DOI article:
Jakubowski, Jakub: "Musaeum Gottwaldianum" ze zbiorów Biblioteki Politechniki Gdańskiej i wydawnicze losy dzieła Christophorusa Gottwaldta (1636 - 1700) w XVIII w.
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.43438#0111
Kleinio-Gralathiana w dziale książek/oho, ad historiam naturalem spectantes51
znajdowała się następująca pozycja:
„155. Ch. Gottwald DCII. [62] Tabulae aeneae artificiose sculptae, varias curio-
sas Observatt. Anatomicas in homine & brutis complectentes, pro Museo
Anatomico reservatae, c. Auctoris Icone Gedani. Eiusd. Thesaurus Conchilio-
rum Tabb. Aeneis XLIX. [49] Constans, ąuarum VI. priores Stellas marinas
& Corallia, caeterae testacea univaluia turbinate representant, Gedani”52.
Treść tytułu oraz liczba podanych tablic ilustracyjnych jest identyczna
z egzemplarzem z Bibliotheca Breyniana. W katalogu nie odnotowano przed-
mowy Breynego, lecz wymienianie przedmów i ich autorów nie leżało w zwy-
czaju osiemnastowiecznych księgarzy, sporządzających spisy w celach komer-
cyjnych (Barthelsen uczynił wyjątek, posługując się spisem Breynego). Daniel
Gralath młodszy, który pomnażał kolekcję odziedziczoną po dziadku53, mógł
nabyć dzieło Gottwaldta na wyprzedawanej 6 lat wcześniej aukcji Bibliotheca
Breyniana. Tytuł podany w katalogu aukcji biblioteki Kleina-Gralatha jest
identyczny z tym, który powtórzył dwudziestowieczny bibliograf ilustrowa-
nej książki przyrodniczej Nissen, zastrzegając, że nie opisuje egzemplarza
znanego z autopsji, lecz podaje treść tytułu relata refero. W bibliografii Estrei-
chera również powtórzono pełny tytuł Museum Gottwaldianum w wersji
znanej z katalogów aukcyjnych Bibliotheca Breyniana i Bibliotheca Kleinio-
-Gralathiana54.
Obecnie w zbiorach biblioteki uniwersyteckiej w Strasburgu znajduje się
egzemplarz Museum Gottwaldianum55 o następującym tytule: Museum Gott-
waldianum. Continens tabulas mutas ąuarum anatomicae sexaginta & una [61 ],
conchyliologicae ąuadraginta [40] & novem [9], aliaąue corpora marina expri-
mentes, sculptae et ad edendum jam paratae a Christophoro Gottwaldt. Dr. Med.
& Physic.Civit.Gedan, Gedani 171456.
51 Pars bibliothecae Kłeinio-Gralathianae quae complectitur apparatum librorum ad his-
toriam naturalem spectantium, philosophicorum et mathematicorum, juncta collectione iti-
nerariorum studio historiae naturalis praecipue inservientium, Gedani 1772, egz. PAN BG,
sygn. Aa 14421, 8°, s. 12.
52 „Christoph Gottwald 62 tablice miedziane artystycznie wyrytowane, zawierające różne
ciekawe obserwacje anatomiczne co do człowieka i zwierząt, zachowane dla muzeum anato-
micznego z obrazem autora, w Gdańsku. Skarbiec Muszli składający się z 49 tablic z najwyższą
starannością wyrytowanych, z których 6 wcześniejszych rozgwiazdy i korale, pozostałe zwie-
rzęta muszlowate jednoskorupkowe stożkowate przedstawiają, w Gdańsku”, tłum. R.S., J.J.
53 Książkowe znaki własnościowe XV-XVIII wieku: katalog wystawy ze zbiorów Biblioteki
Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk, red. Bogumiła Omieczyńska, Malbork 1998, s. 120.
54 Estreicher, Bibliografia polska..., t. 17, s. 296.
55 Egzemplarz dostępny on-line, zob. http://docnum.unistra.fr/cdm/ref/collection/colll3/
id/43888 [dostęp: 14.03.2015],
56 „Muzeum Gottwaldowe. Zawierające nieme (tutaj: pozbawione tekstu) tablice, z których
anatomicznych sześćdziesiąt i jedna, konchologicznych czterdzieści i dziewięć, oraz inne ciała
Musaeum...
105
znajdowała się następująca pozycja:
„155. Ch. Gottwald DCII. [62] Tabulae aeneae artificiose sculptae, varias curio-
sas Observatt. Anatomicas in homine & brutis complectentes, pro Museo
Anatomico reservatae, c. Auctoris Icone Gedani. Eiusd. Thesaurus Conchilio-
rum Tabb. Aeneis XLIX. [49] Constans, ąuarum VI. priores Stellas marinas
& Corallia, caeterae testacea univaluia turbinate representant, Gedani”52.
Treść tytułu oraz liczba podanych tablic ilustracyjnych jest identyczna
z egzemplarzem z Bibliotheca Breyniana. W katalogu nie odnotowano przed-
mowy Breynego, lecz wymienianie przedmów i ich autorów nie leżało w zwy-
czaju osiemnastowiecznych księgarzy, sporządzających spisy w celach komer-
cyjnych (Barthelsen uczynił wyjątek, posługując się spisem Breynego). Daniel
Gralath młodszy, który pomnażał kolekcję odziedziczoną po dziadku53, mógł
nabyć dzieło Gottwaldta na wyprzedawanej 6 lat wcześniej aukcji Bibliotheca
Breyniana. Tytuł podany w katalogu aukcji biblioteki Kleina-Gralatha jest
identyczny z tym, który powtórzył dwudziestowieczny bibliograf ilustrowa-
nej książki przyrodniczej Nissen, zastrzegając, że nie opisuje egzemplarza
znanego z autopsji, lecz podaje treść tytułu relata refero. W bibliografii Estrei-
chera również powtórzono pełny tytuł Museum Gottwaldianum w wersji
znanej z katalogów aukcyjnych Bibliotheca Breyniana i Bibliotheca Kleinio-
-Gralathiana54.
Obecnie w zbiorach biblioteki uniwersyteckiej w Strasburgu znajduje się
egzemplarz Museum Gottwaldianum55 o następującym tytule: Museum Gott-
waldianum. Continens tabulas mutas ąuarum anatomicae sexaginta & una [61 ],
conchyliologicae ąuadraginta [40] & novem [9], aliaąue corpora marina expri-
mentes, sculptae et ad edendum jam paratae a Christophoro Gottwaldt. Dr. Med.
& Physic.Civit.Gedan, Gedani 171456.
51 Pars bibliothecae Kłeinio-Gralathianae quae complectitur apparatum librorum ad his-
toriam naturalem spectantium, philosophicorum et mathematicorum, juncta collectione iti-
nerariorum studio historiae naturalis praecipue inservientium, Gedani 1772, egz. PAN BG,
sygn. Aa 14421, 8°, s. 12.
52 „Christoph Gottwald 62 tablice miedziane artystycznie wyrytowane, zawierające różne
ciekawe obserwacje anatomiczne co do człowieka i zwierząt, zachowane dla muzeum anato-
micznego z obrazem autora, w Gdańsku. Skarbiec Muszli składający się z 49 tablic z najwyższą
starannością wyrytowanych, z których 6 wcześniejszych rozgwiazdy i korale, pozostałe zwie-
rzęta muszlowate jednoskorupkowe stożkowate przedstawiają, w Gdańsku”, tłum. R.S., J.J.
53 Książkowe znaki własnościowe XV-XVIII wieku: katalog wystawy ze zbiorów Biblioteki
Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk, red. Bogumiła Omieczyńska, Malbork 1998, s. 120.
54 Estreicher, Bibliografia polska..., t. 17, s. 296.
55 Egzemplarz dostępny on-line, zob. http://docnum.unistra.fr/cdm/ref/collection/colll3/
id/43888 [dostęp: 14.03.2015],
56 „Muzeum Gottwaldowe. Zawierające nieme (tutaj: pozbawione tekstu) tablice, z których
anatomicznych sześćdziesiąt i jedna, konchologicznych czterdzieści i dziewięć, oraz inne ciała
Musaeum...
105