DOI Artikel:
Pokora, Jakub: Świat błaznami stoi: Postacie wesołków na renesansowym piecu w gdańskim Dworze Artusa
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.27008#0220
10. Scena obżarstwa i opiistwa. Drzeworyt w:
S. Brant Dns Mtrrcn Sc/tt^ 1494 r. Wg Homanna
W węższym znaczeniu odnosiło się do jednego z grzechów głównych -
Guh, tj. nieumiarkowania w jedzeniu i piciu", a w szerszym - do wszelkiego
występku i jego zgubnych następstw.
Jeden i drugi sens błazeństwa znajdujemy w Nnrmnsclti^ Sebastiana
Branta (I wyd. 1494 r.), dziele równie ważnym, jak słynnym u progu ery
nowożytnej. Brant między innymi potępia nadużywanie alkoholu, wska-
zując na szkodliwe skutki, ilustrowane przykładami ze świata antycznego
i biblijnego. Nadzwyczaj ostrą krytykę dopełnia odrażający wizerunek
biesiadników - błaznów opijających się i obżerających się bez umiaru"'' (il.10).
^ Por. np. J. Michałkowa A/r/ncn Bro::zocr (1605-163%,), zzwszfol, Scen# zo sz:/;:h;, [w:] Ars c:7:6/c:::z:f:'cz7. LOcrt/fe
z;:z7cze:::e zo ;:;z7/z7rsfzo:c /:o/c::zlcrs/r::7: XVII zo. zot/sfz?zo:/, M::zc::::: Nzzrozfozoc zo Wnrsznztw, Warszawa 1981, nr
kat. 2 (tamże literatura).
S. Brant Nz7rre;:sc/:%?! Prneut von H.A. Junghans, Leipzig [c. 1878], cap. XVI: oo::/:://c:: :z::zi przzsscn. - Co do
treści sceny por. H. Homann Sf::z/:o:: z:/r E:::6/c:7:z7/:^ &s 16. /z7/:r/::::7&'r/s. Sc6z7s/:z7:: Brzz::/, Anzlrcz: A/c:z?/:, /o/:z:::7łcs
Sz777:6::c::s, Mzł//::z7s Ho/tzzenrt, Mco/zzłzs Tz7::rc//::s, Utrecht 1971, s. 16, tabl. 1. - Z bogatej iiteratury na temat dzieła
Branta por. m.in.: B. Kdnneker Wc:sc:: ::::z/ Wz7::zl/::::^&rNz?rrc:::&c:::: Zdlzz/fcr&s H:::::z7:::s::::zs. Brz7::f-M::r::cr-
Erzzs77:::s, Wiesbaden 1966, s. 1-133 (streszczone w: Słowiński, op.cit., s. 185-191); U. Gaier Szzfzre. ShzzBe;: zt:
Nc:z//:z7rf, W:ffz'::zo:/cr, Brz?::/ ::::z/ z::r sz7/:r:'sc/:c:: Sc/:rc:6z7rf, Tubingen 1967, s. 215-329; A. Boczkowska H:cro;::':7:
Bose/:. As/ro/o^:cz::zz s:/:7:6o/:/:z7 jcyo zlz:c/, Wrocław 1977, s. 16, 31-36. - W artykule prezentuję, poza jednym
wyjątkiem, fotografie rycin z łacińskiego wydania (Paryż 1498), które takie same, jak w oryginale niemieckim,
za: [b. a.] Sz7p:c::zz7 /:y::rz?/z7 co:: 234 :ł?c:s:o::: frnHc zlzz "Sf:;/f//crz7 Nnu/s" zf: 5. Brz?::f (1457-1521)..., 2a edizione.
2!6
S. Brant Dns Mtrrcn Sc/tt^ 1494 r. Wg Homanna
W węższym znaczeniu odnosiło się do jednego z grzechów głównych -
Guh, tj. nieumiarkowania w jedzeniu i piciu", a w szerszym - do wszelkiego
występku i jego zgubnych następstw.
Jeden i drugi sens błazeństwa znajdujemy w Nnrmnsclti^ Sebastiana
Branta (I wyd. 1494 r.), dziele równie ważnym, jak słynnym u progu ery
nowożytnej. Brant między innymi potępia nadużywanie alkoholu, wska-
zując na szkodliwe skutki, ilustrowane przykładami ze świata antycznego
i biblijnego. Nadzwyczaj ostrą krytykę dopełnia odrażający wizerunek
biesiadników - błaznów opijających się i obżerających się bez umiaru"'' (il.10).
^ Por. np. J. Michałkowa A/r/ncn Bro::zocr (1605-163%,), zzwszfol, Scen# zo sz:/;:h;, [w:] Ars c:7:6/c:::z:f:'cz7. LOcrt/fe
z;:z7cze:::e zo ;:;z7/z7rsfzo:c /:o/c::zlcrs/r::7: XVII zo. zot/sfz?zo:/, M::zc::::: Nzzrozfozoc zo Wnrsznztw, Warszawa 1981, nr
kat. 2 (tamże literatura).
S. Brant Nz7rre;:sc/:%?! Prneut von H.A. Junghans, Leipzig [c. 1878], cap. XVI: oo::/:://c:: :z::zi przzsscn. - Co do
treści sceny por. H. Homann Sf::z/:o:: z:/r E:::6/c:7:z7/:^ &s 16. /z7/:r/::::7&'r/s. Sc6z7s/:z7:: Brzz::/, Anzlrcz: A/c:z?/:, /o/:z:::7łcs
Sz777:6::c::s, Mzł//::z7s Ho/tzzenrt, Mco/zzłzs Tz7::rc//::s, Utrecht 1971, s. 16, tabl. 1. - Z bogatej iiteratury na temat dzieła
Branta por. m.in.: B. Kdnneker Wc:sc:: ::::z/ Wz7::zl/::::^&rNz?rrc:::&c:::: Zdlzz/fcr&s H:::::z7:::s::::zs. Brz7::f-M::r::cr-
Erzzs77:::s, Wiesbaden 1966, s. 1-133 (streszczone w: Słowiński, op.cit., s. 185-191); U. Gaier Szzfzre. ShzzBe;: zt:
Nc:z//:z7rf, W:ffz'::zo:/cr, Brz?::/ ::::z/ z::r sz7/:r:'sc/:c:: Sc/:rc:6z7rf, Tubingen 1967, s. 215-329; A. Boczkowska H:cro;::':7:
Bose/:. As/ro/o^:cz::zz s:/:7:6o/:/:z7 jcyo zlz:c/, Wrocław 1977, s. 16, 31-36. - W artykule prezentuję, poza jednym
wyjątkiem, fotografie rycin z łacińskiego wydania (Paryż 1498), które takie same, jak w oryginale niemieckim,
za: [b. a.] Sz7p:c::zz7 /:y::rz?/z7 co:: 234 :ł?c:s:o::: frnHc zlzz "Sf:;/f//crz7 Nnu/s" zf: 5. Brz?::f (1457-1521)..., 2a edizione.
2!6