DOI article:
Sobecka, Anna: Świat zwierząt Daniela Schultza
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.52466#0041
dzioba. Z dużą starannością potraktowana została też sierść środkowego lisa,
szczególnie w partii głowy i zakończeniu ogona, a także roślinność w prawym
dolnym rogu i u góry, w tle. Sposób ukazania ofiary i napastnika, a także frag-
mentu lasu przypomina - zarówno kompozycyjnie, jak i sposobem malowa-
nia - prace Snydersa, szczególnie obraz Leżąca lwica ze zbiorów Lichtenstein27.
Sposób ukazania upolowanego ptaka bliski jest także podobnym ujęciom
na obrazach Voncka28.
Dwa pozostałe lisy przedstawione są na obrazie Schultza fragmentarycznie.
Te partie dzieła, ze względu na zniszczenia warstwy malarskiej, nie dają pełnego
wyobrażenia o ich pierwotnym wyglądzie. Widoczne są też zagięcia równoległe
do górnej i lewej krawędzi obrazu. Pierwotnych walorów tonalnych można się
już tylko domyślać. Wycinkowość kompozycji, ukazanie wyłącznie głów osob-
ników jest analogiczne do przedstawienia na obrazie Lis i winogrona. Obie
prace, niezbyt kosztowne w wykonaniu i łatwe w transporcie, mogły powstać
bez konkretnego zamówienia i czekały na swojego odbiorcę w warsztacie mala-
rza specjalizującego się w malarstwie animalistycznym.
Schultz chętnie przedstawiał zwierzęta jednego gatunku w różnych ujęciach.
Widoczne jest to także na kolejnym obrazie, powstałym w latach sześćdziesią-
tych XVII w. Chodzi o należące przed wojną do Stadtmuseum w Gdańsku (il. 6),
a znajdujące się obecnie w Rosji Ptasie podwórko I (płótno, 130 x 160 cm)29.
Na obrazie przedstawiano dwa indyki, koguta, trzy kury i jedenaście piskląt zgro-
madzonych wokół pnia drzewa. Kurczęta przedstawione zostały we wszystkich
możliwych pozycjach, w rozmaitych ujęciach. Widać dążenie malarza do ukaza-
nia różnorodności. Niemal ornitologiczne skupienie na szczególe pozwala arty-
ście ukazać ptaki w możliwie najwierniejszy względem natury sposób. Na tym
obrazie, mimo wkradającej się anegdotyczności, widoczne jest również zawę-
żenie kadru kompozycji, „ucinanie” ramą poszczególnych elementów.
Podobną fascynację upierzeniem ptactwa domowego zauważamy w dziele Schul-
tza Kogut, kury i kaczki (płótno, 95 x 81 cm) (il. 7)30. Na obrazie, powstałym zapewne
27 Johann Kraftner, Die Schatze des Hauses Liechtenstein. Palaste, Gemalde, Skulpturen, Wien-
Miinchen 2013, s. 298-299. Dostępna także w domenie publicznej, zob. https://commons.wiki-
media.org/wiki/File:Frans_Snyders_-_Lying_Lioness.jpg. [dostęp: 22.04.2018].
28 https://rkd.nl/en/explore/images#query=vonck+jan [dostęp: 30.09.2017].
29 W latach trzydziestych XX w. pozyskany ze zbiorów Nehringów z Oliwy. Opisany z autop-
sji dość szczegółowo, zob. Drost, Danziger Malerei..., s. 133. Po wojnie obraz nie był rewindyko-
wany. Kilkanaście lat temu pojawił się na stronie internetowej moskiewskiego Muzeum Puszkina.
Po interwencji Muzeum Narodowego w Gdańsku, mającej na celu odzyskanie dzieła z dawnych
zbiorów Stadtmuseum, reprodukcja zniknęła ze strony internetowej.
30 Obraz powstały po 1660 r., wtórnie wycięty do owalu; podobrazie dublowane, przywraca-
jące kształt prostokąta miało miejsce w 1979 r. Prace konserwatorskie obrazu prowadziła wówczas
Renata Giluń. Ostatnia konserwacja miała miejsce w 1995 r., a jej autorką jest Maryla Brucka,
której dziękuję za przekazanie cennych informacji dotyczących podjętych prac, w tym dotyczą-
cych odsłonięcia głowy kota. Ostatnio o obrazie pisała w kontekście ikonografii Mielnik, Recepcja
motywów z satyry antycznej..., s. 233.
Świat
zwierząt
Daniela
Schultza
41
szczególnie w partii głowy i zakończeniu ogona, a także roślinność w prawym
dolnym rogu i u góry, w tle. Sposób ukazania ofiary i napastnika, a także frag-
mentu lasu przypomina - zarówno kompozycyjnie, jak i sposobem malowa-
nia - prace Snydersa, szczególnie obraz Leżąca lwica ze zbiorów Lichtenstein27.
Sposób ukazania upolowanego ptaka bliski jest także podobnym ujęciom
na obrazach Voncka28.
Dwa pozostałe lisy przedstawione są na obrazie Schultza fragmentarycznie.
Te partie dzieła, ze względu na zniszczenia warstwy malarskiej, nie dają pełnego
wyobrażenia o ich pierwotnym wyglądzie. Widoczne są też zagięcia równoległe
do górnej i lewej krawędzi obrazu. Pierwotnych walorów tonalnych można się
już tylko domyślać. Wycinkowość kompozycji, ukazanie wyłącznie głów osob-
ników jest analogiczne do przedstawienia na obrazie Lis i winogrona. Obie
prace, niezbyt kosztowne w wykonaniu i łatwe w transporcie, mogły powstać
bez konkretnego zamówienia i czekały na swojego odbiorcę w warsztacie mala-
rza specjalizującego się w malarstwie animalistycznym.
Schultz chętnie przedstawiał zwierzęta jednego gatunku w różnych ujęciach.
Widoczne jest to także na kolejnym obrazie, powstałym w latach sześćdziesią-
tych XVII w. Chodzi o należące przed wojną do Stadtmuseum w Gdańsku (il. 6),
a znajdujące się obecnie w Rosji Ptasie podwórko I (płótno, 130 x 160 cm)29.
Na obrazie przedstawiano dwa indyki, koguta, trzy kury i jedenaście piskląt zgro-
madzonych wokół pnia drzewa. Kurczęta przedstawione zostały we wszystkich
możliwych pozycjach, w rozmaitych ujęciach. Widać dążenie malarza do ukaza-
nia różnorodności. Niemal ornitologiczne skupienie na szczególe pozwala arty-
ście ukazać ptaki w możliwie najwierniejszy względem natury sposób. Na tym
obrazie, mimo wkradającej się anegdotyczności, widoczne jest również zawę-
żenie kadru kompozycji, „ucinanie” ramą poszczególnych elementów.
Podobną fascynację upierzeniem ptactwa domowego zauważamy w dziele Schul-
tza Kogut, kury i kaczki (płótno, 95 x 81 cm) (il. 7)30. Na obrazie, powstałym zapewne
27 Johann Kraftner, Die Schatze des Hauses Liechtenstein. Palaste, Gemalde, Skulpturen, Wien-
Miinchen 2013, s. 298-299. Dostępna także w domenie publicznej, zob. https://commons.wiki-
media.org/wiki/File:Frans_Snyders_-_Lying_Lioness.jpg. [dostęp: 22.04.2018].
28 https://rkd.nl/en/explore/images#query=vonck+jan [dostęp: 30.09.2017].
29 W latach trzydziestych XX w. pozyskany ze zbiorów Nehringów z Oliwy. Opisany z autop-
sji dość szczegółowo, zob. Drost, Danziger Malerei..., s. 133. Po wojnie obraz nie był rewindyko-
wany. Kilkanaście lat temu pojawił się na stronie internetowej moskiewskiego Muzeum Puszkina.
Po interwencji Muzeum Narodowego w Gdańsku, mającej na celu odzyskanie dzieła z dawnych
zbiorów Stadtmuseum, reprodukcja zniknęła ze strony internetowej.
30 Obraz powstały po 1660 r., wtórnie wycięty do owalu; podobrazie dublowane, przywraca-
jące kształt prostokąta miało miejsce w 1979 r. Prace konserwatorskie obrazu prowadziła wówczas
Renata Giluń. Ostatnia konserwacja miała miejsce w 1995 r., a jej autorką jest Maryla Brucka,
której dziękuję za przekazanie cennych informacji dotyczących podjętych prac, w tym dotyczą-
cych odsłonięcia głowy kota. Ostatnio o obrazie pisała w kontekście ikonografii Mielnik, Recepcja
motywów z satyry antycznej..., s. 233.
Świat
zwierząt
Daniela
Schultza
41