Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Editor]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Editor]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (16.2017)

11. 7. Elżbieta Szczodrowska-Peplińska,
Robert Pepliński, kazalnica w kościele
pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy
i św. Piotra Rybaka w Gdyni, 1990,
fot. Anna Piera

wojny21, w dalekim Rzymie dobiegał końca
Sobór Watykański II (1962-1965). Konsty-
tucje soborowe wprowadzały niezmiernie
istotne zmiany w liturgii, a w konsekwencji
także w wystroju świątyni chrześcijańskiej22.
Jednak w chwili zamknięcia Soboru i jeszcze
długo potem nie istniała żadna wykładnia
ani interpretacja dokumentów końcowych,
która zawierałaby wskazówki dla artystów i pro-
jektantów wnętrz sakralnych podpowiadające,
jak powinno się aranżować świątynię zgodnie
z duchem zainicjowanej odnowy23. Szczodrow-
ska, której powierzono zaprojektowanie i wyko-
nanie dekoracji do kościoła św. Franciszka, sta-
nęła przed poważnym dylematem wobec często
sprzecznych bądź niesprawdzonych informacji
napływających z Rzymu. Być może dlatego
właśnie prace trwały aż do 1975 r., i to mimo
zaangażowania męża artystki.

W wielobocznym prezbiterium trzynawowego beztranseptowego koś-
cioła zaaranżowano strefę ołtarza. Kompozycja rzeźbiarska ze sztucznego
kamienia, delikatnie polichromowanego, usytuowana przy ścianie na osi
prezbiterium, przedstawia zmartwychwstałego Chrystusa unoszącego się
ku niebu. Szarawy wysmukły blok cementu symbolizuje Jego grób, przed
którym ukazano postać adorującego anioła, a czerwonawy akcent światełka
wiecznej lampki sygnalizuje obecność tabernakulum umieszczonego poniżej.
Śladem dawnego cyborium jest rodzaj baldachimu z kutego żelaza rozpo-
startego nad tabernakulum. Aranżacja prezbiterium zmienia się w miarę
ruchu osoby, która wchodzi do kościoła i podchodzi do ołtarza. Wtedy postać

21 Sławomir Kościelak, 1000 lat gdańskiego Kościoła, Gdańsk 1999, s. 112, 132; Sławomir
Kościelak, Wojciech Szymański, Kościół św. Franciszka z Asyżu, www.encyklopediagdanska.pl/
index.php?title=KOŚCIÓŁ_ŚW._FRANCISZKA_Z_ASYŻU [dostęp: 28.04.2014].
22 Kompletne zestawienie dokumentów watykańskich, w tym pism soborowych, wypo-
wiedzi papieży, dokumentów Episkopatu Polski, opracowań i interpretacji przepisów wydanych
w Polsce w latach 1945-1986 zob. Nawojka Cieślińska, Kościół a sztuka współczesna. Bibliografia
polska za lata 1945-1986 [w:] Sacrum i sztuka, Rogoźno. Materiały z konferencji zorganizowanej
przez Sekcję historii Sztuki KUL Rogoźno, 18-20 października 1984 r., Kraków 1989, s. 243-320.
Wyczerpujące zestawienie bibliograficzne, poszerzone o pozycje wydane do 2000 r., także za gra-
nicą, zob. Henryk Nadrowski, Kościoły naszych czasów. Dziedzictwo i perspektywy, Kraków 2000,
s. 320-354.
23 Jeszcze w 1984 r. jeden z najbardziej znanych polskich architektów związanych z budow-
nictwem sakralnym pisał: „Dokładnie, jaka powinna być [architektura sakralna], tego jeszcze
nie wiemy”. Zob. Konrad Kucza-Kuczyński, jakie będą nasze świątynie, „Przegląd Powszechny”
1984, nr 7-8, s. 4.

204