DOI article:
Dimitrov, Kamen: Późnorzymskie i wczesnobizantyjskie monety z odcinka IV w Novae z lat 294-612
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.41868#0101
Kamen Dimitrov
PÓŹNORZYMSKIE
MONETY Z ODCINKA
I WCZE SN OB IZ ANT Y JS KIE
IV W NOYAE Z LAT 294-612
W latach 1960-1994 na odcinku IV odkryto 1 monetę złotą, 1 monetę srebrną
i 205 monet brązowych datowanych na okres tetrarchii (294-612 r.)1. Do konkret-
nych okresów chronologicznych można przyporządkować 178 monet, natomiast
29 monet — ze względu na stan zachowania — trudno było dokładnie określić.
W tab. 1 zestawiono dane dotyczące monet znalezionych na odcinku ГУ w stosunku
do wszystkich obecnie znanych monet z Novae2.
Najwięcej monet pochodzi z obszaru budowli z portykami, wzniesionej na ruinach
valetudinarium3. W latach 294-341 liczba monet na odcinku IV była mniejsza w po-
równaniu z globalną ich liczbą na obszarze całego Novae. Dla lat 294-310 różnica
wynosi 4,82% w latach 310/311-317 — 2,20%, 317-324 — 1,65%, 324-341 — 3,6%.
Najwyraźniej w pierwszych dziesięcioleciach tetrarchii osadnictwo na odcinku IV
rozwijało się wolniej niż w innych częściach miasta. Proces ten trwał do ok. 330 r.,
po czym nastąpiło wyrównanie tempa wzrostu.
Nowy etap przypada na lata 347-478, kiedy to odcinek IV odznaczał się większą
niż pozostałe obszary miasta dynamiką rozwoju. Dla lat 347-363/364 jest to 10,35%
na korzyść odcinka IV, a dla okresu 364-378 — 1,98%. 60 monet datuje się na lata
347-363 (100%); 8, czyli 13,3%, na lata 347-348 (nr 38-45); 28, czyli 46,7%, na
lata 354-357/358 4 (nr 48-54, 58-60, 62, 63, 65-80); 17, czyli 28,3%, na lata 358-361
(nr 81-97). 21 monet wybito w latach 364-378 (100%), 6, czyli 28,6%, pochodzi
z pierwszego okresu, obejmującego lata 364-367 (nr 98, 99, 102-105). Dane te
wskazują, że szczyt rozwoju na odcinku FV wystąpił w latach 354-367. Najpewniej
znaczną liczbę monet nie rozpoznanych (nr 179-205) należy również zaliczyć do
wspomnianego okresu chronologicznego.
Po 378 r. załamał się rozwój na odcinku IV. Liczba monet, pochodzących z tego
okresu jest zbliżona do tej, jaką obserwujemy w całym Novae — różnica wynosi
jedynie 0,74%. Prawdopodobnie przyczynątego zjawiska był najazd Gotów naNovae
w latach 376-3787 Opisana sytuacja statystyczna pozostała niezmienna do 527 r.
W latach 527-565 ponownie zwiększyło się znaczenie gospodarcze na odcinku IV,
o czym świadczy wzrost liczby monet znajdowanych na tym odcinku w stosunku do
całego miasta (2,7%). Z 13 monet (100%) 6, czyli 46%, datowanych jest na lata 539-
PÓŹNORZYMSKIE
MONETY Z ODCINKA
I WCZE SN OB IZ ANT Y JS KIE
IV W NOYAE Z LAT 294-612
W latach 1960-1994 na odcinku IV odkryto 1 monetę złotą, 1 monetę srebrną
i 205 monet brązowych datowanych na okres tetrarchii (294-612 r.)1. Do konkret-
nych okresów chronologicznych można przyporządkować 178 monet, natomiast
29 monet — ze względu na stan zachowania — trudno było dokładnie określić.
W tab. 1 zestawiono dane dotyczące monet znalezionych na odcinku ГУ w stosunku
do wszystkich obecnie znanych monet z Novae2.
Najwięcej monet pochodzi z obszaru budowli z portykami, wzniesionej na ruinach
valetudinarium3. W latach 294-341 liczba monet na odcinku IV była mniejsza w po-
równaniu z globalną ich liczbą na obszarze całego Novae. Dla lat 294-310 różnica
wynosi 4,82% w latach 310/311-317 — 2,20%, 317-324 — 1,65%, 324-341 — 3,6%.
Najwyraźniej w pierwszych dziesięcioleciach tetrarchii osadnictwo na odcinku IV
rozwijało się wolniej niż w innych częściach miasta. Proces ten trwał do ok. 330 r.,
po czym nastąpiło wyrównanie tempa wzrostu.
Nowy etap przypada na lata 347-478, kiedy to odcinek IV odznaczał się większą
niż pozostałe obszary miasta dynamiką rozwoju. Dla lat 347-363/364 jest to 10,35%
na korzyść odcinka IV, a dla okresu 364-378 — 1,98%. 60 monet datuje się na lata
347-363 (100%); 8, czyli 13,3%, na lata 347-348 (nr 38-45); 28, czyli 46,7%, na
lata 354-357/358 4 (nr 48-54, 58-60, 62, 63, 65-80); 17, czyli 28,3%, na lata 358-361
(nr 81-97). 21 monet wybito w latach 364-378 (100%), 6, czyli 28,6%, pochodzi
z pierwszego okresu, obejmującego lata 364-367 (nr 98, 99, 102-105). Dane te
wskazują, że szczyt rozwoju na odcinku FV wystąpił w latach 354-367. Najpewniej
znaczną liczbę monet nie rozpoznanych (nr 179-205) należy również zaliczyć do
wspomnianego okresu chronologicznego.
Po 378 r. załamał się rozwój na odcinku IV. Liczba monet, pochodzących z tego
okresu jest zbliżona do tej, jaką obserwujemy w całym Novae — różnica wynosi
jedynie 0,74%. Prawdopodobnie przyczynątego zjawiska był najazd Gotów naNovae
w latach 376-3787 Opisana sytuacja statystyczna pozostała niezmienna do 527 r.
W latach 527-565 ponownie zwiększyło się znaczenie gospodarcze na odcinku IV,
o czym świadczy wzrost liczby monet znajdowanych na tym odcinku w stosunku do
całego miasta (2,7%). Z 13 monet (100%) 6, czyli 46%, datowanych jest na lata 539-