DOI Artikel:
Makała, Rafał: Nawiązania do tradycji nowożytnej w ceglanej architekturze wczesnomodernistycznej północnych Niemiec
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.52466#0104
Rafał Prinz w centrum fasady korpusu zaprojektował trój osiowy pseudoryzalit
akała z boniowanymi narożnikami i trójkątnym szczytem, natomiast boczne elewacje
pozostawił bez dekoracji i podziałów, nawiązując w ten sposób do lokalnego
budownictwa folwarcznego i dworskiego XVII-XVIII w.31 W architekturze tego
obiektu widoczny jest niewątpliwie wpływ duńskiego budownictwa willowego.
Przykładem może być dom Ernsta Moliera w Kopenhadze, wybudowany przez
Carla Haralda Brummera w latach 1909-191032.
Wspomniany wcześniej Schumacher zainteresował się cegłą jako elemen-
tem tworzenia fasady dopiero po przeniesieniu się do Hamburga w 1909 r.,
a więc w podobnym czasie co Hóger. Jeszcze przed wybuchem pierwszej wojny
światowej Schumacher zdołał zaprojektować kilka interesujących ceglanych
gmachów, posługując się elementami zaczerpniętymi z architektury nowożyt-
nej - m.in. Instytut Medycyny Tropikalnej (1910-1914), obszerny trójskrzyd-
łowy gmach położony na północnym brzegu Łaby33 (il. 3).
II. 3. Fritz Schumacher, Instytut Medycyny Tropikalnej w Hamburgu, 1910-1914, stan obecny, Copyright:
Ajepbach, repr. za: Wikimedia Commons na zasadach CC BY-SA 3.0.DE, https://commons.wikimedia.org/wiki/
File:Bernhard-Nocht-Stra%C3%9Fe_74_(Hamburg-St._Pauli).3.13718.ajb.jpg?uselang=de
Fasadę budynku wykonano z cegły, jednak detale architektoniczne - m.in. joń-
skie kapitele kolosalnych pilastrów, konsole czy reliefowe płyciny - z kamienia,
31 Na temat założeń dworskich w Szlezwiku-Holsztynie zob. Michael Paarmann, Histori-
sche Gutsanlagen in Schelswig-Holstein. Ein ausgeschlagenes Erbe oder Chance fur die Zukunft
[w:] Schlosser und Herrenhauser der Ostseeregion. Bausteine einer europaischen Kulturlandschaft,
hrsg. Kilian Heck, Sabinę Bock, Jana Olschewski, Schwerin 2017, s. 387-400.
32 Był to ceglany budynek o asymetrycznej bryle i elewacjach pozbawionych niemal całko-
wicie dekoracji, choć jego bryła architektoniczna (w tym zwłaszcza wysokie, spływowe szczyty
ryzalitów) nasuwała skojarzenia z pozamiejskim budownictwem XVI w., pozwalając na snucie
analogii z wiejskim dworem. Zob. Peter Haiko, Die Architektur des XX. Jahrhunderts. Zeitschrift
fur moderne Baukunst. Tiibingen 1989, s. 225-226.
33 Wszystkie informacje dotyczące dzieł Fritza Schumachera za: Reform der Grofistadtkul-
tur - das Lebenswerk Fritz Schumachers (1869-947). Dokumentation zur gleichnamigen Ausstelhmg
2013 im Kunsthaus Hamburg, hrsg. Dieter Schadel, Jórg Beleites, Hamburg 2013.
104
akała z boniowanymi narożnikami i trójkątnym szczytem, natomiast boczne elewacje
pozostawił bez dekoracji i podziałów, nawiązując w ten sposób do lokalnego
budownictwa folwarcznego i dworskiego XVII-XVIII w.31 W architekturze tego
obiektu widoczny jest niewątpliwie wpływ duńskiego budownictwa willowego.
Przykładem może być dom Ernsta Moliera w Kopenhadze, wybudowany przez
Carla Haralda Brummera w latach 1909-191032.
Wspomniany wcześniej Schumacher zainteresował się cegłą jako elemen-
tem tworzenia fasady dopiero po przeniesieniu się do Hamburga w 1909 r.,
a więc w podobnym czasie co Hóger. Jeszcze przed wybuchem pierwszej wojny
światowej Schumacher zdołał zaprojektować kilka interesujących ceglanych
gmachów, posługując się elementami zaczerpniętymi z architektury nowożyt-
nej - m.in. Instytut Medycyny Tropikalnej (1910-1914), obszerny trójskrzyd-
łowy gmach położony na północnym brzegu Łaby33 (il. 3).
II. 3. Fritz Schumacher, Instytut Medycyny Tropikalnej w Hamburgu, 1910-1914, stan obecny, Copyright:
Ajepbach, repr. za: Wikimedia Commons na zasadach CC BY-SA 3.0.DE, https://commons.wikimedia.org/wiki/
File:Bernhard-Nocht-Stra%C3%9Fe_74_(Hamburg-St._Pauli).3.13718.ajb.jpg?uselang=de
Fasadę budynku wykonano z cegły, jednak detale architektoniczne - m.in. joń-
skie kapitele kolosalnych pilastrów, konsole czy reliefowe płyciny - z kamienia,
31 Na temat założeń dworskich w Szlezwiku-Holsztynie zob. Michael Paarmann, Histori-
sche Gutsanlagen in Schelswig-Holstein. Ein ausgeschlagenes Erbe oder Chance fur die Zukunft
[w:] Schlosser und Herrenhauser der Ostseeregion. Bausteine einer europaischen Kulturlandschaft,
hrsg. Kilian Heck, Sabinę Bock, Jana Olschewski, Schwerin 2017, s. 387-400.
32 Był to ceglany budynek o asymetrycznej bryle i elewacjach pozbawionych niemal całko-
wicie dekoracji, choć jego bryła architektoniczna (w tym zwłaszcza wysokie, spływowe szczyty
ryzalitów) nasuwała skojarzenia z pozamiejskim budownictwem XVI w., pozwalając na snucie
analogii z wiejskim dworem. Zob. Peter Haiko, Die Architektur des XX. Jahrhunderts. Zeitschrift
fur moderne Baukunst. Tiibingen 1989, s. 225-226.
33 Wszystkie informacje dotyczące dzieł Fritza Schumachera za: Reform der Grofistadtkul-
tur - das Lebenswerk Fritz Schumachers (1869-947). Dokumentation zur gleichnamigen Ausstelhmg
2013 im Kunsthaus Hamburg, hrsg. Dieter Schadel, Jórg Beleites, Hamburg 2013.
104