DOI Artikel:
Grochowska, Weronika: Ze studiów nad gotyckimi nastawami ołtarzowymi w Gdańsku: o specyfice konstrukcji, ikonografii i funkcji gdańskich predell
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.43438#0012
II. 1. Predella ze świętymi z retabulum św. Jadwigi, około 1435, kościół Najświętszej Marii Panny, Gdańsk,
fot. Weronika Grochowska
II. 2. Predella z Mężem Boleści, Matką Boską Bolesną i św. Janem z ołtarza Boga Ojca, około 1520, kościół
św. Katarzyny, Gdańsk, Muzeum Narodowe w Gdańsku, fot. Agata Ciesielska
pojawiają się w źródłach archiwalnych w pierwszej połowie XIV w.3). Zaj-
mowali się oni głównie produkcją stołów, skrzyń i szaf. Najprawdopodobniej
to właśnie w ich warsztatach powstawały również konstrukcje nastaw ołtarzo-
wych, a przede wszystkim predell, których budowa w zasadzie nie różniła się
wiele od skrzyń wykorzystywanych do innych celów (chociaż badania techno-
logiczne kwater należących do predelli z Dużego Ołtarza Ferberów w kościele
Mariackim wykazały, że ich konstrukcja bardziej wskazuje na produkt meb-
larski niż skrzyniowy4). Wąska specjalizacja dziedzin wytwórczości, co stano-
wiło charakterystyczną cechę miast hanzeatyckich, powodowała, że nastawy
ołtarzowe nie były produktem jednego warsztatu - konstrukcję skrzyni
wykonywali najprawdopodobniej skrzyniarze, natomiast oprawą ńguralno-
-ornamentalną zajmowali się inni specjaliści.
Gdańsk był miastem o charakterze kosmopolitycznym, co jest widoczne
również w sztuce. Dzieła powstałe w warsztatach lokalnych współistniały tutaj
3 Maria Bogucka, Gdańsk jako ośrodek produkcyjny w XIV-XVII wieku, Warszawa 1962,
s. 81-82.
4 Justyna Olszewska-Świetlik, Technologia i technika Gdańskiego malarstwa tablicowego
drugiej połowy XV wieku, Toruń 2005, s. 181.
6