DOI article:
Michalczyk, Zbigniew: Wiedeńska Akademie der bildenden Künste a krakowska Szkoła Rysunku i Malarstwa przy Uniwersytecie Jagiellońskim (1818-1833)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.27279#0212
20. Franz Steinfeld, Widok
jeziora Halstatt, olej, deska,
1824, Sankt Pólten, Niederó-
sterreichisches Lande-
smuseum. Fot. Domena
publiczna
Uniwersytetu Jagiellońskiego od-
pisu nieformalnego świadectwa,
które Steinfeld wystawił Głowac-
kiemu 2 października 1827 roku,
jako prywatny nauczyciel, wynika,
że krakowianin uczył się u niego
przez ponad sześć miesięcy. Co
więcej, z tekstu można wniosko-
wać, iż Polak malował pod okiem
wiedeńczyka w plenerze169 170. W la-
tach dwudziestych XIX stulecia
Steinfeld, artysta specjalizujący się
w widokach gór, był wschodzącą
gwiazdą austriackiego malarstwa
pejzażowego. Od roku 1815 posia-
dał tytuł malarza nadwornego arcyksięcia Antoniego Wiktora Habsburga, a w roku
1824 uzyskał członkostwo wiedeńskiej akademii, w której dwa lata później wystawił
jedno ze swych najbardziej znanych dzieł - Widok jeziora Halstatt (1824, Wiedeń,
Niederósterreichisches Landesmuseum)1/0 (ił. 20). Trudno sobie wyobrazić, żeby
Głowacki nie widział tej pracy, cieszącej się wówczas dużym zainteresowaniem
i stanowiącej jedną z manifestacji nowego typu nastrojowego, realistycznego pej-
zażu w duchu biedermeieru. Stworzony przez Głowackiego typ polskiego pejzażu
ukazującego góry (zwłaszcza Tatry [ił. 21]) stanowił przeniesienie na polski grunt
biedermeierowskiego stylu Steinfelda. Zetknęła się z nim znaczna część młodzieży,
uczącej się rysunku w drugiej ćwierci XIX stulecia - W Liceum św. Anny wykładał
od roku 1828 aż do śmierci w roku 1847.
Zakupy pomocy naukowych
Na temat wyposażenia szkoły w pomoce naukowe w pierwszych latach jej dzia-
łalności pisano dotychczas niewiele: wspomniano, że Brodowski nabył w Wied-
niu w roku 1817 „modele za sumę 129 złp” (według Janusza A. Ostrowskiego za
2000 złp), a Peszka sprowadził z Warszawy odlewy gipsowe za 1356 zł, następnie
w roku akademickim 1825/1826 zakupiono odlewy rzeźb antycznych za 4537,34 złp
(w tym dwadzieścia sześć modeli z Paryża). Peszka kupił obraz Czechowicza
i dwa płótna Franciszka Smuglewicza, a Stattler nabył pewną liczbę podobnych
obiektów odlewów w Rzymie w roku 1830171 * * *. Stwierdzenia te stanowczo wymagają
korekty i uzupełnień. Odpowiedzialność za pierwsze przekłamania w tej materii
169 „DaE Hjerr] Johann Głowacki iiber 6. Monathe in der Landschaftsmahlerey bey mir gefertigten
sich auszubilden auf das Eifrigste bemiihet war, und sodan unter meiner Leitung, fleiEig nach der
Natur studierte bezeuge mit Vergniigen, um so mehr, dab derselbe, mit Seinem Angeborenen Talent
und Thatiger Verwendung, einen allerdings sehr geschickten Kiinstler verspreche. Wien, den 2ten
October 1827 (unterschr.) Franz Steinfeld Kammermahler Seiner K. K. Hoheit Erz Herzog Anton”
(AUJ, SI 655, Profesorowie i nauczyciele Liceum św. Anny, 1826-1833, k. nlb [26 kwietnia 1831]).
170 Na temat kariery Steinfelda i charakteru jego twórczości, zob. P. Pótschner, Wien und die Wiener
Landschaft, s. 32-36, 78-87.
171 Zob.: J. Jeleniewska-Ślesińska, Organizacja, urządzenie, wyposażenie, w: Materiały do dziejów
s. 44-45; G. Grzechnik, Historia kolekcji odlewów gipsowych antycznych prac rzeźbiarskich Uni-
wersytetu Jagiellońskiego na tle rozwoju analogicznych zbiorów w Europie,„Zeszyty Naukowe Uni-
wersytetu Jagiellońskiego. Opuscula Musealia”, 1986, z. 1 (784), s. 34-48; J.A. Ostrowski, Gipsowe
210
ARTYKUŁY
Zbigniew Michalczyk
jeziora Halstatt, olej, deska,
1824, Sankt Pólten, Niederó-
sterreichisches Lande-
smuseum. Fot. Domena
publiczna
Uniwersytetu Jagiellońskiego od-
pisu nieformalnego świadectwa,
które Steinfeld wystawił Głowac-
kiemu 2 października 1827 roku,
jako prywatny nauczyciel, wynika,
że krakowianin uczył się u niego
przez ponad sześć miesięcy. Co
więcej, z tekstu można wniosko-
wać, iż Polak malował pod okiem
wiedeńczyka w plenerze169 170. W la-
tach dwudziestych XIX stulecia
Steinfeld, artysta specjalizujący się
w widokach gór, był wschodzącą
gwiazdą austriackiego malarstwa
pejzażowego. Od roku 1815 posia-
dał tytuł malarza nadwornego arcyksięcia Antoniego Wiktora Habsburga, a w roku
1824 uzyskał członkostwo wiedeńskiej akademii, w której dwa lata później wystawił
jedno ze swych najbardziej znanych dzieł - Widok jeziora Halstatt (1824, Wiedeń,
Niederósterreichisches Landesmuseum)1/0 (ił. 20). Trudno sobie wyobrazić, żeby
Głowacki nie widział tej pracy, cieszącej się wówczas dużym zainteresowaniem
i stanowiącej jedną z manifestacji nowego typu nastrojowego, realistycznego pej-
zażu w duchu biedermeieru. Stworzony przez Głowackiego typ polskiego pejzażu
ukazującego góry (zwłaszcza Tatry [ił. 21]) stanowił przeniesienie na polski grunt
biedermeierowskiego stylu Steinfelda. Zetknęła się z nim znaczna część młodzieży,
uczącej się rysunku w drugiej ćwierci XIX stulecia - W Liceum św. Anny wykładał
od roku 1828 aż do śmierci w roku 1847.
Zakupy pomocy naukowych
Na temat wyposażenia szkoły w pomoce naukowe w pierwszych latach jej dzia-
łalności pisano dotychczas niewiele: wspomniano, że Brodowski nabył w Wied-
niu w roku 1817 „modele za sumę 129 złp” (według Janusza A. Ostrowskiego za
2000 złp), a Peszka sprowadził z Warszawy odlewy gipsowe za 1356 zł, następnie
w roku akademickim 1825/1826 zakupiono odlewy rzeźb antycznych za 4537,34 złp
(w tym dwadzieścia sześć modeli z Paryża). Peszka kupił obraz Czechowicza
i dwa płótna Franciszka Smuglewicza, a Stattler nabył pewną liczbę podobnych
obiektów odlewów w Rzymie w roku 1830171 * * *. Stwierdzenia te stanowczo wymagają
korekty i uzupełnień. Odpowiedzialność za pierwsze przekłamania w tej materii
169 „DaE Hjerr] Johann Głowacki iiber 6. Monathe in der Landschaftsmahlerey bey mir gefertigten
sich auszubilden auf das Eifrigste bemiihet war, und sodan unter meiner Leitung, fleiEig nach der
Natur studierte bezeuge mit Vergniigen, um so mehr, dab derselbe, mit Seinem Angeborenen Talent
und Thatiger Verwendung, einen allerdings sehr geschickten Kiinstler verspreche. Wien, den 2ten
October 1827 (unterschr.) Franz Steinfeld Kammermahler Seiner K. K. Hoheit Erz Herzog Anton”
(AUJ, SI 655, Profesorowie i nauczyciele Liceum św. Anny, 1826-1833, k. nlb [26 kwietnia 1831]).
170 Na temat kariery Steinfelda i charakteru jego twórczości, zob. P. Pótschner, Wien und die Wiener
Landschaft, s. 32-36, 78-87.
171 Zob.: J. Jeleniewska-Ślesińska, Organizacja, urządzenie, wyposażenie, w: Materiały do dziejów
s. 44-45; G. Grzechnik, Historia kolekcji odlewów gipsowych antycznych prac rzeźbiarskich Uni-
wersytetu Jagiellońskiego na tle rozwoju analogicznych zbiorów w Europie,„Zeszyty Naukowe Uni-
wersytetu Jagiellońskiego. Opuscula Musealia”, 1986, z. 1 (784), s. 34-48; J.A. Ostrowski, Gipsowe
210
ARTYKUŁY
Zbigniew Michalczyk