DOI article:
Tuchołka-Włodarska, Barbara: Srebrne kufle gdańskie z XVII wieku i ich dekoracje
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.27008#0178
Bor&nra
TMc/io?łn-
5. Kufę]. Ch. Schubert I,
Gdańsk, 1660-1670. Huis
Doorn
Gdańskie kufle są zawsze cylindryczne. U najwcześniejszych, które
znane są z lat czterdziestych XVII w., charakterystyczna jest smukłość
sylwety. Kufel ze zbiorów norymberskich przypisywany Hieronimowi Edef
(il. 2) oraz określony jako dzban komunijny kufel Christiana Schuberta I ze
zbiorów Neuse w Bremie" (il. 3) mają proporcje 2, 5 : 1. Tym przypominają
wykonywane w końcu XVI w. w Hamburgu oraz w Skandynawii smukłe, o
proporcjach 4:1 naczynia nazywane Hatisekamie, w których upatruje się
źródła formy dla kufli z kręgu nadbałtyckiego". Sylwetka kufli gdańskich
staje się w 2 poł. XVII w. coraz bardziej przysadzista'". Z tego czasu i po-
czątku wieku XVIII zachowało się ich najwięcej.
^ Ct. Pechstein nr kat. 42 w: De;;tsc/;e GoMsc/rmml&Mnsf eon; 15. Ms z;;m 20. f/;. &;;; Genu. Naf<onnimt;seMH],
2987; - ten sam w: ScMfzc Dcnfsc//cr po;i 2500 b/s 2920 Ceni/.
Berlin 1992, s. 35.
" A. Neuse, V. Wurster nr kat. i il. 12 w: Galerie Neuse Silber. Bremen 1990.
^ Hernmarck, op.cit., s. 11. Natomiast dla kufli z środkowych i południowych Niemiec widzi się pierwowzór
w naczyniach ceramicznych (Kriigen aus glasierter Irdenware"). Kufle te w 1 poi. XVII w. w porównaniu
z zawsze cylindrycznymi kuflami z ośrodków północnych są niższe, szersze i mają kształt stożkowaty.
O pochodzeniu formy kufli północnych również Pechstein w: Sc/infze..., s. 35 i Operzie;*..., s. 48.
Na przykład kufel H. Holla I powstały około roku 1650 (il. 8) w zbiorach zamku de Seneff nr inw. 261 ma
w podstawie 25,6, a wysokość 15,7 cm (informacja p.Veroniq Bucken), kufel Ch. Schuberta I z lat 1660-1670 ze
zbiorów Huis Doorn ma wymiary 23,5 x 15 cm (il. 5); - H. Schadt, J.A. Schneider, P.J. Yperlaan Ke/ser0'c/?fs GoM
MHf/ SO&er, ScMfze Ho/;e;izo//fr;; nns &M/ Huis Door;;, Berlin 1985 nr kat. 10. Natomiast kufel Nathaniela
Schlaubitza wykonany w końcu wieku XVII (il. 21) ma wymiary 16 x 17,4 cm, a kufel Andreasa Haidta z
ostatniego dwudziestolecia XVII w. 19,5 x 18 cm. D;7MzigvrSi/&cr... nr kat. 42.
!74
TMc/io?łn-
5. Kufę]. Ch. Schubert I,
Gdańsk, 1660-1670. Huis
Doorn
Gdańskie kufle są zawsze cylindryczne. U najwcześniejszych, które
znane są z lat czterdziestych XVII w., charakterystyczna jest smukłość
sylwety. Kufel ze zbiorów norymberskich przypisywany Hieronimowi Edef
(il. 2) oraz określony jako dzban komunijny kufel Christiana Schuberta I ze
zbiorów Neuse w Bremie" (il. 3) mają proporcje 2, 5 : 1. Tym przypominają
wykonywane w końcu XVI w. w Hamburgu oraz w Skandynawii smukłe, o
proporcjach 4:1 naczynia nazywane Hatisekamie, w których upatruje się
źródła formy dla kufli z kręgu nadbałtyckiego". Sylwetka kufli gdańskich
staje się w 2 poł. XVII w. coraz bardziej przysadzista'". Z tego czasu i po-
czątku wieku XVIII zachowało się ich najwięcej.
^ Ct. Pechstein nr kat. 42 w: De;;tsc/;e GoMsc/rmml&Mnsf eon; 15. Ms z;;m 20. f/;. &;;; Genu. Naf<onnimt;seMH],
2987; - ten sam w: ScMfzc Dcnfsc//cr po;i 2500 b/s 2920 Ceni/.
Berlin 1992, s. 35.
" A. Neuse, V. Wurster nr kat. i il. 12 w: Galerie Neuse Silber. Bremen 1990.
^ Hernmarck, op.cit., s. 11. Natomiast dla kufli z środkowych i południowych Niemiec widzi się pierwowzór
w naczyniach ceramicznych (Kriigen aus glasierter Irdenware"). Kufle te w 1 poi. XVII w. w porównaniu
z zawsze cylindrycznymi kuflami z ośrodków północnych są niższe, szersze i mają kształt stożkowaty.
O pochodzeniu formy kufli północnych również Pechstein w: Sc/infze..., s. 35 i Operzie;*..., s. 48.
Na przykład kufel H. Holla I powstały około roku 1650 (il. 8) w zbiorach zamku de Seneff nr inw. 261 ma
w podstawie 25,6, a wysokość 15,7 cm (informacja p.Veroniq Bucken), kufel Ch. Schuberta I z lat 1660-1670 ze
zbiorów Huis Doorn ma wymiary 23,5 x 15 cm (il. 5); - H. Schadt, J.A. Schneider, P.J. Yperlaan Ke/ser0'c/?fs GoM
MHf/ SO&er, ScMfze Ho/;e;izo//fr;; nns &M/ Huis Door;;, Berlin 1985 nr kat. 10. Natomiast kufel Nathaniela
Schlaubitza wykonany w końcu wieku XVII (il. 21) ma wymiary 16 x 17,4 cm, a kufel Andreasa Haidta z
ostatniego dwudziestolecia XVII w. 19,5 x 18 cm. D;7MzigvrSi/&cr... nr kat. 42.
!74