DOI article:
Staręga, Magdalena: Przekształcenia gdańskich obiektów zabytkowych w pierwszej połowie XIX w. w kontekście rodzącej się myśli konserwatorskiej
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.52466#0087
oraz Trzeciego Ordynku) została przebu-
dowana przez budowniczego miejskiego
Helda już na początku lat dwudziestych
na potrzeby obradującej w niej sześćdzie-
sięcioosobowej Rady Miejskiej82. Wygląd
sali diametralnie zmienił się w 1841 r.,
kiedy otrzymała ona zupełnie nowy, neo-
gotycki wystrój83 (il. 21, 22). Przebudowa
była wymuszona pogarszającym się stanem
technicznym stropów84. Za wzór dla zasto-
sowanego rozwiązania posłużył letni refek-
tarz pałacu Wielkich Mistrzów zamku mal-
borskiego85. W wyniku przeprowadzonych
zabiegów sala straciła dawne wyposażenie.
Podniesiono drewniany, belkowany strop
o 120 cm i wybudowano pod nim neogoty-
ckie sklepienia, wsparte na centralnie usta-
wionej granitowej kolumnie86. Nowe skle-
pienia otynkowano i pomalowano na biało;
to właśnie od tego czasu przyjęła się nowa
nazwa sali - Sala Biała (Weifier Saal)87. Pra-
cami kierował budowniczy miejski Heinrich
Wilhelm Zernecke88, a projekt dostarczył
pracownik Wyższej Deputacji Budowlanej
Friedrich August Gersdorff (1797-1850),
który od 1819 r. aż do swojej śmierci kie
przy malborskim zamku89.
11. 20. Prezbiterium kościoła św. Elżbiety, stan
obecny, fot. Magdalena Staręga
wał pracami rekonstrukcyjnymi
Obok szeregu zrealizowanych w pierwszej połowie XIX w. restauracji,
w których od lat trzydziestych do głosu zaczęły dochodzić koncepcje purystyczne,
82 Skala oraz efekt przebudowy nie są znane.
83 Pawłowski, Populare Geschichte..s. 8. Zob. także: Paul Brandt, Das rechtstadtische Rat-
haus zu Danzig. Eine baugeschichtliche Studie, Danzig 1909, s. 26,40. Autor publikacji krytycznie
wyraża się o skali tej przebudowy. Podniesiony strop znalazł się na wysokości okien sali znajdują-
cej się nad Salą Białą, por. Karl Hoburg, Geschichte und Beschreibung des Rathhauses d. Rechtstadt
Danzigs, Danzig 1857, s. 24-25.
84 „Danziger Dampfboot”, 19.03.1840, s. 272.
85 Arno Schmidt, Fiihrer durch das Rechtstadtische Rathaus, Danzig 1924, s. 16. Zob. także:
Schmid, Die Denkmalpflege in Westpreussen..., s. 18-19. Zastosowanie malborskiego wzorca miało
wyraźnie ideowe uzasadnienie. Więcej o roli zamku zob. Friedrich, Walka obrazów..., s. 23 i nn.
86 „Danziger Dampfboot”, 30.07.1842, s. 614.
87 Jerzy Kukliński, Das Rechtstadtische Rathaus in Danzig, Gdańsk 1995, s. 17.
88 Schmid, DieDenkmalpflege in Westpreussen..., s. 19.
89 Ibidem. Więcej o karierze urzędnika zob. Bernhard Schmid, Oberprasident von Schdn
und die Marienburg, Halle 1940, s. 12-13.
87
dowana przez budowniczego miejskiego
Helda już na początku lat dwudziestych
na potrzeby obradującej w niej sześćdzie-
sięcioosobowej Rady Miejskiej82. Wygląd
sali diametralnie zmienił się w 1841 r.,
kiedy otrzymała ona zupełnie nowy, neo-
gotycki wystrój83 (il. 21, 22). Przebudowa
była wymuszona pogarszającym się stanem
technicznym stropów84. Za wzór dla zasto-
sowanego rozwiązania posłużył letni refek-
tarz pałacu Wielkich Mistrzów zamku mal-
borskiego85. W wyniku przeprowadzonych
zabiegów sala straciła dawne wyposażenie.
Podniesiono drewniany, belkowany strop
o 120 cm i wybudowano pod nim neogoty-
ckie sklepienia, wsparte na centralnie usta-
wionej granitowej kolumnie86. Nowe skle-
pienia otynkowano i pomalowano na biało;
to właśnie od tego czasu przyjęła się nowa
nazwa sali - Sala Biała (Weifier Saal)87. Pra-
cami kierował budowniczy miejski Heinrich
Wilhelm Zernecke88, a projekt dostarczył
pracownik Wyższej Deputacji Budowlanej
Friedrich August Gersdorff (1797-1850),
który od 1819 r. aż do swojej śmierci kie
przy malborskim zamku89.
11. 20. Prezbiterium kościoła św. Elżbiety, stan
obecny, fot. Magdalena Staręga
wał pracami rekonstrukcyjnymi
Obok szeregu zrealizowanych w pierwszej połowie XIX w. restauracji,
w których od lat trzydziestych do głosu zaczęły dochodzić koncepcje purystyczne,
82 Skala oraz efekt przebudowy nie są znane.
83 Pawłowski, Populare Geschichte..s. 8. Zob. także: Paul Brandt, Das rechtstadtische Rat-
haus zu Danzig. Eine baugeschichtliche Studie, Danzig 1909, s. 26,40. Autor publikacji krytycznie
wyraża się o skali tej przebudowy. Podniesiony strop znalazł się na wysokości okien sali znajdują-
cej się nad Salą Białą, por. Karl Hoburg, Geschichte und Beschreibung des Rathhauses d. Rechtstadt
Danzigs, Danzig 1857, s. 24-25.
84 „Danziger Dampfboot”, 19.03.1840, s. 272.
85 Arno Schmidt, Fiihrer durch das Rechtstadtische Rathaus, Danzig 1924, s. 16. Zob. także:
Schmid, Die Denkmalpflege in Westpreussen..., s. 18-19. Zastosowanie malborskiego wzorca miało
wyraźnie ideowe uzasadnienie. Więcej o roli zamku zob. Friedrich, Walka obrazów..., s. 23 i nn.
86 „Danziger Dampfboot”, 30.07.1842, s. 614.
87 Jerzy Kukliński, Das Rechtstadtische Rathaus in Danzig, Gdańsk 1995, s. 17.
88 Schmid, DieDenkmalpflege in Westpreussen..., s. 19.
89 Ibidem. Więcej o karierze urzędnika zob. Bernhard Schmid, Oberprasident von Schdn
und die Marienburg, Halle 1940, s. 12-13.
87