DOI Artikel:
Tylicki, Jacek; Meyer, Ludwig: Sztuka i polityka anno 1639: Obraz Bartłomieja Strobla w Prado
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27008#0105
Jccgł TyHdd, LM&nzg- Meygr
Sztuka i polityka anno 1639.
Obraz Bartłomieja Strobla w Prado
Prezentowany poniżej tekst odbiega od brzmienia referatu wygłoszonego przez autora w
Gdańsku w 1991 r. Podobnie jak i tamten jednak, opiera się on w poważnej mierze na ustaieniach
koi. Ludwiga Meyera z Monachium (maszynopis THEzlTRUM EUROP/lELłM 1610-1639. Dus yrojłe
Kneysf/MHter tn Europa, [Munchen] 1989, w posiadaniu autora), który jako pierwszy zaproponował
identyfikację głównej postaci obrazu i wskazał wydarzenie poiityczne, będące powodem powstania
maiowidła, a zatem je również wydatował. Meyer wskazał też na króla połskiego jako głównego
fundatora oraz próbował ustaiić tożsamość większości figur. W przeważającej mierze słuszne, w
niektórych wypadkach jego propozycje identyfikacyjne musiały jednak zostać zmienione w związku
z poszerzaniem przez piszącego te słowa interpretacji historycznej obrazu od strony połskiej, którą
Meyer się nie zajmował. Udziałem autora niniejszego tekstu stała się też anaiiza maiowidła od strony
formaino - porównawczej.
W referacie z 1991 r. większy nacisk położony był - za Meyerem - na próbę identyfikacji
możliwie dużej iiczby postaci w obrazie; bardziej też eksponowany był wątek budującej koncepcję
dzieła myśii humanistyczno - irenis tycznej. Zagadnienia te wymagają jednak szczegółowego dopre-
cyzowania; autor tymczasem przez ostatnie lata zajęty był przygotowywaniem obszernej monogra-
ficznej dysertacji, dotyczącej Bartłomieja Strobla. Częścią tej pracy - z niewielkimi zmianami
i uzupełnieniami - jest prezentowany tu artykuł.
Lłczhz M H<?ro& śc/gc/e św Jana C/irzciaWa w madryckim Museo del Prado
(ii. 1.) to jedno z najniezwykiejszych dzieł nie tylko w dorobku Bartłomieja
Strobla, ałe i w całej historii sztuki jego epoki. Fascynujący już swymi
rozmiarami (280 x 952 cm), malowany olejno na trzech poziomo zszytych
pasach płótna'obraz, zajmujący obecnie cały korytarzyk na pierwszym pię-
trze muzeum, zachowany do tego w bardzo dobrym staniej budził - za-
' Środkowy bryt płótna jest szerszy od pozostałych; obraz nie posiada żadnego doszytego w pionie przedłu-
żenia (list kustosza Dziatu Malarstwa Włoskiego Muzeum w Prado, Jesósa Urrea, do dr Agnes Scherting z Mo-
nachium (10 VII1991), udostępniony łaskawie przez Adresatkę). Ta ostatnia wiadomość zaprzecza wysuwanym
niekiedy przypuszczeniom o późniejszym domalowaniu sceny po prawej - Sc/ęcM w tochu (tak sugerują np.
katalogi zbiorów Prado aż do 1933 r., począwszy od D. Pedro de Madrazo GthtMgo dc los cuadros dc/ Reai Museo
de Piutiun y escu/tura de S.M...., por..., Madrid 1843, s. 375 nr 1641). Nr inwentarza dzieła 1940 (do 1843: 761;
1843-1873:1641; 1873-1907:1882 a).
- Badanie konserwatorskie przeprowadzone podczas oczyszczenia dzieła w 1984 r. przez Rafaela Alonzo
i Javiera Cerrillo wykazało warstwy malarskie o wysokiej jakości, utrzymujące świeżość barwy i konsystencji,
jak też podobnie wysokiej jakości oryginalny werniks, miejscami jeszcze zachowany. Na malowidle istnieją
bardzo niewielkie ubytki warstwy malarskiej (np. na futrzanej czapce postaci na pierwszym planie po lewej
dziura w płótnie) i równie małe przemalowania (w kilku miejscach kity i punktowania, najwięcej w prawym
dobrym rogu); przypuszczalne natomiast niewielkie obcięcie górą i dołem (informacja według relacji ustnej p.
Sztuka i polityka anno 1639.
Obraz Bartłomieja Strobla w Prado
Prezentowany poniżej tekst odbiega od brzmienia referatu wygłoszonego przez autora w
Gdańsku w 1991 r. Podobnie jak i tamten jednak, opiera się on w poważnej mierze na ustaieniach
koi. Ludwiga Meyera z Monachium (maszynopis THEzlTRUM EUROP/lELłM 1610-1639. Dus yrojłe
Kneysf/MHter tn Europa, [Munchen] 1989, w posiadaniu autora), który jako pierwszy zaproponował
identyfikację głównej postaci obrazu i wskazał wydarzenie poiityczne, będące powodem powstania
maiowidła, a zatem je również wydatował. Meyer wskazał też na króla połskiego jako głównego
fundatora oraz próbował ustaiić tożsamość większości figur. W przeważającej mierze słuszne, w
niektórych wypadkach jego propozycje identyfikacyjne musiały jednak zostać zmienione w związku
z poszerzaniem przez piszącego te słowa interpretacji historycznej obrazu od strony połskiej, którą
Meyer się nie zajmował. Udziałem autora niniejszego tekstu stała się też anaiiza maiowidła od strony
formaino - porównawczej.
W referacie z 1991 r. większy nacisk położony był - za Meyerem - na próbę identyfikacji
możliwie dużej iiczby postaci w obrazie; bardziej też eksponowany był wątek budującej koncepcję
dzieła myśii humanistyczno - irenis tycznej. Zagadnienia te wymagają jednak szczegółowego dopre-
cyzowania; autor tymczasem przez ostatnie lata zajęty był przygotowywaniem obszernej monogra-
ficznej dysertacji, dotyczącej Bartłomieja Strobla. Częścią tej pracy - z niewielkimi zmianami
i uzupełnieniami - jest prezentowany tu artykuł.
Lłczhz M H<?ro& śc/gc/e św Jana C/irzciaWa w madryckim Museo del Prado
(ii. 1.) to jedno z najniezwykiejszych dzieł nie tylko w dorobku Bartłomieja
Strobla, ałe i w całej historii sztuki jego epoki. Fascynujący już swymi
rozmiarami (280 x 952 cm), malowany olejno na trzech poziomo zszytych
pasach płótna'obraz, zajmujący obecnie cały korytarzyk na pierwszym pię-
trze muzeum, zachowany do tego w bardzo dobrym staniej budził - za-
' Środkowy bryt płótna jest szerszy od pozostałych; obraz nie posiada żadnego doszytego w pionie przedłu-
żenia (list kustosza Dziatu Malarstwa Włoskiego Muzeum w Prado, Jesósa Urrea, do dr Agnes Scherting z Mo-
nachium (10 VII1991), udostępniony łaskawie przez Adresatkę). Ta ostatnia wiadomość zaprzecza wysuwanym
niekiedy przypuszczeniom o późniejszym domalowaniu sceny po prawej - Sc/ęcM w tochu (tak sugerują np.
katalogi zbiorów Prado aż do 1933 r., począwszy od D. Pedro de Madrazo GthtMgo dc los cuadros dc/ Reai Museo
de Piutiun y escu/tura de S.M...., por..., Madrid 1843, s. 375 nr 1641). Nr inwentarza dzieła 1940 (do 1843: 761;
1843-1873:1641; 1873-1907:1882 a).
- Badanie konserwatorskie przeprowadzone podczas oczyszczenia dzieła w 1984 r. przez Rafaela Alonzo
i Javiera Cerrillo wykazało warstwy malarskie o wysokiej jakości, utrzymujące świeżość barwy i konsystencji,
jak też podobnie wysokiej jakości oryginalny werniks, miejscami jeszcze zachowany. Na malowidle istnieją
bardzo niewielkie ubytki warstwy malarskiej (np. na futrzanej czapce postaci na pierwszym planie po lewej
dziura w płótnie) i równie małe przemalowania (w kilku miejscach kity i punktowania, najwięcej w prawym
dobrym rogu); przypuszczalne natomiast niewielkie obcięcie górą i dołem (informacja według relacji ustnej p.