idącej od piastunki do wyciągającej ku Niej ramiona Anny, jak np. w mozaice
w Kahrije Dżamn.

Jeśli tak, to w całej kompozycji należałoby widzieć dwa motywy wyod-
rębnione z tematu Narodzin: Maria w kołysce oraz Próba chodzenia, zgodne
z chronologią narracji w Protoewangelii Jakuba. Oba łączy jedność miejsca,
czyli uświęcona komnata w domu Joachima, nieskalana zetknięciem się ze
światem na zewnątrz.

Jeszcze jeden niemowlęcy epizod z życia Marii rozgrywa się dalej na prawo,
w scenie Piastowania Marii. Mimo że oddzielona od poprzedniej oknem, ciągle
postępuje we właściwym toku opowiadania. Na tle mającej oddać zasobność
Joachima, wspaniałej budowli o szerokim wejściu z podwieszoną u dołu purpu-
rową zasłoną, siedzą na długiej ławie, w układzie niemal symetrycznym, oboje
Rodzice z małą Marią pośrodku: gdy oni skłaniają ku Mani głowy, ta pozostaje
niemal nieruchoma, szczelnie osłonięta purpurowym płaszczem. W kompozycji
sandomierskiej zatraciła się właściwa na ogół tej scenie ekspresja czułości
rodzinnej na rzecz hieratyczności: Maria ujęta jest frontalnie, a zamiast dzie-
cięcej białej tuniki ma purpurową (?) szatę, odpowiednią dla osoby dorosłej.
Wyjaśnia tę scenę tym razem zachowany, cyryliczny titulus.

Temat ten, wschodniego pochodzenia, wzmiankowany w syryjskich i armeń-
skich parafrazach Protoewangelii, najwcześniej pojawił się w sztuce kapado-
ckiej, gdy na Bałkanach rozpowszechnił się dopiero w epoce Paleologów. Ujęcie
Mani w białym stroju, swobodnie usadowionej na kolanach Joachima i Anny,
którzy Ją tkliwie obejmują, przyjął się na długo i to w różnych stylistycznych
wariantach tych trzech przypadających ku sobie postaci23.

Tok narracji prowadzi dalej w górę do sceny Błogosławieństwa kapłanów
(il. 7). Joachim, trzymając Marię dłońmi okrytymi brzegiem płaszcza, podcho-
dzi od lewej strony do trzech kapłanów, ukazanych za półokrągłym stołem.
Ci, w uroczystych płaszczach podszytych wzorzystą tkaniną, z maniakionami
ozdobionymi perłami, w rytualnych stożkowych czapeczkach z nasadzonymi
na nie tefilmami24, błogosławią dziecię z rodu Dawida. Całą swą postawą
skłaniają się w hołdzie ku maleńkiej postaci, która - wbrew tym rozmiarom
- stanowi oś ideową kompozycji. Tak jak poprzednio, szczelnie okrywa Ją
powłóczysta purpurowa suknia i tegoż kolom maforion. Obficie zastawiony

23 Por. Babić (przyp. 11), s. 315n., il. 2; Lafontaine-Dosogne 1989 (przyp. 11), s. 309;
zob. też artystycznie dojrzałe, piękne freski przede wszystkim w Gradacu (1279), Ochrydzie
(1295), Suszicy (ok. 1300), w cerkwi ŚŚ. Joachima i Anny w Studenicy (1314) i w Deczanach
(1335-1350).

24 O elementach kapłańskiego stroju zob. w: A. Rubens, A History ofJewish Costume, London
1981, wg indeksu; por. także przyp. 27.

41