DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.33707#0045
32
tych tkanin. Narazie nie pozostaje więc nic innego, jak tyiko
przyjąć, że gobehny kanclerza Korycińskiego zostaiy zaprojektowane i utkane
w Poisce.
Wartoby dojść, kto zaprojektował kartony do tych portjer. istnieje pewna skromna
grupa zabytków, która — jak sądzę — może tu być wzięta pod uwagę. Mam na myśii
antependja i epitafja, kute płasko w czarnym tnarmurze przez sieieckicii iub dębnickich
kamieniarzy. więc w pobiiżu Krakowa. Antependja w kościeie karmeiitów w Czerny,
u bernardynów w Krakowie iub w Paczółtowicach ^ świadczą, do jakiego stopnia
kamieniarze ci naśiadowaii tkaniny. Naturainie braii wzory z tkanin, czy jednak nie
działo się czasem naodwrót, czy, jako dobrze z ornamentacją tekstyiną obeznani, nie
próbowali sił swoich w projektowaniu iiaftów i tkanin. Nieco zbiiżony typ bordjury
z podobnie rozwiązanemi narożnikami, jak w gobehnach Korycińskiego, występuje na
antependjum w Karniowicach ^ koło Krakowa, a wstęgi kartusza ze Zwiastowaniem,
zakończone kwastami, są wprost takie same, jak na portjerze będącej własnością kościoła
św. Ftorjana. Analogje widzę również w iinearnem, bezmała płaskietn traktowaniu orna-
mentacji, czetn zarówno antependjum karniowickie, jak i gobeliny kancierza Koryciń-
skiego, różnią się od współczesnycii gobeiinów, haftów i tkanin zagranicznych, w któ-
rych ornamenty są bezporównania więcej piastyczne Uiubioną siedzibą Stefana Kory-
cińskiego był zamek ojcowski, w któtym też dnia 6 iipca t6$8 roku życie zakończył*,
a Ojców ieży w pobiiżu Sieica i Dębnika, gdzie głównie powstawały te antependja
i epitafja z marmurów miejscowych. Nasuwa się więc przypuszczenie, czy kanclerz nie
powierzył wykonania kartonów jednemu z tamtejszych katnieniarzy. Analiza treści wyka-
zała pewien związek najwspanialszej, hguralnej portjery Stefana Korycińskiego z mową,
którą ks. Mroskowski wygłosił na pogrzebie kanclerza. Ks. Mroskowski, jako nadworny
kaznodzieja kanclerza, tnusiał często bywać w Ojcowie. Może zatem jakiś wędrowny
gobelinnik flamandzki tkał te portjery na zatnku ojcowskim podług kartonów wykona-
nych przez jednego z sieleckich lub dębnickich katnieniarzy, któremu treść poddał ks.
Mroskowski. Marmurnicy z okolic Krakowa projektowali — zapewne podług wskazówek
różnych »erudytów« w rodzaju ks. Mroskowskiego — epitafja alegoryczno-symboliczne.
Takie właśnie epitafjutn znajduje się w kościele parafjalnym w Bolechowicach koło
Krakowa. W ośmiu polach obramienia bolechowickiego epitafjum Anny Tchótzewskiej
(j* t66ą), wypełnionych rytym ornamentem z linij geotnetrycznych, kwiatów, emblematów,
herbów i napisów na wstęgach, mieszczą się takie obrazki symboliczne, jak n. p. wychy-
lająca się z namiotu zbrojna ręka, trzymająca serce, ponad którą promienie słońca i obłoki,
a trupia główka poniżej, albo kwiaty wyrastające z pagórka i t. p., a elukubracjom tym
towarzyszą napisy: <<;<;/ <M/7*«, Czyż to nie przypomirta
symbolicznych obrazków na bordjurach opon Korycińskiego? Gdyby nawet matmmnicy
^ S. Cercha, O w /r/zw<r<7z<!/7?f/ ^ Zz?/<z7z<3i<rA 7<?<7 Z?<r-
/<zy^/<!^v. .S/^7'<z??/</3</<z77/<z Æ/7/zz'y/z <^<z<7<z7z/<z 77?3*<f</7y/ Xs/?z^/ /^77. Krakdw 1906. p. CCCLXXIV i hg. 6ę.
" S. T o m k o w i c z , ZzWzï-fry, /^<z77z/<r77/<z7*z<f-<z?/y7r/ w ^<?</ .S^7^<z?f/<?2</h7?/<z Æ<///777/'/ </</
^777. Kraków içi2. pp. CCCXXiV—CCCXXVIII.
^ 7<r^<z Æ</77j*<?r?</<y/</r</K^ 6*<z//<r/z Z<?<r^<7</77/<?/' 77. Krakdw ięoó. pp. 103—106, hg. 73 i S. Tomko-
wicz, o. c. p. CCCXXVi, hg. 27.
^ K. Hoszowski, (7 27Kz/^</777/7F<rA 2<zy/?<g*<3i^A ?</ 7v</g/?rM ÆbrF^/^3*/&/<r^. Krakdw 1862. p. 31.
s 7<r/&z! 7tT7723*<r7-?caT77Vzc (7<z//<r/7 Z<z<r^<777z/<r/' 7/. Krakdw I po6. p. 3g.
tych tkanin. Narazie nie pozostaje więc nic innego, jak tyiko
przyjąć, że gobehny kanclerza Korycińskiego zostaiy zaprojektowane i utkane
w Poisce.
Wartoby dojść, kto zaprojektował kartony do tych portjer. istnieje pewna skromna
grupa zabytków, która — jak sądzę — może tu być wzięta pod uwagę. Mam na myśii
antependja i epitafja, kute płasko w czarnym tnarmurze przez sieieckicii iub dębnickich
kamieniarzy. więc w pobiiżu Krakowa. Antependja w kościeie karmeiitów w Czerny,
u bernardynów w Krakowie iub w Paczółtowicach ^ świadczą, do jakiego stopnia
kamieniarze ci naśiadowaii tkaniny. Naturainie braii wzory z tkanin, czy jednak nie
działo się czasem naodwrót, czy, jako dobrze z ornamentacją tekstyiną obeznani, nie
próbowali sił swoich w projektowaniu iiaftów i tkanin. Nieco zbiiżony typ bordjury
z podobnie rozwiązanemi narożnikami, jak w gobehnach Korycińskiego, występuje na
antependjum w Karniowicach ^ koło Krakowa, a wstęgi kartusza ze Zwiastowaniem,
zakończone kwastami, są wprost takie same, jak na portjerze będącej własnością kościoła
św. Ftorjana. Analogje widzę również w iinearnem, bezmała płaskietn traktowaniu orna-
mentacji, czetn zarówno antependjum karniowickie, jak i gobeliny kancierza Koryciń-
skiego, różnią się od współczesnycii gobeiinów, haftów i tkanin zagranicznych, w któ-
rych ornamenty są bezporównania więcej piastyczne Uiubioną siedzibą Stefana Kory-
cińskiego był zamek ojcowski, w któtym też dnia 6 iipca t6$8 roku życie zakończył*,
a Ojców ieży w pobiiżu Sieica i Dębnika, gdzie głównie powstawały te antependja
i epitafja z marmurów miejscowych. Nasuwa się więc przypuszczenie, czy kanclerz nie
powierzył wykonania kartonów jednemu z tamtejszych katnieniarzy. Analiza treści wyka-
zała pewien związek najwspanialszej, hguralnej portjery Stefana Korycińskiego z mową,
którą ks. Mroskowski wygłosił na pogrzebie kanclerza. Ks. Mroskowski, jako nadworny
kaznodzieja kanclerza, tnusiał często bywać w Ojcowie. Może zatem jakiś wędrowny
gobelinnik flamandzki tkał te portjery na zatnku ojcowskim podług kartonów wykona-
nych przez jednego z sieleckich lub dębnickich katnieniarzy, któremu treść poddał ks.
Mroskowski. Marmurnicy z okolic Krakowa projektowali — zapewne podług wskazówek
różnych »erudytów« w rodzaju ks. Mroskowskiego — epitafja alegoryczno-symboliczne.
Takie właśnie epitafjutn znajduje się w kościele parafjalnym w Bolechowicach koło
Krakowa. W ośmiu polach obramienia bolechowickiego epitafjum Anny Tchótzewskiej
(j* t66ą), wypełnionych rytym ornamentem z linij geotnetrycznych, kwiatów, emblematów,
herbów i napisów na wstęgach, mieszczą się takie obrazki symboliczne, jak n. p. wychy-
lająca się z namiotu zbrojna ręka, trzymająca serce, ponad którą promienie słońca i obłoki,
a trupia główka poniżej, albo kwiaty wyrastające z pagórka i t. p., a elukubracjom tym
towarzyszą napisy: <<;<;/ <M/7*«, Czyż to nie przypomirta
symbolicznych obrazków na bordjurach opon Korycińskiego? Gdyby nawet matmmnicy
^ S. Cercha, O w /r/zw<r<7z<!/7?f/ ^ Zz?/<z7z<3i<rA 7<?<7 Z?<r-
/<zy^/<!^v. .S/^7'<z??/</3</<z77/<z Æ/7/zz'y/z <^<z<7<z7z/<z 77?3*<f</7y/ Xs/?z^/ /^77. Krakdw 1906. p. CCCLXXIV i hg. 6ę.
" S. T o m k o w i c z , ZzWzï-fry, /^<z77z/<r77/<z7*z<f-<z?/y7r/ w ^<?</ .S^7^<z?f/<?2</h7?/<z Æ<///777/'/ </</
^777. Kraków içi2. pp. CCCXXiV—CCCXXVIII.
^ 7<r^<z Æ</77j*<?r?</<y/</r</K^ 6*<z//<r/z Z<?<r^<7</77/<?/' 77. Krakdw ięoó. pp. 103—106, hg. 73 i S. Tomko-
wicz, o. c. p. CCCXXVi, hg. 27.
^ K. Hoszowski, (7 27Kz/^</777/7F<rA 2<zy/?<g*<3i^A ?</ 7v</g/?rM ÆbrF^/^3*/&/<r^. Krakdw 1862. p. 31.
s 7<r/&z! 7tT7723*<r7-?caT77Vzc (7<z//<r/7 Z<z<r^<777z/<r/' 7/. Krakdw I po6. p. 3g.