Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (14.2015)

II. 1. Ikona Spotkanie Melchizedeka z Abrahamem Jerzego Nowosielskiego z cerkwi
pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Ostrym Bardzie, fot. Natalia J. Puchalska, 2012

Zewnętrzna rama ikony w kolorze pomarańczowym również została wyko-
nana techniką olejną. Górna i dolna część ramy różnią się od jej bocznych
fragmentów szerokością oraz swobodnym połączeniem rautów z prostokąt-
nymi kaboszonami - nawiązując w ten sposób do ornamentu okuciowego,
popularnego w kręgu nowożytnego malarstwa ikonowego z okolic Lwowa.
Poczet dziesięciu proroków, ujętych w „klejmach”, rozmieszczony został
symetrycznie w dwóch dolnych narożach ikony - po każdej stronie znalazło się
pięć postaci. Układ figur nachodzących na dolną krawędź ramy jest charaktery-
styczny dla ikon zachodnioruskich. Każdy z proroków na obrazie Nowosielskiego
został ukazany w półpostaci i podpisany monogramem pisanym cyrylicą. Kolej-
ność ich ustawienia jest jednak dość swobodna, tzn. nie odpowiada żadnemu
z tradycyjnie przyjętych porządków. Po lewej stronie od góry przedstawiono
wizerunki: Habakuka (Awwakuma), Izajasza, Joela, Jeremiasza i Sofoniasza (ii. 2),
a po prawej stronie od góry: Abdiasza, Ezechiela, Amosa, Eliasza i Daniela (il. 3).
Artysta umieścił w grupie proroków czterech większych i sześciu mniejszych,
jednak nieodpowiadających sobie parami. Prorok większy Jeremiasz stanowi parę
z prorokiem mniejszym Eliaszem, a prorok Daniel - z Sofoniaszem. W tradycji
obrazowej bizantyjskiej to Jeremiasz i Daniel winni stanowić parę, przeważnie
jako ostatni w grupie proroków11. Poza Izajaszem i Ezechielem na ikonie nie

11 Mirosław P. Kruk, Zacho dnioruskie ikony Matki Boskiej z Dzieciątkiem w wieku XV
i XVI, Kraków 2000, s. 78.

Ikona
Spotkanie
Melchizedeka
z Abrahamem...

205