DOI Artikel:
Dworzak, Agata: Dwór Heleny i Jósefa Badenich w Wadowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27279#0253
Kulinowskiej5, natomiast na autorstwo Antoniego Łuszczkiewicza jako pierw-
szy wskazał Emmanuel Świeykowski6. Na tej podstawie Stanisław Łoza włączył
w drugim wydaniu swojego słownika Wadów do ceuvre tego architekta7. Pomimo
braku potwierdzenia źródłowego atrybucja ta została przyjęta przez główną
badaczkę zajmującą się działalnością artysty - Anetę Borowik8.
W roku 1984 powstała skrócona monografia Wadowa, w której błędnie okreś-
lono datowanie pałacu na pierwsze lata XX stulecia9. Ostatnie opracowanie
historyczno-konserwatorskie obejmujące już stricte sam pałac wadowski pocho-
dzi z roku 2004 i zasadniczo nie wnosi żadnych nowych informacji. Wprawdzie
autorka, Maria Dziuba-Filipowicz, pokusiła się o próbę analizy wartości zabytku,
jednak zastosowana przez nią argumentacja jest zdawkowa i ogólna10.
W latach 199911 i 200812 zostały wykonane karty ewidencyjne dworu,
W roku 2008 Zygmunt Kiszka opublikował w serii Parki Krakowa zeszyt po-
święcony parkowi wadowskiemu, w którym streścił historię dworu na podstawie
opracowań konserwatorskich13. W roku 2010 nowohucki oddział Muzeum His-
torycznego Miasta Krakowa zorganizował wystawę monograficzną poświęconą
Wadowowi, której towarzyszyła czterdziestostronicowa broszurka częściowo
oparta o wyżej wspomniane studia konserwatorskie14. Najnowszą publikacją
wymieniającą dwór wadowski jest książka Piotra Libickiego15.
Dzięki uprzejmości Anny Zarawskiej, wnuczki Zofii Kulinowskiej, udało się
ustalić dokładną, dotychczas błędnie podawaną datę przejęcia majątku wadow-
skiego przez jej rodzinę, a także określić jego wielkość.
5 Ibidem, s. 5; ibidem, b. sygn., Karta ewidencyjna budynku przy ul. Glinik 63, oprać. M. Wierzchosław-
ska, Kraków 1999 (dalej: Wierzchosławska, Krta ewidencyjna); ibidem, b. sygn., Karta ewidencyjna
budynku przy ul. Glinik 63, oprać. L. Książek, Kraków 2008 (dalej: Książek, Karta ewidencyjna).
6 Zob. E. Świeykowski, Pamiętnik Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie 1854-1904,
Kraków 1905, s. 344. Por.: AWUOZKr, sygn. 13844, Wadów park podworski. Katalog, passim;
ibidem, b. sygn., Wierzchosławska, Karta ewidencyjna, k. nlb; ibidem, b. sygn., Książek, Karta
ewidencyjna, k. nlb; Z. Kiszka, Park w Wadowie, Kraków 2008, s. 11.
7 Zob. S. Łoza, Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954, s. 183. Jest to istotne, ponie-
waż w pierwszym wydaniu Stanisław Łoza (Słownik architektów i budowniczych Polaków oraz
cudzoziemców w Polsce działających, Warszawa 1917, s. 125-126) nie wymienia dworu w Wadowie
wśród prac Antoniego Łuszczkiewicza. Ponadto autorzy opracowań mylnie używają tytułów obu
wydań, stosując tytuł z r. 1917 do wydania powojennego.
8 Zob. A. Borowik, Antoni Łuszczkiewicz - casus architekta doby historyzmu, „Teki Krakowskie”,
16, 2009, s. 70. W artykule brak przypisu do tej pracy. Źródło atrybucji, którym jest słownik
Łozy, zostało mi wyjaśnione osobiście przez autorkę.
9 AWUOZKr, sygn. 11.668, M. Kasprzyk, B. Wojnar, Wadów, w: Krakowski Zespół Miejski. Stu-
dium historyczno-konserwatorskie, cz. 3: Skrócone monografie miejscowości, nr 34, Kraków
1984 (dalej: Kasprzyk, Wojnar, Wadów) s. 4, 8.
10 Ibidem, sygn. 43.504, M. Dziuba-Filipowicz, Dwór w Wadowie dokumentacja historyczno-kon-
serwatorska budynku dawnego dworu przy ul. Glinik 63 w Krakowie, Kraków 2004 (dalej:
Dziuba-Filipowicz, Dwór w Wadowie), s. 12.
11 Ibidem, b. sygn., Wierzchosławska, Karta ewidencyjna, k. nlb.
12 Ibidem, b. sygn., Książek, Karta ewidencyjna, k. nlb.
13 Zob. Z. Kiszka, Park w Wadowie, s. 1-32, bibliografia s. 25.
14 Zob. M. Lempart, Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty - Wadów, Kraków 2010, s. 37. Pomimo
uwzględnienia przez autorkę czterech pozycji archiwalnych dotyczących Wadowa, broszura
zawiera liczne błędy dotyczące historii Wadowa oraz samego dworu.
15 Zob. P. Libicki, Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu, Poznań 2012, s. 204-205.
Autor podaje kilkuzdaniowy opis dworu i jego historii zawierający błędy merytoryczne. Po-
nadto w wyborze pozycji bibliograficznych autor nie umieszcza żadnej z prac historyczno-
-konserwatorskich dotyczących Wadowa ani katalogu wystawy autorstwa Marii Lempart.
Dwór Heleny i Józefa Badenich w Wadowie
251
szy wskazał Emmanuel Świeykowski6. Na tej podstawie Stanisław Łoza włączył
w drugim wydaniu swojego słownika Wadów do ceuvre tego architekta7. Pomimo
braku potwierdzenia źródłowego atrybucja ta została przyjęta przez główną
badaczkę zajmującą się działalnością artysty - Anetę Borowik8.
W roku 1984 powstała skrócona monografia Wadowa, w której błędnie okreś-
lono datowanie pałacu na pierwsze lata XX stulecia9. Ostatnie opracowanie
historyczno-konserwatorskie obejmujące już stricte sam pałac wadowski pocho-
dzi z roku 2004 i zasadniczo nie wnosi żadnych nowych informacji. Wprawdzie
autorka, Maria Dziuba-Filipowicz, pokusiła się o próbę analizy wartości zabytku,
jednak zastosowana przez nią argumentacja jest zdawkowa i ogólna10.
W latach 199911 i 200812 zostały wykonane karty ewidencyjne dworu,
W roku 2008 Zygmunt Kiszka opublikował w serii Parki Krakowa zeszyt po-
święcony parkowi wadowskiemu, w którym streścił historię dworu na podstawie
opracowań konserwatorskich13. W roku 2010 nowohucki oddział Muzeum His-
torycznego Miasta Krakowa zorganizował wystawę monograficzną poświęconą
Wadowowi, której towarzyszyła czterdziestostronicowa broszurka częściowo
oparta o wyżej wspomniane studia konserwatorskie14. Najnowszą publikacją
wymieniającą dwór wadowski jest książka Piotra Libickiego15.
Dzięki uprzejmości Anny Zarawskiej, wnuczki Zofii Kulinowskiej, udało się
ustalić dokładną, dotychczas błędnie podawaną datę przejęcia majątku wadow-
skiego przez jej rodzinę, a także określić jego wielkość.
5 Ibidem, s. 5; ibidem, b. sygn., Karta ewidencyjna budynku przy ul. Glinik 63, oprać. M. Wierzchosław-
ska, Kraków 1999 (dalej: Wierzchosławska, Krta ewidencyjna); ibidem, b. sygn., Karta ewidencyjna
budynku przy ul. Glinik 63, oprać. L. Książek, Kraków 2008 (dalej: Książek, Karta ewidencyjna).
6 Zob. E. Świeykowski, Pamiętnik Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie 1854-1904,
Kraków 1905, s. 344. Por.: AWUOZKr, sygn. 13844, Wadów park podworski. Katalog, passim;
ibidem, b. sygn., Wierzchosławska, Karta ewidencyjna, k. nlb; ibidem, b. sygn., Książek, Karta
ewidencyjna, k. nlb; Z. Kiszka, Park w Wadowie, Kraków 2008, s. 11.
7 Zob. S. Łoza, Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954, s. 183. Jest to istotne, ponie-
waż w pierwszym wydaniu Stanisław Łoza (Słownik architektów i budowniczych Polaków oraz
cudzoziemców w Polsce działających, Warszawa 1917, s. 125-126) nie wymienia dworu w Wadowie
wśród prac Antoniego Łuszczkiewicza. Ponadto autorzy opracowań mylnie używają tytułów obu
wydań, stosując tytuł z r. 1917 do wydania powojennego.
8 Zob. A. Borowik, Antoni Łuszczkiewicz - casus architekta doby historyzmu, „Teki Krakowskie”,
16, 2009, s. 70. W artykule brak przypisu do tej pracy. Źródło atrybucji, którym jest słownik
Łozy, zostało mi wyjaśnione osobiście przez autorkę.
9 AWUOZKr, sygn. 11.668, M. Kasprzyk, B. Wojnar, Wadów, w: Krakowski Zespół Miejski. Stu-
dium historyczno-konserwatorskie, cz. 3: Skrócone monografie miejscowości, nr 34, Kraków
1984 (dalej: Kasprzyk, Wojnar, Wadów) s. 4, 8.
10 Ibidem, sygn. 43.504, M. Dziuba-Filipowicz, Dwór w Wadowie dokumentacja historyczno-kon-
serwatorska budynku dawnego dworu przy ul. Glinik 63 w Krakowie, Kraków 2004 (dalej:
Dziuba-Filipowicz, Dwór w Wadowie), s. 12.
11 Ibidem, b. sygn., Wierzchosławska, Karta ewidencyjna, k. nlb.
12 Ibidem, b. sygn., Książek, Karta ewidencyjna, k. nlb.
13 Zob. Z. Kiszka, Park w Wadowie, s. 1-32, bibliografia s. 25.
14 Zob. M. Lempart, Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty - Wadów, Kraków 2010, s. 37. Pomimo
uwzględnienia przez autorkę czterech pozycji archiwalnych dotyczących Wadowa, broszura
zawiera liczne błędy dotyczące historii Wadowa oraz samego dworu.
15 Zob. P. Libicki, Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu, Poznań 2012, s. 204-205.
Autor podaje kilkuzdaniowy opis dworu i jego historii zawierający błędy merytoryczne. Po-
nadto w wyborze pozycji bibliograficznych autor nie umieszcza żadnej z prac historyczno-
-konserwatorskich dotyczących Wadowa ani katalogu wystawy autorstwa Marii Lempart.
Dwór Heleny i Józefa Badenich w Wadowie
251