Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (2.1993)

Katechetyczne
i społeczno-
-obyczajowe
treści
Dziesięcin
Przykazań
zPruszcza
Gdańskiego

1. Antoni Moiier ze współpracownikami Nie będziesz wiał tntiyc/i bogów oboi; Mnie,
pocz. XVII w. Kościół paraiiainy w Pruszczu Gdańskim

pokolenia względem tych, którzy Mnie nienawidzą. Okazuję zaś łaskę aż do
tysiącznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają moich
przykazań"^. "Dodatek ten - pisze Luter w zakończeniu katechizmowej
wykładni Dekalogu - został dany ze względu na wszystkie przykazania,
gdyż wszystkie się do niego odnoszą i ku niemu powinny być zwrócone. [...]
Trzeba [nań] patrzeć tak, jak gdyby ta część została dana osobno do każdego
przykazania, tak iż przenika jakoby i przechodzi przez wszystkie"^. Zgodnie
z tą tezą objaśnienie każdego przykazania w Małym KafecMźmte zaczyna się
niezmiennie od słów: "Mamy się Pana Boga bać i onego miłować". W ten
prosty sposób dokonał Luter elementaryzacji jednego z filarów swej
doktryny, nauki o Prawie i Ewangelii, w myśl której człowiek w obliczu Boga
jest "simul peccator et iustus" - pogrążony w grzechach i usprawiedliwiony
zarazem^.
^ Cyt. według: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oiygtnatnycti ("'BiMta
Tystyctecta"! Wydanie trzecie poprawione, Poznań-Warszawa 1980. Wszystkie cytaty bibiijne podawać
będziemy w wersji zawartej w tym wydaniu.
^ DK1973, s. 99.
^ R. Hermann Lutbers T/iese "Gerectit unit Stinder zugieicb". Etnę systemattsctie Untersnctiung, Gutersioh 1930.
Zgodne z poiska tradycja językowa byłoby także przetłumaczenie słowa "iustus" jako "zbawiony", co jednak w
kontekście teoiogii iuterańskiej okazać by się musiało "za szerokie".

63