vetus
Testamentum iuxta LXX interpretes, wyd. A. Rahlfs, t. I-II, Stuttgart 1952.
9