DOI Artikel:
Michalczyk, Zbigniew: Wiedeńska Akademie der bildenden Künste a krakowska Szkoła Rysunku i Malarstwa przy Uniwersytecie Jagiellońskim (1818-1833)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.27279#0206
□
C/0'^i -3t-y. A/i*. '■
/f>'
i r*Aj *
'.'.'Wł
15. Antoni Giziński (rys.),
Piotr Wyszkowski (lit.),
popiersie Piotra Kochanow-
skiego z nagrobka w koś-
ciele Franciszkanów
w Krakowie, litografia,
1830, Warszawa, Biblioteka
Narodowa. Fot. Biblioteka
Narodowa
Większą rolę jako artysta niż jako nauczyciel ode-
grał za to Piotr Wyszkowski (nauczał głównie kaligrafii
w Liceum św. Anny w latach 3814-1832), uważany za-
pewne słusznie za pierwszego w Krakowie litografa,
stosującego tę technikę już w roku 182013k Wyszkowski
urodził się w Warszawie w roku 1780131 132, tam też uczęsz-
czał do szkoły prowadzonej przez pijarów, a następnie
dwa lata pracował przy geometrze rządowym. Artysta
nie napisał w przedstawionym przez siebie życiorysie,
w którym roku przeniósł się do Krakowa, gdzie do roku
około 1809 znajdował zatrudnienie w magistracie jako
pisarz133. „W tymże roku [1809] oddaliwszy się z Ma-
gistratu przedsięwziął sposobić się do Sztycharstwa
i tym końcem udał się do Wiednia, gdzie początkowo
w Cesfarsko] Kr[ólewskiej] Akademii Sztuk pięknych
przez miesięcy ośm jak świadczy Attest Profesorów
załączony [...]. Potem przez trzy lata uczył się prywat-
nie sztycharstwa na miedzi. Powróciwszy do Krakowa
trudnił się dawaniem lekcyi kaligrafii po pensyach.”134
jak widać, nauka technik graficznych stanowiła główny
cel jego wyjazdu do Wiednia. Z niewiadomych przy-
•.vKr-»£.*vv 1*-
czyn w cytowanym życiorysie Wyszkowskigo zmienio-
no kolejność etapów jego naddunajskiej edukacji. W rzeczywistości do akademii
zapisał się 27 maja 1812 roku: „[...] Wyszkowski Peter / katholisch, 33 Jahre alt,
Kupferstecher eines Edelmanns-Sohn aus Warschau, wohnt in der Josephstadt
in der Rowerani [Roverani] Gasse No 131”135. Pracę pedagogiczną traktował
chyba jako konieczne stałe źródło utrzymania, a nie pasję czy powołanie. Nie
wiadomo zresztą czy uczył też rysunku - głównym przedmiotem, jaki wykładał
była kaligrafia polska i niemiecka, a także geografia i arytmetyka. Praca w szkole
stanowiła czasem dla niego przeszkodę w realizacji zleceń litograficznych, nie
mających często i tak wiele wspólnego z działalnością artystyczną. Kiedy w roku
1822 zwiększono mu znacznie liczbę godzin lekcyjnych w tygodniu, prosił o po-
zwolenie na zaangażowanie zastępcy, ponieważ dopiero co podjął się „sztychunku
Loteryi Krajowey na kamieniu”136. Ten sam wizytator, który chwalił Gizińskiego,
nie szczędził gorzkich słów na temat nauczycielskich kwalifikacji Wyszkowskie-
go: „[...] nauczyciel Kaligrafii, arytmetyki i Geografii, po klassach pierwszey
i drugiey, przy naylepszych chęciach i usiłowaniach tego co sam nie umie, nie
może w żadem sposób przelać uczniom - dobry to i nie mściwy człowiek, z mło-
dzieżą łagodnie się obchodzi, gdy iednak podobne przymioty nie mogą zastąpić
ŹG/ńłv,,«/iv, - SWrr/ff, Are/f •bA/A/fyr-
■ u**. >< zż A /Ai/y
131 Szereg cennych wiadomości źródłowych na temat Wyszkowskiego zebrała Barbara Lewińska
(Początki krakowskiej litografii, „Rocznik Krakowski”, 51,1987, s. 59-60).
132 Zob. B. Lewińska, Początki, s. 59.
133 AUJ, SI 655, Profesorowie i nauczyciele Liceum św. Anny, 1826-1833, k. nlb, Obieg życia Piotra
Wyszkowskiego Nauczyciela Kaligrafii w Oddziale I Liceum Krakowskiego (1 sierpnia 1826).
134 Ibidem. Wspomniany atest nie zachował się w cytowanej dokumentacji.
135 B PAU iPAN, 2i7o,A. Hajdecki,Vestigiaartificum, k. 52, poz. 86; zob. RGutschi, A. Straszewska,
Wykaz pochodzących z Polski studentów, s. 53-54.
136 AUJ, SI 654, Profesorowie i nauczyciele Liceum św. Anny, 1815-1826, k. nlb (14 października 1822).
204
ARTYKUŁY
Zbigniew Michalczyk
C/0'^i -3t-y. A/i*. '■
/f>'
i r*Aj *
'.'.'Wł
15. Antoni Giziński (rys.),
Piotr Wyszkowski (lit.),
popiersie Piotra Kochanow-
skiego z nagrobka w koś-
ciele Franciszkanów
w Krakowie, litografia,
1830, Warszawa, Biblioteka
Narodowa. Fot. Biblioteka
Narodowa
Większą rolę jako artysta niż jako nauczyciel ode-
grał za to Piotr Wyszkowski (nauczał głównie kaligrafii
w Liceum św. Anny w latach 3814-1832), uważany za-
pewne słusznie za pierwszego w Krakowie litografa,
stosującego tę technikę już w roku 182013k Wyszkowski
urodził się w Warszawie w roku 1780131 132, tam też uczęsz-
czał do szkoły prowadzonej przez pijarów, a następnie
dwa lata pracował przy geometrze rządowym. Artysta
nie napisał w przedstawionym przez siebie życiorysie,
w którym roku przeniósł się do Krakowa, gdzie do roku
około 1809 znajdował zatrudnienie w magistracie jako
pisarz133. „W tymże roku [1809] oddaliwszy się z Ma-
gistratu przedsięwziął sposobić się do Sztycharstwa
i tym końcem udał się do Wiednia, gdzie początkowo
w Cesfarsko] Kr[ólewskiej] Akademii Sztuk pięknych
przez miesięcy ośm jak świadczy Attest Profesorów
załączony [...]. Potem przez trzy lata uczył się prywat-
nie sztycharstwa na miedzi. Powróciwszy do Krakowa
trudnił się dawaniem lekcyi kaligrafii po pensyach.”134
jak widać, nauka technik graficznych stanowiła główny
cel jego wyjazdu do Wiednia. Z niewiadomych przy-
•.vKr-»£.*vv 1*-
czyn w cytowanym życiorysie Wyszkowskigo zmienio-
no kolejność etapów jego naddunajskiej edukacji. W rzeczywistości do akademii
zapisał się 27 maja 1812 roku: „[...] Wyszkowski Peter / katholisch, 33 Jahre alt,
Kupferstecher eines Edelmanns-Sohn aus Warschau, wohnt in der Josephstadt
in der Rowerani [Roverani] Gasse No 131”135. Pracę pedagogiczną traktował
chyba jako konieczne stałe źródło utrzymania, a nie pasję czy powołanie. Nie
wiadomo zresztą czy uczył też rysunku - głównym przedmiotem, jaki wykładał
była kaligrafia polska i niemiecka, a także geografia i arytmetyka. Praca w szkole
stanowiła czasem dla niego przeszkodę w realizacji zleceń litograficznych, nie
mających często i tak wiele wspólnego z działalnością artystyczną. Kiedy w roku
1822 zwiększono mu znacznie liczbę godzin lekcyjnych w tygodniu, prosił o po-
zwolenie na zaangażowanie zastępcy, ponieważ dopiero co podjął się „sztychunku
Loteryi Krajowey na kamieniu”136. Ten sam wizytator, który chwalił Gizińskiego,
nie szczędził gorzkich słów na temat nauczycielskich kwalifikacji Wyszkowskie-
go: „[...] nauczyciel Kaligrafii, arytmetyki i Geografii, po klassach pierwszey
i drugiey, przy naylepszych chęciach i usiłowaniach tego co sam nie umie, nie
może w żadem sposób przelać uczniom - dobry to i nie mściwy człowiek, z mło-
dzieżą łagodnie się obchodzi, gdy iednak podobne przymioty nie mogą zastąpić
ŹG/ńłv,,«/iv, - SWrr/ff, Are/f •bA/A/fyr-
■ u**. >< zż A /Ai/y
131 Szereg cennych wiadomości źródłowych na temat Wyszkowskiego zebrała Barbara Lewińska
(Początki krakowskiej litografii, „Rocznik Krakowski”, 51,1987, s. 59-60).
132 Zob. B. Lewińska, Początki, s. 59.
133 AUJ, SI 655, Profesorowie i nauczyciele Liceum św. Anny, 1826-1833, k. nlb, Obieg życia Piotra
Wyszkowskiego Nauczyciela Kaligrafii w Oddziale I Liceum Krakowskiego (1 sierpnia 1826).
134 Ibidem. Wspomniany atest nie zachował się w cytowanej dokumentacji.
135 B PAU iPAN, 2i7o,A. Hajdecki,Vestigiaartificum, k. 52, poz. 86; zob. RGutschi, A. Straszewska,
Wykaz pochodzących z Polski studentów, s. 53-54.
136 AUJ, SI 654, Profesorowie i nauczyciele Liceum św. Anny, 1815-1826, k. nlb (14 października 1822).
204
ARTYKUŁY
Zbigniew Michalczyk