DOI Artikel:
Press, Ludwika: Novae w twórczości naukowej polskich autorów: uwagi wstępne
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.25994#0110
106
ten szkicowy przegląd wydawnictw związanych z Novae w sposób
bezpośredni lub pośredni. Będą go ilustrować pozycje wybrane z
poważnego i bogatego dorobku polskich archeologów, historyków i
przedstawicieli innych dyscyplin naukowych.
Podział ten budzi w praktyce różne wątpliwości. Niekiedy
publikacja zabytku (lub zabytków) z Novae staje się pod piórem
autora dobrze udokumentowaną rozprawą naukową o znacznie szerszych
widnokręgach. Dlatego będziemy propozycję tego podziału traktowali
umownie jako niezbędne ułatwienie podczas prezentowania prac tych
badaczy, którzy związali się z Novae na stałe lub zetknęli się z
jego problemami w jakimś okresie swojej działalności.
W sprawozdaniach tymczasowych i komunikatach - zgodnie z zamie-
rzeniami kierownika ekspedycji - warstwa opisowa przeważa nad in-
terpretacyjną, która w miarę postępu prac wykopaliskowych stale
się wzbogaca, niekiedy ulega zmianie4*. Kierownictwo ekspedycji za-
pewniło sobie współpracę specjalistów z innych dziedzin, np. geo-
fizyków, geologów, paleozoologów i in., co znalazło wyraz w spra-
wozdaniach, rzadziej w oddzielnych artykułachs.
Wśród zabytków budownictwa uwagę odkrywców przykuły przede
wszystkim mury obronne z basztami i bramami od ich fazy naj-
wcześniejszej, drewniano-ziemnej do kamiennej. Zgodnie z normalnym
rytmem prac archeologicznych zabytki bliższe nam czasowo zostały
wcześniej odsłonięte i opracowane niż zabytki należące do pier-
wszych wieków istnienia twierdzy. Mury obronne Novae są tematem
artykułów S.Parnickiego-Pudełko i T.Sarnowskiego.
S.Parnicki-Pudełko jest odkrywcą bramy zachodniej; artykuł na
jej temat zamieścił w zbiorze prac dedykowanych Kazimierzowi
Majewskiemu w 1973 roku dając analizę planu, konstrukcji i przebu-
dowy bramy w określonych ramach czasowych. Okresy zniszczeń i
odbudowy bramy zachodniej - porta principalis sinistra - pozostają
w ścisłym związku z sytuacją Novae. Rysunkowa rekonstrukcja ele-
wacji bramy zachodniej została oparta na zachowanych in situ po-
zostałościach i na odłamkach elementów architektonicznych. W 1982
roku ten sam autor opublikował w Sofii rozważania na temat trzech
bram: zachodniej, południowej i najgorzej zachowanej - północnej^.
Podsumowaniem 10 lat prac archeologicznych przy murach miej-
skich jest artykuł o założeniach obronnych w Novae7. Obserwacje
dotyczące pozostałości muru wschodniego twierdzy i innych śladów
wczesnej fazy umocnień, odnotowanych w jamach posłupowych i w
ten szkicowy przegląd wydawnictw związanych z Novae w sposób
bezpośredni lub pośredni. Będą go ilustrować pozycje wybrane z
poważnego i bogatego dorobku polskich archeologów, historyków i
przedstawicieli innych dyscyplin naukowych.
Podział ten budzi w praktyce różne wątpliwości. Niekiedy
publikacja zabytku (lub zabytków) z Novae staje się pod piórem
autora dobrze udokumentowaną rozprawą naukową o znacznie szerszych
widnokręgach. Dlatego będziemy propozycję tego podziału traktowali
umownie jako niezbędne ułatwienie podczas prezentowania prac tych
badaczy, którzy związali się z Novae na stałe lub zetknęli się z
jego problemami w jakimś okresie swojej działalności.
W sprawozdaniach tymczasowych i komunikatach - zgodnie z zamie-
rzeniami kierownika ekspedycji - warstwa opisowa przeważa nad in-
terpretacyjną, która w miarę postępu prac wykopaliskowych stale
się wzbogaca, niekiedy ulega zmianie4*. Kierownictwo ekspedycji za-
pewniło sobie współpracę specjalistów z innych dziedzin, np. geo-
fizyków, geologów, paleozoologów i in., co znalazło wyraz w spra-
wozdaniach, rzadziej w oddzielnych artykułachs.
Wśród zabytków budownictwa uwagę odkrywców przykuły przede
wszystkim mury obronne z basztami i bramami od ich fazy naj-
wcześniejszej, drewniano-ziemnej do kamiennej. Zgodnie z normalnym
rytmem prac archeologicznych zabytki bliższe nam czasowo zostały
wcześniej odsłonięte i opracowane niż zabytki należące do pier-
wszych wieków istnienia twierdzy. Mury obronne Novae są tematem
artykułów S.Parnickiego-Pudełko i T.Sarnowskiego.
S.Parnicki-Pudełko jest odkrywcą bramy zachodniej; artykuł na
jej temat zamieścił w zbiorze prac dedykowanych Kazimierzowi
Majewskiemu w 1973 roku dając analizę planu, konstrukcji i przebu-
dowy bramy w określonych ramach czasowych. Okresy zniszczeń i
odbudowy bramy zachodniej - porta principalis sinistra - pozostają
w ścisłym związku z sytuacją Novae. Rysunkowa rekonstrukcja ele-
wacji bramy zachodniej została oparta na zachowanych in situ po-
zostałościach i na odłamkach elementów architektonicznych. W 1982
roku ten sam autor opublikował w Sofii rozważania na temat trzech
bram: zachodniej, południowej i najgorzej zachowanej - północnej^.
Podsumowaniem 10 lat prac archeologicznych przy murach miej-
skich jest artykuł o założeniach obronnych w Novae7. Obserwacje
dotyczące pozostałości muru wschodniego twierdzy i innych śladów
wczesnej fazy umocnień, odnotowanych w jamach posłupowych i w