DOI Artikel:
Kurzej, Michał: Aranżacja prezbiterium kościoła Klarysek w Starym Sączu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.40996#0026
a Synowi Boskiemu współistotna, aby tak i od niego, który od Ojca i Syna pocho-
dzi, Matka wtórej osoby Trójce Najświętszej proces swój, rodowitość swoję także
prowadziła, od niego descendencyją swoję miała26”.
W programie treściowym kościoła sądeckiego znalazły się też podobieństwa do
krakowskiego. Jednym z nich był cykl malowideł pasyjnych umieszczony w chó-
rze zakonnym, na który składało się osiem obrazów „tajemnice męki Chrystu-
sowej reprezentujących”, zamówionych przez ksienię Jordanównę w 1698 roku2/.
W obu świątyniach starano się więc zapewne zróżnicować wymowę wystroju właś-
ciwego wnętrza kościoła, przeznaczoną głównie dla świeckich, od dekoracji części
chórowej, adresowanej do zakonnic.
Aranżacje obu wnętrz różnią się pod względem stosunku do zastanej architektury.
Kościół krakowski został dość znacznie przebudowany i otrzymał kompleksowy
wystrój sztukatorsko-malarski, natomiast w Sączu nie ingerowano w zastaną ar-
chitekturę. Trzy jednolicie skomponowane nastawy stworzyły we wnętrzu zdecy-
dowaną dominantę i nadały mu nowy wyraz, który pozwala zaliczyć to dzieło do
najciekawszych w Polsce przykładów modernizacji dawnych świątyń klasztornych.
SUM MARY Despite the reconstruction conducted at the beginning of the 1 yth century,
Poor Clares’ Church in Stary Sącz preserved its mediaeval shape. However, it gained new
furnishings, whose most important element were three retables in the apse of the presby-
tery - the main retable and two side retables with the paintings of St Clare and St Anthony,
tlanked by the figures of angels. They were madę in 1699 when marble was purchased;
a stonecutter, a bricklayer, a burnisher and an assistant were employed; and on 29* July
1699 an agreement was signed with the stuccoist Baldassare Fontana, who agreed to make
sculptural decorations of the altars for 3000 Polish zlotys. Remuneration for the artists
and payment for the materials were given by nuns through the agency of priest Sebastian
Piskorski. It was also he who mediated in paying 360 Polish zlotys for two paintings for the
side retables in the presbytery. The author of these paintings was not noted in the archives.
One of the paintings depicting St Clare was acknowledged by Mariusz Karpowicz as a work
by Karol Dankwart. Mariusz Karpowicz described the second painting as the re-painted
and did not undertake to determine its authorship. This can as well be confirmed not only
by the fact that both paintings were paid for, but that they were remarkably similar. These
paintings are linked with the use of serious perspective outlines of faces, a method of paint-
ing with characteristic long brushstrokes visible in the drapery, and also detailed depiction
of flowers. It can be inferred that the paintings by Dankwart were created in 1699, that is
almost at the same time as a magnificent Baptism of Christ painted by the very artist to
the order of priest Piskorski for the Cracow church of St Annę. These three works are the
only known works of this artist in this techniąue, historically connected to Poland. They
constitute a separate episode in his oeuvre and are characterized by the highest artistic
level. We can see it even in the comparison with the most distinguished works from Mora-
via and Silesia of the previous decade, among which we can find a substantially dynamie
26 S. Piskorski, Kazania, s. 441-442.
27 Możliwe, że obrazy zostały zniszczone przez pożar w 1764 r., po którym wykonano nowe
wyposażenie chóru - zob. Z. Beiersdorf, M. Kornecki, B. Krasnowolski, Sztuka Starego Sq,cza,
s.366.
24
ARTYKUŁY
Michał Kurzej
dzi, Matka wtórej osoby Trójce Najświętszej proces swój, rodowitość swoję także
prowadziła, od niego descendencyją swoję miała26”.
W programie treściowym kościoła sądeckiego znalazły się też podobieństwa do
krakowskiego. Jednym z nich był cykl malowideł pasyjnych umieszczony w chó-
rze zakonnym, na który składało się osiem obrazów „tajemnice męki Chrystu-
sowej reprezentujących”, zamówionych przez ksienię Jordanównę w 1698 roku2/.
W obu świątyniach starano się więc zapewne zróżnicować wymowę wystroju właś-
ciwego wnętrza kościoła, przeznaczoną głównie dla świeckich, od dekoracji części
chórowej, adresowanej do zakonnic.
Aranżacje obu wnętrz różnią się pod względem stosunku do zastanej architektury.
Kościół krakowski został dość znacznie przebudowany i otrzymał kompleksowy
wystrój sztukatorsko-malarski, natomiast w Sączu nie ingerowano w zastaną ar-
chitekturę. Trzy jednolicie skomponowane nastawy stworzyły we wnętrzu zdecy-
dowaną dominantę i nadały mu nowy wyraz, który pozwala zaliczyć to dzieło do
najciekawszych w Polsce przykładów modernizacji dawnych świątyń klasztornych.
SUM MARY Despite the reconstruction conducted at the beginning of the 1 yth century,
Poor Clares’ Church in Stary Sącz preserved its mediaeval shape. However, it gained new
furnishings, whose most important element were three retables in the apse of the presby-
tery - the main retable and two side retables with the paintings of St Clare and St Anthony,
tlanked by the figures of angels. They were madę in 1699 when marble was purchased;
a stonecutter, a bricklayer, a burnisher and an assistant were employed; and on 29* July
1699 an agreement was signed with the stuccoist Baldassare Fontana, who agreed to make
sculptural decorations of the altars for 3000 Polish zlotys. Remuneration for the artists
and payment for the materials were given by nuns through the agency of priest Sebastian
Piskorski. It was also he who mediated in paying 360 Polish zlotys for two paintings for the
side retables in the presbytery. The author of these paintings was not noted in the archives.
One of the paintings depicting St Clare was acknowledged by Mariusz Karpowicz as a work
by Karol Dankwart. Mariusz Karpowicz described the second painting as the re-painted
and did not undertake to determine its authorship. This can as well be confirmed not only
by the fact that both paintings were paid for, but that they were remarkably similar. These
paintings are linked with the use of serious perspective outlines of faces, a method of paint-
ing with characteristic long brushstrokes visible in the drapery, and also detailed depiction
of flowers. It can be inferred that the paintings by Dankwart were created in 1699, that is
almost at the same time as a magnificent Baptism of Christ painted by the very artist to
the order of priest Piskorski for the Cracow church of St Annę. These three works are the
only known works of this artist in this techniąue, historically connected to Poland. They
constitute a separate episode in his oeuvre and are characterized by the highest artistic
level. We can see it even in the comparison with the most distinguished works from Mora-
via and Silesia of the previous decade, among which we can find a substantially dynamie
26 S. Piskorski, Kazania, s. 441-442.
27 Możliwe, że obrazy zostały zniszczone przez pożar w 1764 r., po którym wykonano nowe
wyposażenie chóru - zob. Z. Beiersdorf, M. Kornecki, B. Krasnowolski, Sztuka Starego Sq,cza,
s.366.
24
ARTYKUŁY
Michał Kurzej