Novensia: Studia i Materiały (4.1992)

Maria Cziczikowa

TRACKI GROBOWIEC W SWESZTARI

Do wyjątkowych odkryć z ostatnich lat w Bułgarii należy grobo-
wiec o świetnym wystroju architektonicznym, zbudowany dla nie zna-
nego władcy trackiego. Grobowiec wzniesiony w pierwszej połowie
III wieku p.n.e. przez trackich budowniczych otrzymał dekorację
rzeźbiarską i malarską, zapewne dzieło artystów miejscowych - do-
wód wysokiego poziomu kultury na tym terenie i świadomego kontaktu
z osiągnięciami Grecji, Azji Mniejszej, centralnej Europy i ple-
mion scytyjskich.
Mieszkańcy nadbrzeżnych terenów trackich, opadających w stronę
Morza Egejskiego i Marmara, mieli wszelkie warunki ku temu, by
nawiązać stosunki z greckimi wyspami i Azją Mniejszą. Brzeg nad-
czarnomorski po stronie zachodniej zwrócony jest ku scytyjskim
stepom i Kaukazowi, a Dunaj od północy stanowił rodzaj pomostu
między ludnością miejscową a mieszkańcami środkowej Europy.
Okres między 450 a 250 r.p.n.e. wyróżnia się w Tracji rozwojem
w dziedzinie politycznej, gospodarczej i społecznej, a ten stan
rzeczy nie mógł pozostać bez wpływu na poziom sztuki tego czasu.
Przekazy pisarzy starożytnych oraz wyniki badań archeologicznych
na terenie trackich miast i cmentarzysk świadczą wyraźnie o
poziomie miejscowej kultury i intensywności kontaktów z otaczają-
cym światem. Wiedzę o kulturze trackiej rozszerza odkrycie gro-
bowca w pobliżu wioski Swesztari w północno-wschodniej Bułgarii.
Od 1977 roku, tj . od daty odkrycia grobowca Filipa II Macedoń-
skiego w Werginii w Grecji, nie rozpoznano równie interesującego
wytworu architektury i sztuki sepulkralnej na Półwyspie Bał-
kańskim.
Grobowiec tracki należał do nekropoli położonej w odległości
2 km od Swesztari (okręg Razgradzki). Natrafiono na niego podczas