DOI Artikel:
Moskal, Katarzyna: Poliptyk z Dobczyc: dzieje, ikonografia oraz próba rekonstrukcji
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.27279#0056
10. Poliptyk z Dobczyc,
Wniebowzięcie Marii, w zbio-
rach Muzeum Narodowego
w Krakowie. Fot. Pracownia
Fotograficzna Muzeum
Narodowego w Krakowie
11. Poliptyk z Dobczyc,
Koronacja Marii, w zbiorach
Muzeum Narodowego
w Krakowie. Fot. Pracow-
nia Fotograficzna Muzeum
Narodowego w Krakowie
po lewej stronie obrazu. Tworzą ją rodzice Marii, towarzysząca im postać kobieca
oraz stojący za nimi mężczyzna (widać jedynie jego twarz).
Na kwaterze z Wniebowzięciem Marii (il. 10) przedstawiono dwie grupy apo-
stołów klęczących przy otwartym grobowcu, nad którym unosi się mała postać
Marii. Na pierwszym planie w grupie po lewej stronie można wyróżnić brodate-
go, łysego apostoła (Piotra?), a po prawej św. Jana, za którym znajduje się pięciu
apostołów. Przedstawienia apostołów w grupie po lewej stronie nie zachowały
się z powodu uszkodzenia warstwy malarskiej.
Na kwaterze z Koronacją Marii (il. n) na pierwszym planie pośrodku klęczy
Maria, zwrócona profilem w lewo, ze złożonymi rękami. Po obydwu jej stronach
na tle muru zwieńczonego ozdobnym parapetem zasiadają trzymający insygnia
Bóg Ojciec (po prawej stronie) oraz Chrystus (Bóg Ojciec dzierży berło, a Chry-
stus - jabłko). Twarze zwracają w kierunku Marii i wspólnie nakładają na jej
głowę koronę powtarzającą kształt ich koron.
Wzory ikonograficzne
W opracowaniu niniejszym świadomie pomijam wielokrotnie omawiane zagadnie-
nia dotyczące autora oraz stylu dzieła i przyjęte ustalenia najnowszego stanu badań.
Na uwagę zasługuje, według mnie, rzadziej poruszany problem wzorów ikonogra-
ficznych, które mogły posłużyć twórcy kwater. Jako takie wskazywano już miedzio-
ryty Schongauera przedstawiające Ucztę Heroda (Walicki) oraz Modlitwę w Ogrojcu
z cyklu pasyjnego, a także drzeworyty z Weltchronik Schedla (Olszewski).
Przyjęcie datowania retabulum na lata 1500-1505 jest jednym z powodów od-
rzucenia hipotezy Olszewskiego o inspiracji autora dobczyckiej kwatery z Modlitwą
w Ogrojcu postacią Piotra na sztychu Hansa Schaufeleina68. Rycina Schaufeleina jest
68 Zob. A.M. Olszewski, Kamienna płaskorzeźba, s. 107-108.
54
ARTYKUŁY
Katarzyna Moskal
Wniebowzięcie Marii, w zbio-
rach Muzeum Narodowego
w Krakowie. Fot. Pracownia
Fotograficzna Muzeum
Narodowego w Krakowie
11. Poliptyk z Dobczyc,
Koronacja Marii, w zbiorach
Muzeum Narodowego
w Krakowie. Fot. Pracow-
nia Fotograficzna Muzeum
Narodowego w Krakowie
po lewej stronie obrazu. Tworzą ją rodzice Marii, towarzysząca im postać kobieca
oraz stojący za nimi mężczyzna (widać jedynie jego twarz).
Na kwaterze z Wniebowzięciem Marii (il. 10) przedstawiono dwie grupy apo-
stołów klęczących przy otwartym grobowcu, nad którym unosi się mała postać
Marii. Na pierwszym planie w grupie po lewej stronie można wyróżnić brodate-
go, łysego apostoła (Piotra?), a po prawej św. Jana, za którym znajduje się pięciu
apostołów. Przedstawienia apostołów w grupie po lewej stronie nie zachowały
się z powodu uszkodzenia warstwy malarskiej.
Na kwaterze z Koronacją Marii (il. n) na pierwszym planie pośrodku klęczy
Maria, zwrócona profilem w lewo, ze złożonymi rękami. Po obydwu jej stronach
na tle muru zwieńczonego ozdobnym parapetem zasiadają trzymający insygnia
Bóg Ojciec (po prawej stronie) oraz Chrystus (Bóg Ojciec dzierży berło, a Chry-
stus - jabłko). Twarze zwracają w kierunku Marii i wspólnie nakładają na jej
głowę koronę powtarzającą kształt ich koron.
Wzory ikonograficzne
W opracowaniu niniejszym świadomie pomijam wielokrotnie omawiane zagadnie-
nia dotyczące autora oraz stylu dzieła i przyjęte ustalenia najnowszego stanu badań.
Na uwagę zasługuje, według mnie, rzadziej poruszany problem wzorów ikonogra-
ficznych, które mogły posłużyć twórcy kwater. Jako takie wskazywano już miedzio-
ryty Schongauera przedstawiające Ucztę Heroda (Walicki) oraz Modlitwę w Ogrojcu
z cyklu pasyjnego, a także drzeworyty z Weltchronik Schedla (Olszewski).
Przyjęcie datowania retabulum na lata 1500-1505 jest jednym z powodów od-
rzucenia hipotezy Olszewskiego o inspiracji autora dobczyckiej kwatery z Modlitwą
w Ogrojcu postacią Piotra na sztychu Hansa Schaufeleina68. Rycina Schaufeleina jest
68 Zob. A.M. Olszewski, Kamienna płaskorzeźba, s. 107-108.
54
ARTYKUŁY
Katarzyna Moskal