DOI Artikel:
Pokora, Jakub: Świat błaznami stoi: Postacie wesołków na renesansowym piecu w gdańskim Dworze Artusa
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.27008#0209
7. Odlew gipsowy płaskorzeźby chłopa z pieca
wgdańskim Dworze Artusa
Postacie
wesołków
na
renesansowym
piecu
w gdańskim
Dworze
Artusa
usiłował wiernie naśladować monogramistę I. R., co widać i w lokałizacji
inicjałów i w upozowaniu postaci, i w podobieństwie rysów twarzy,
stworzył dzieło wyraźnie gorsze, rażące sztywnością i bezdusznością. Tu
bodajże najgłośniejszym zgrzytem jest potraktowanie prawej ręki, która
ukazana bez dłoni, zwisa niczym pusty, gładki rękaw, tylko u dołu z
poziomymi fałdami, ale tak nieudolnie oddanymi, że spratviają wrażenie
kłów bądź pazurów.
Oba monogramy - jeśli to nie inicjały określające przedstawione postaci,
w co wątpię - poszerzają dotychczasową trójosobową listę pomocników
mistrza Steizenera. Ci monogramiści są jeszcze bardziej zagadkowi niż sam
mistrz, o którym przecież tylko tyle wiadomo, że wystawił piec w Gdańsku.
Badacze strefy ceramicznej owego dzieła, źródła przedstawień na kafiach -
szczególnie portretowych - dopatrują się w południowych Niemczech,
gdzie istniały przodujące ośrodki kafiarstwa i garncarstwa (Norymberga,
Ratyzbona)". Przypuszczam, że podobnie jest z kamienną strefą cokołową.
Ogólnie rzecz biorąc, wszystkie reliefy figuralne wykazują podobieństwo do
dzieł Philippa Sołdana i jego kręgu, wszechstronnego twórcy czynnego
w Hesji i w latach 1529-1569, znanego autora modeli wykorzystywanych
przy produkcji bardzo wielu pieców żeliwnych". Zresztą związki z Sol-
danem znajdują potwierdzenie także we fragmentach takiego właśnie pieca,
" M. Piatkiewicz-Dereniowa Dia KaaMPaast <łar Raanissnara na/iłaat Wataa/, "Keramos" H. 76, Apri] 1977,
s.. 26; - li. Kilarska Dar KacMi^att /ta Arfas/tof /a Dnaz/y, [w:] Pa/aa i") Za/ht/far tfar łfty/ał/ttaaa 1386-7572, 8. Ma/ - 2.
Nuaaai/tar 7986, Schallaburg 1986 [katalog], s. 393.
'- A. Kippenberger P/a'!/pp SnMaa zata fratt/taaltaty, ata /tass/sa/tar B/M/maar t/as 76. /tt/tr/aaa/arfs, Ma/s/ar t/ar
O/aap/tt/laa, Wetzlar 1926; - W. Lehnemann P/saati/Taa. Ea/ta/aMttay, Para;, Taa/at//;, Mtinchen 1984, s. 16 nn, 21-22.
205
wgdańskim Dworze Artusa
Postacie
wesołków
na
renesansowym
piecu
w gdańskim
Dworze
Artusa
usiłował wiernie naśladować monogramistę I. R., co widać i w lokałizacji
inicjałów i w upozowaniu postaci, i w podobieństwie rysów twarzy,
stworzył dzieło wyraźnie gorsze, rażące sztywnością i bezdusznością. Tu
bodajże najgłośniejszym zgrzytem jest potraktowanie prawej ręki, która
ukazana bez dłoni, zwisa niczym pusty, gładki rękaw, tylko u dołu z
poziomymi fałdami, ale tak nieudolnie oddanymi, że spratviają wrażenie
kłów bądź pazurów.
Oba monogramy - jeśli to nie inicjały określające przedstawione postaci,
w co wątpię - poszerzają dotychczasową trójosobową listę pomocników
mistrza Steizenera. Ci monogramiści są jeszcze bardziej zagadkowi niż sam
mistrz, o którym przecież tylko tyle wiadomo, że wystawił piec w Gdańsku.
Badacze strefy ceramicznej owego dzieła, źródła przedstawień na kafiach -
szczególnie portretowych - dopatrują się w południowych Niemczech,
gdzie istniały przodujące ośrodki kafiarstwa i garncarstwa (Norymberga,
Ratyzbona)". Przypuszczam, że podobnie jest z kamienną strefą cokołową.
Ogólnie rzecz biorąc, wszystkie reliefy figuralne wykazują podobieństwo do
dzieł Philippa Sołdana i jego kręgu, wszechstronnego twórcy czynnego
w Hesji i w latach 1529-1569, znanego autora modeli wykorzystywanych
przy produkcji bardzo wielu pieców żeliwnych". Zresztą związki z Sol-
danem znajdują potwierdzenie także we fragmentach takiego właśnie pieca,
" M. Piatkiewicz-Dereniowa Dia KaaMPaast <łar Raanissnara na/iłaat Wataa/, "Keramos" H. 76, Apri] 1977,
s.. 26; - li. Kilarska Dar KacMi^att /ta Arfas/tof /a Dnaz/y, [w:] Pa/aa i") Za/ht/far tfar łfty/ał/ttaaa 1386-7572, 8. Ma/ - 2.
Nuaaai/tar 7986, Schallaburg 1986 [katalog], s. 393.
'- A. Kippenberger P/a'!/pp SnMaa zata fratt/taaltaty, ata /tass/sa/tar B/M/maar t/as 76. /tt/tr/aaa/arfs, Ma/s/ar t/ar
O/aap/tt/laa, Wetzlar 1926; - W. Lehnemann P/saati/Taa. Ea/ta/aMttay, Para;, Taa/at//;, Mtinchen 1984, s. 16 nn, 21-22.
205