DOI Artikel:
Makała, Rafał: Nawiązania do tradycji nowożytnej w ceglanej architekturze wczesnomodernistycznej północnych Niemiec
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.52466#0109
tanich, zastępczych materiałów (np. gipsu do tworzenia detali architektonicz- Nawiązania
nych naśladujących kamień). Równocześnie jednak moderniści niemieccy nie d° tradycji...
chcieli zrezygnować z możliwości seryjnego, przemysłowego wytwarzania ele-
mentów budowlanych, dlatego też byli zainteresowani technikami pozwalają-
cymi na łatwą reprodukcję form, a więc i budownictwem ceglanym. Budowle
ceglane o uproszczonych dekoracjach stawały się wyrazem nowych idei, nie
tylko politycznych, lecz przede wszystkim artystycznych. Dzięki splotowi omó-
wionych powyżej okoliczności architektura wczesnego modernizmu w północ-
nych Niemczech stworzyła w ostatniej dekadzie przed wybuchem pierwszej
wojny światowej interesującą formułę architektury ceglanej, posługującą się
formami późnobarokowymi i klasycystycznymi. Tworzyła ona syntetyczny obraz
przeszłości, opowiadanej nowoczesnym językiem formalnym - aluzji opartych
raczej na skojarzeniach, a nie na dosłownych cytatach.
Bibliografia
Aber wir sind! Wir wollen! Und wir schaffen! Von der Groflherzoglichen Kunstschule
zur Bauhaus-Universitat. 1860-2010, Bd. 1 (1860-1945), hrsg. Frank Simon-Ritz,
Klaus-Jiirgen Winkler, Gerd Zimmermann, Weimar 2010.
Andresen Hans-Giinther, Bauen in Backstein. Schleswig-Holsteinische Heimatschutz-Ar-
chitektur zwischen Tradition und Reform, Heide in Holstein 1989.
Barylewska-Szymańska Ewa, Gdańskie i lubeckie stowarzyszenia na rzecz ochrony zabyt-
ków w XIX i początkach XX wieku [w:] Studia z historii sztuki i kultury Gdańska
i Europy Północnej. Prace poświęcone pamięci Doktor Katarzyny Cieślak, red. Jacek
Friedrich, Edmund Kizik, Gdańsk 2003, s. 401-402.
Baumhoff Anja, Bauhaus [w:] Deutsche Erinnerungsorte. Studien zur historischen Phi-
losophie von Pierre Nora, red. Hagen Schulze, Etienne Franęois, Miinchen 2001,
s. 584-600.
Bracker Jurgen, Mythos und Nachleben der Hanse [w:] Die Hanse, Lebenswirklichkeit
und Mythos, hrsg. C. Hirte, Hamburg 1989, s. 652-679.
Brix Michael, Niirnberg und Liibeck im 19. Jahrhundet, Miinchen 1981.
Bucciarelli Piergiacomo, Hóger Fritz, Hanseatischer Baumeister 1877-1949, Berlin 1992.
Darenberg Thomas, Die hwalidensiedlung in Berlin-Frohnau (1937-1939) ais Beispielfur
eine militarische Wohnanlage in derZeit des Nationalsozialismus [w:] Stadtische und
landliche Siedlungsarchitektur zwischen 1900 und 1960 in Mecklenburg und Vorpom-
mern sowie anderen Regionen, hrsg. Bernfried Lichtnau, Greifswald 1999, s. 283-298.
Droste Magdalena, Bauhaus 1919-1933. Reform und Avantgarde, Koln 2006.
Ebert Martin, Heinrich Tessenow. Architekt zwischen Tradition und Moderne, Weimar 2006.
Finkę Manfred, Altstadt von Liibeck, Stadtdenkmal der Hansezeit, Kieł 2006.
Friedrich Jacek, Walka obrazów. Przedstawienia wobec idei w Wolnym Mieście Gdańsku.
Gdańsk 2018.
Haiko Peter, Die Architektur des XX. Jahrhunderts. Zeitschrift fur moderne Baukunst,
Tiibingen 1989.
109
nych naśladujących kamień). Równocześnie jednak moderniści niemieccy nie d° tradycji...
chcieli zrezygnować z możliwości seryjnego, przemysłowego wytwarzania ele-
mentów budowlanych, dlatego też byli zainteresowani technikami pozwalają-
cymi na łatwą reprodukcję form, a więc i budownictwem ceglanym. Budowle
ceglane o uproszczonych dekoracjach stawały się wyrazem nowych idei, nie
tylko politycznych, lecz przede wszystkim artystycznych. Dzięki splotowi omó-
wionych powyżej okoliczności architektura wczesnego modernizmu w północ-
nych Niemczech stworzyła w ostatniej dekadzie przed wybuchem pierwszej
wojny światowej interesującą formułę architektury ceglanej, posługującą się
formami późnobarokowymi i klasycystycznymi. Tworzyła ona syntetyczny obraz
przeszłości, opowiadanej nowoczesnym językiem formalnym - aluzji opartych
raczej na skojarzeniach, a nie na dosłownych cytatach.
Bibliografia
Aber wir sind! Wir wollen! Und wir schaffen! Von der Groflherzoglichen Kunstschule
zur Bauhaus-Universitat. 1860-2010, Bd. 1 (1860-1945), hrsg. Frank Simon-Ritz,
Klaus-Jiirgen Winkler, Gerd Zimmermann, Weimar 2010.
Andresen Hans-Giinther, Bauen in Backstein. Schleswig-Holsteinische Heimatschutz-Ar-
chitektur zwischen Tradition und Reform, Heide in Holstein 1989.
Barylewska-Szymańska Ewa, Gdańskie i lubeckie stowarzyszenia na rzecz ochrony zabyt-
ków w XIX i początkach XX wieku [w:] Studia z historii sztuki i kultury Gdańska
i Europy Północnej. Prace poświęcone pamięci Doktor Katarzyny Cieślak, red. Jacek
Friedrich, Edmund Kizik, Gdańsk 2003, s. 401-402.
Baumhoff Anja, Bauhaus [w:] Deutsche Erinnerungsorte. Studien zur historischen Phi-
losophie von Pierre Nora, red. Hagen Schulze, Etienne Franęois, Miinchen 2001,
s. 584-600.
Bracker Jurgen, Mythos und Nachleben der Hanse [w:] Die Hanse, Lebenswirklichkeit
und Mythos, hrsg. C. Hirte, Hamburg 1989, s. 652-679.
Brix Michael, Niirnberg und Liibeck im 19. Jahrhundet, Miinchen 1981.
Bucciarelli Piergiacomo, Hóger Fritz, Hanseatischer Baumeister 1877-1949, Berlin 1992.
Darenberg Thomas, Die hwalidensiedlung in Berlin-Frohnau (1937-1939) ais Beispielfur
eine militarische Wohnanlage in derZeit des Nationalsozialismus [w:] Stadtische und
landliche Siedlungsarchitektur zwischen 1900 und 1960 in Mecklenburg und Vorpom-
mern sowie anderen Regionen, hrsg. Bernfried Lichtnau, Greifswald 1999, s. 283-298.
Droste Magdalena, Bauhaus 1919-1933. Reform und Avantgarde, Koln 2006.
Ebert Martin, Heinrich Tessenow. Architekt zwischen Tradition und Moderne, Weimar 2006.
Finkę Manfred, Altstadt von Liibeck, Stadtdenkmal der Hansezeit, Kieł 2006.
Friedrich Jacek, Walka obrazów. Przedstawienia wobec idei w Wolnym Mieście Gdańsku.
Gdańsk 2018.
Haiko Peter, Die Architektur des XX. Jahrhunderts. Zeitschrift fur moderne Baukunst,
Tiibingen 1989.
109