DOI Artikel:
Ryba, Grażyna: Cytaty strukturalne i zapis współczesności. Rzeźba sakralna Elżbiety Szczodrowskiej‑Peplińskiej w kontekście posoborowej aranżacji wnętrz zabytkowych kościołów Trójmiasta
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.45145#0209
jej biografię, opartą dotąd tylko na wyrywkowych i fragmentarycznych
wspomnieniach36.
„Kościoły to nasze najwspanialsze współczesne galerie” - mówiła Szczodrow-
ska37. Rzeczywiście poza ekspozycją w Sztutowie jedynie w świątyniach można
obecnie oglądać jej rzeźby, ale nawet tam nie są bezpieczne. Kościół jest jak
żywy organizm, zdarza się, że następują zmiany w jego wystroju, a usunięte
elementy często giną bezpowrotnie38. Autorka artykułu ma nadzieję, że dalsze
uzupełnienia dokumentacji pozwolą dokonać bardziej wnikliwej oceny dorobku
artystki i pełniejszej charakterystyki jej twórczości, a przez to obraz sztuki, nie
tylko sakralnej, Gdańska w XX w. może zostać znacznie wzbogacony.
Cytaty
strukturalne...
Structural ąuotations in Elżbieta Szczodrowska-Peplińskas sculpture
in the context ofher works in the historical church interiors ofTricity
Elżbieta Szczodrowska-Peplinska (1921-2009) was an interesting artistic personality
in the Gdańsk environment of the last fifty years. A significant place in the sculptor s out-
put is occupied by sacred works, mainly in the historical church interiors in Tricity:
the Church of St Francis of Assisi (1965-1975, 1968), the Basilica of the Assump-
tion of the Blessed Virgin Mary (1971), the Church of St Andrew Bobola (1972), the
Church of St Bridget (1974, 1976-78, 1986), the Church of St James in Oliwa. The last
large set of works by this artist is found in the modern Church of Our Lady of Perpetual
Help and St Peter the Fisherman in Gdynia (1990). It must be emphasized that most of
her interior design projects were created in the years immediately following the Second
Vatican Council, in the initial period of the implementation of the new concepts of the
Catholic church interior design.
In the works created by Szczodrowska, largely distanced from modern trends in the
development of sculpture and preserving her stylistic individuality, one may indicate
inspirations in the form of structural ąuotations, which relate her to old, mainly Gothic
and Renaissance, art. Szczodrowskas works excellently match the framework of the
historical architecture of Pomeranian churches (Gothic, neo-Gothic, neo-Baroque),
thus constituting a model example of a harmonious stylistic coexistence.
From the 1980s onwards, Elżbieta Szczodrowska-Peplińska worked outside the
official circulation of art; and by the end of her life she almost completely gave up
creative work due to a family tragedy. Perhaps for that reason, during just a few years
sińce her death the artist has been forgotten, her lay output (most of which has never
36 Wielkie budowanie..., [dostęp: 2.11.2017].
37 Cyt. za: Strobel, Rzeźbiarka Elżbieta Szczodrowska-Peplińska..., s. 14.
38 Nie ma już ołtarza Szczodrowskiej w kościele św. Brygidy. Nie wiadomo też, gdzie
znajdują się wykonane do tej świątyni stacje Drogi Krzyżowej, podobnie jak stacje do kościoła
redemptorystów w Gdyni. Nie zinwentaryzowano zespołu rzeźby nagrobnej, prac wykonanych
w Niemczech czy zakupionych przez osoby prywatne. Nieznane są również losy nagradzanych
cyklów rzeźb świeckich (kilka z nich znajduje się w muzeum w Radomiu). Katalogi stworzone
przez studentki zawierają tylko materiał cząstkowy i dalece niekompletny, który wskazuje, jak
wiele jeszcze zostało do zrobienia.
209
wspomnieniach36.
„Kościoły to nasze najwspanialsze współczesne galerie” - mówiła Szczodrow-
ska37. Rzeczywiście poza ekspozycją w Sztutowie jedynie w świątyniach można
obecnie oglądać jej rzeźby, ale nawet tam nie są bezpieczne. Kościół jest jak
żywy organizm, zdarza się, że następują zmiany w jego wystroju, a usunięte
elementy często giną bezpowrotnie38. Autorka artykułu ma nadzieję, że dalsze
uzupełnienia dokumentacji pozwolą dokonać bardziej wnikliwej oceny dorobku
artystki i pełniejszej charakterystyki jej twórczości, a przez to obraz sztuki, nie
tylko sakralnej, Gdańska w XX w. może zostać znacznie wzbogacony.
Cytaty
strukturalne...
Structural ąuotations in Elżbieta Szczodrowska-Peplińskas sculpture
in the context ofher works in the historical church interiors ofTricity
Elżbieta Szczodrowska-Peplinska (1921-2009) was an interesting artistic personality
in the Gdańsk environment of the last fifty years. A significant place in the sculptor s out-
put is occupied by sacred works, mainly in the historical church interiors in Tricity:
the Church of St Francis of Assisi (1965-1975, 1968), the Basilica of the Assump-
tion of the Blessed Virgin Mary (1971), the Church of St Andrew Bobola (1972), the
Church of St Bridget (1974, 1976-78, 1986), the Church of St James in Oliwa. The last
large set of works by this artist is found in the modern Church of Our Lady of Perpetual
Help and St Peter the Fisherman in Gdynia (1990). It must be emphasized that most of
her interior design projects were created in the years immediately following the Second
Vatican Council, in the initial period of the implementation of the new concepts of the
Catholic church interior design.
In the works created by Szczodrowska, largely distanced from modern trends in the
development of sculpture and preserving her stylistic individuality, one may indicate
inspirations in the form of structural ąuotations, which relate her to old, mainly Gothic
and Renaissance, art. Szczodrowskas works excellently match the framework of the
historical architecture of Pomeranian churches (Gothic, neo-Gothic, neo-Baroque),
thus constituting a model example of a harmonious stylistic coexistence.
From the 1980s onwards, Elżbieta Szczodrowska-Peplińska worked outside the
official circulation of art; and by the end of her life she almost completely gave up
creative work due to a family tragedy. Perhaps for that reason, during just a few years
sińce her death the artist has been forgotten, her lay output (most of which has never
36 Wielkie budowanie..., [dostęp: 2.11.2017].
37 Cyt. za: Strobel, Rzeźbiarka Elżbieta Szczodrowska-Peplińska..., s. 14.
38 Nie ma już ołtarza Szczodrowskiej w kościele św. Brygidy. Nie wiadomo też, gdzie
znajdują się wykonane do tej świątyni stacje Drogi Krzyżowej, podobnie jak stacje do kościoła
redemptorystów w Gdyni. Nie zinwentaryzowano zespołu rzeźby nagrobnej, prac wykonanych
w Niemczech czy zakupionych przez osoby prywatne. Nieznane są również losy nagradzanych
cyklów rzeźb świeckich (kilka z nich znajduje się w muzeum w Radomiu). Katalogi stworzone
przez studentki zawierają tylko materiał cząstkowy i dalece niekompletny, który wskazuje, jak
wiele jeszcze zostało do zrobienia.
209