Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (2.1993)

1. Gdańsk, Kapłica Krótewska - fasada (stan przed 1945 r.)

nazwać "gdańską". Kontrast ten łagodnieje jakby w górnej strefie budowli,
gdyż kompleks kopuł, mimo swojego rzymskiego rodowodu, stwarza efekt
dekoracyjny zbliżony do szczytów kamieniczek o formie wywodzącej się
z kręgów północnego manieryzmu, którego korzenie tkwią jeszcze w go-
tyku. Warto jednak zauważyć, że dzięki tym szczytom nawiązany zostaje
taki kontrast między kaplicą a zjawiającym się w tle gotyckim zwieńczeniem
północnego ramienia transeptu kościoła NPM.
Niekonwencjonalna, jak na stosunki polskie, jest również architektura
wnętrza kaplicy. Jak wiadomo, ukryta za fasadą budowla jest dwukon-
dygnacjowa. Właściwa kaplica znajduje się na piętrze, zaś okazały portal
główny na parterze nie prowadzi do jej wnętrza, ale poprzez tunelowy
prześwit - na dziedziniec plebanii. Również przestrzeń, którą zajmuje kap-
lica nie została ukształtowana w sposób standardowy (il. 2). Kopuła bowiem
nie wspiera się (jak w innych rozwiązaniach tego typu w Polsce) za poś-
rednictwem pendentywów na ścianach, ale dźwigana jest przez cztery.

16