Modus: Prace z historii sztuki (14.2014)

obfita, nie dziwi zatem, że w czasie, gdy starał
się o krakowską posadę był już właścicielem
domu we Lwowie, usytuowanego przy ulicy
Sykstuskiej114. Jeśli nawet podane przez siebie
wiadomości nieco podkolorował, nie ulega
wątpliwości, że był rzeźbiarzem zarówno do-
brze wykształconym, jak i doświadczonym.

Reprezentował tę samą formację, co Schmel-
zer - był jego rówieśnikiem, wychowanym
również w Wiedniu, wykształconym w tej
samej akademii i pracującym u tego samego
mistrza - Kliebera. Gdyby konkurs odbywał
się kilka lat wcześniej, referencje Schimsera
z pewnością zapewniłyby mu zwycięstwo. Po-
czątek lat trzydziestych XIX stulecia to jednak
okres, kiedy istniała możliwość wyboru spo-
śród rzeźbiarzy o profesjonalnym przygoto-
waniu zdobytym w działających na polskich
ziemiach uczelniach artystycznych i podczas
rządowych stypendiów zagranicznych.

Kolejnym artystą, po Brodowskim, Pesz-
ce, Riedlingerze i Schmelzerze, należącym do
składu osobowego Szkoły Rysunku i Malar-
stwa przy Uniwersytecie Jagiellońskim był Jan
Nepomucen Bizański, któremu w roku 1830 powierzono funkcję nauczyciela ana-
tomii i perspektywy, a w roku 1832 mianowano profesorem nadzwyczajnym tego
przedmiotu. Zasługi miał raczej jako wieloletni pedagog niż czynny artysta (il. 12,
13). Po reorganizacji uczelni został w roku 1834 zastępcą nauczyciela rysunków
w podlegających Uniwersytetowi Jagiellońskiemu Liceach św. Anny i św. Barbary.
Pracował również w Szkole Technicznej - od roku 1835 jako zastępca, a w latach
1838-1848 jako rzeczywisty profesor rysunków. Początkowo studiował w Szkole
Rysunku i Malarstwa u Józefa Brodowskiego (1821-1824), następnie przez rok
w Oddziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Warszawskiego u Antoniego Blanka
i Antoniego Brodowskiego (1825). Uzupełnił swą edukację w akademii wiedeń-
skiej w latach 1826-1827 pod kierunkiem Josefa Redlą i Antona Pettera115. Starając

13. Jan Nepomucen
Bizański, Kobieta z kogutem
(zapewne alegoria zdrowia),
Warszawa, Biblioteka
Narodowa. Wg J. Stóber,

Ch. Sambach, Iconologie
order Ideen aus dem Gebiete
der Leidenschaften und Al-
legorien, bildlich dargestellt
fur Zeichner, Mahler, Dichter,
Gelehrte, Erzieher und Freun-
de haherer Geschmacksbil-
dung, Wien 1801, tabl. 43,
nr 128

114 Adres rzeźbiarza podany na końcu listu z 28 września 1832 r.: „in der Sixtusker Gafte im eigenen
Hause in Lemberg” (ibidem, k. nlb [4 października 1832]).

115 Wiadomości na temat Bizańskiego zebrał Andrzej Ryszkiewicz (Bizański Jan Nepomucen, w: SAP,
1.1, s. 170-171). Na studia w Wiedniu, dokąd udał się na koszt rodziny, zapisał się w grudniu r. 1825.
Kształcił się tam w rysunku historycznym (Historienzeichnung) od semstru zimowego 1825-1826
do semestru letniego 1827 (zob. F. Gutschi, A. Straszewska, Wykaz pochodzących z Polski studen-
tów, s. 4). Szczegółowy życiorys Bizańskiego dołączony jest do jego prośby o udzielenie mu zgody
na prowadzenie wykładów z anatomii i perspektywy (AUJ, SI 490, ASP, profesorowie, 1811-1834,
k. nlb [31 grudnia 1829]). Jeszcze raz malarz przedstawił swój życiorys już po rozpoczęciu pracy
jako bezpłatny nauczyciel (ibidem, k. nlb [30 kwietnia 1831]). Zachował się również odpis urzę-
dowy jego świadectw (ibidem, k. nlb [20 listopada 1832]) odzwierciedlających wszystkie etapy
edukacji: szkoła elementarna w Wadowicach (świadectwo z r. 1815, z wszystkich przedmiotów
sehr gut), Liceum św. Anny w Krakowie (świadectwo z r. 1821: język polski, niemiecki, łaciński,
francuski, geografia, historia, matematyka, fizyka - dobry, rysunek - celujący), Szkoła Malarstwa
przy Uniwersytecie Jagiellońskim (świadectwa z lat 1822,1823,1824), Uniwersytet Warszawski

Wiedeńska Akademie der bildenden Kiinste a krakowska Szkota Rysunku i Malarstwa...

201